Zapowiadane zmiany w prawie antydopingowym, zaczęły obowiązywać wraz z nadejściem nowego roku, wobec wejścia w życie przepisów ustawy z dnia 27 listopada 2020 r. o zmianie ustawy o zwalczaniu dopingu w sporcie (Dz. U. 2020 poz. 2391).
Polecamy: Seria 5 książek. Poznaj swoje prawa!
Rozszerzony katalog dopingu w sporcie
Nowe przepisy rozszerzają ustawowy katalog dopingu w sporcie, regulowany przez obowiązującą ustawę[1]. Oczywistym jest bowiem, że za doping uznaje się m. in:
- obecność substancji zabronionych w organizmie;
- użycie przez sportowca (lub nawet usiłowanie użycia) takiej substancji;
- posiadanie substancji zabronionych czy przyrządów do aplikowania takich substancji;
- niewyrażenie zgody na poranie próbki fizjologicznej czy oczywiście niezgłoszenie się na badania bez uzasadnienia;
- nieprzedstawienie wymaganych informacji na temat miejsca pobytu zawodnika na potrzeby kontroli;
- manipulowanie lub usiłowanie manipulowania jakąkolwiek częścią kontroli antydopingowej.
Od nowego roku dopingiem jest także:
- unikanie pobrania próbki fizjologicznej, niewyrażenie zgody na pobranie próbki fizjologicznej lub niezgłoszenie się na to pobranie bez ważnego uzasadnienia, po uprzednim powiadomieniu zawodnika o wytypowaniu do pobrania próbki fizjologicznej przez osobę upoważnioną do jej pobrania,
- działanie zawodnika lub innej osoby zmierzające do zniechęcenia osoby zgłaszającej naruszenie przepisów antydopingowych lub grożenie osobie zgłaszającej naruszenie przepisów antydopingowych.
Współpraca w ramach obowiązków zawodowych i doping
Dotychczas, współpraca w ramach obowiązków zawodowych lub innych obowiązków związanych ze sportem z osobą pomagającą w przygotowaniu do współzawodnictwa sportowego mogła zostać uznana za doping, jeżeli:
- zawodnik lub inna osoba podejmująca tę współpracę została uprzednio powiadomiona na piśmie przez właściwą organizację antydopingową lub Światową Agencję Antydopingową o statusie osoby pomagającej w przygotowaniu do współzawodnictwa sportowego oraz o konsekwencjach współpracy z tą osobą;
- zawodnik lub inna osoba podejmująca współpracę może jej uniknąć;
- właściwa organizacja antydopingowa dołożyła wszelkich starań w poinformowaniu osoby pomagającej w przygotowaniu do współzawodnictwa sportowego o przysługującym jej, w terminie 15 dni od dnia poinformowania, prawie do złożenia wyjaśnień o braku okoliczności, dotyczących współpracy w ramach obowiązków zawodowych lub innych obowiązków związanych ze sportem z osobą pomagającą w przygotowaniu do współzawodnictwa sportowego.
Od 1 stycznia współpraca wykonywana w ramach obowiązków zawodowych lub innych obowiązków związanych ze sportem z osobą pomagającą w przygotowaniu do współzawodnictwa sportowego uznawana jest za doping w sporcie, jeżeli zawodnik lub inna osoba podejmująca tę współpracę nie przedstawi dowodów potwierdzających, że współpraca z osobą o statusie osoby pomagającej w przygotowaniu do współzawodnictwa sportowego nie była związana ze sportem, z wykonywaniem pracy zawodowej lub że nie można było tej współpracy uniknąć.
Kontrola antydopingowa
Zmianie uległa także definicja czym jest „okres podczas ”. Dotychczas był to okres rozpoczynający się na 12 godzin bezpośrednio przez zawodami. Od 1 stycznia, jest to „okres rozpoczynający się o godzinie 23.59 w dniu poprzedzającym zawody”. Jako zawody bez zmian rozumie się „jako pojedynczy wyścig, gra lub konkurencja sportowa, w której zawodnik ma uczestniczyć, trwający do ich zakończenia, o ile przepisy właściwej międzynarodowej organizacji sportowej lub organizatora zawodów nie stanowią inaczej, obejmujący również okres kontroli antydopingowej związanej z zawodami.”
Zgodnie z obowiązującymi zasadami, sportowiec ma obowiązek poddania się kontroli antydopingowej przeprowadzanej przez Agencję w okresie podczas zawodów oraz w okresie poza nimi. Co więcej, zawodnik ma obowiązek przedstawienia informacji na temat:
- miejsca swojego pobytu w okresie kolejnych trzech miesięcy od dnia złożenia informacji,
- przyjmowanych przez siebie leków i suplementów diety oraz wykonanych transfuzji krwi.
Ponadto, dodano nowy wymóg stawiany członkom Panelu Dyscyplinarnego działającego przy Agencji[2], który rozstrzyga o odpowiedzialności dyscyplinarnej za doping w sporcie zgodnie z zasadami Światowego Kodeksu Antydopingowego oraz stosownie do przepisów Międzynarodowej konwencji o zwalczaniu dopingu w sporcie, sporządzonej w Paryżu dnia 19 października 2005 r. Członkowie Panelu muszą także spełniać wymagania w zakresie bezstronności, niezależności oraz zapobiegania konfliktowi interesów zawarte w Światowym Kodeksie Antydopingowym oraz dokumentach o charakterze międzynarodowym określonych przez Światową Agencję Antydopingową.
Nie ulega wątpliwości, że część zmian jest kosmetycznych i porządkuje jedynie pewne kwestie regulujące zagadnienie dopingu w sporcie. Istotne z punktu widzenia zawodników zdaje się być wprowadzenie do polskich regulacji zmiany dotyczącej już samego unikania poddaniu się badania, w celu pobrania próbki fizjologicznej. Teraz już samo unikanie możliwości pobrania próbki, bez koniczności wyrażenia wprost swoich zachowaniem czy zaniechaniem, uznawane jest za doping w sporcie.
[1] Ustawa z 21 kwietnia 2017 r. o zwalczaniu dopingu w sporcie, Dz.U.2019.1872 t.j. z dnia 2 października 2019 r.
[2] o działaniu POLADA pisaliśmy tutaj: SZIP • Zmian w prawie antydopingowym ciąg dalszy... Czym tak naprawdę zajmie się nowa Agencja? I jakich możemy spodziewać się efektów? (kancelaria-szip.pl)
Polecamy serwis: Prawo karne