REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.
Porada Infor.pl

Środki przymusu stosowane przez służbę celną

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Joanna Janecka
Służba celna - uprawnienia. /Fot. Fotolia
Służba celna - uprawnienia. /Fot. Fotolia
Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Służba celna jest jedną z służb mundurowych posiadających szerokie kompetencje. Przede wszystkim zajmuje się wymierzaniem i pobieraniem ceł oraz niektórych podatków (w tymi akcyzy), a także pobieraniem opłat związanych z wywozem i przywozem towarów. Jako służba stworzona w celu ochrony i zapewniania bezpieczeństwa obszaru celnego, a także zwalczania przestępczości, została wyposażona w możliwość stosowania wielu środków, w tym przymusu bezpośredniego.

Ogólne zasady

Ustawa o służbie celnej z dn. 27 sierpnia 2009 zastrzega, że stosowanie środków przymusu bezpośredniego przez funkcjonariuszy służby celnej jest uzasadnione wobec osób, które nie chcą podporządkować się ich poleceniom. Oznacza to, że przymus bezpośredni może być zastosowany jedynie w ostateczności, kiedy nie ma innej możliwości wyegzekwowania od osoby czynności jakich wymagają celnicy. Co więcej środki użyte mogą być jedynie w zakresie niezbędnym do osiągnięcia podporządkowania się poleceniom lub do skutecznego odparcia bezpośredniego i bezprawnego zamachu na funkcjonariusza, osobę lub mienie. Stosowane środki przymusu muszą być również proporcjonalne do zaistniałej sytuacji i odpowiadać jej potrzebom. Wszelkie działania podjęte przez celników muszą być adekwatne do zaistniałego niebezpieczeństwa. Powinny powodować jak najmniejszą dolegliwość dla osób wobec których są stosowane. Dodatkowo ustawodawca zaznacza, że środki przymusu mogą być stosowane po wezwaniu do zachowania się zgodnego z prawem oraz po bezskutecznym poinformowaniu o zamiarze ich użycia. Wyjątkowym przypadkiem jest sytuacja, w której zwłoka na wezwanie danej osoby do zachowania zgodnego z prawem lub ostrzeżenie o użyciu środków przymusu groziłaby niebezpieczeństwem dla życia, zdrowia lub mienia – wówczas ostrzeżenie o użyciu przymusu nie jest niezbędne.

REKLAMA

Zobacz serwis: Policja

Katalog środków

Uprawnienia funkcjonariuszy służby celnej do stosowania przymusu bezpośredniego są bardzo szerokie. Podstawowym środkiem jest siła fizyczna. Celnicy mogą używać chwytów obezwładniających oraz innych technik obrony lub ataku. Mogą również używać różnych środków technicznych, takich jak: kajdanki, prowadnice, siatki obezwładniające, pałki czy paralizatory elektryczne. Poza tym funkcjonariusze upoważnieni są do używania indywidualnych chemicznych środków obezwładniających (należą do nich np. gazy łzawiące czy miotacze gazowe). Do zadań służbowych celnicy mogą także korzystać z pomocy psów służbowych, a w razie potrzeby mogą się nimi posłużyć do odparcia ataku lub udaremnienia ucieczki. Celnicy wyposażeni są również w broń palną, jednak mogą jej używać jedynie z użyciem tzw. pocisków niepenetracyjnych (czyli gumowych).  Ustawa zawiera ponadto wskazanie, że poza środkami wymienionymi powyżej celnikom przysługuje prawo do korzystania z wszelkich technicznych urządzeń przeznaczonych do zatrzymywania i unieruchamiania pojazdów i innych środków przewozowych. Chodzi tu więc m.in. o blokady na koła, czy kolczatki drogowe.

Odstąpienie od użycia przymusu

Ustawa wylicza przypadki, w których użycie przymusu fizycznego przez służbę celną jest bezprawne lub napotyka szczególne ograniczenia. Mowa tu o sytuacji w której dana osoba, po wezwaniu, podporządkowuje się wydanym poleceniom – wówczas funkcjonariusz służby celnej nie może użyć żadnych środków przymusu. W stosunku do osób, które nie ukończyły 17 roku życia nie wolno natomiast stosować kajdanek. Co do zasady nie można również stosować pałki w stosunku do osoby stawiającej jedynie bierny opór. Wyjątkiem jest sytuacja w której zastosowania siły fizycznej nie okazało pożądanego rezultatu – wówczas, użycie pałki jest dozwolone. Wobec określonych osób można także stosować jedynie siłę fizyczną w postaci chwytów obezwładniających. Dotyczy to przede wszystkim kobiet w widocznej ciąży, osób o widocznym kalectwie lub w podeszłym wieku, a także osób, których wygląd wskazuje na wiek poniżej 13 lat.

Zobacz: Jakie są warunki stosowania środków przymusu bezpośredniego?

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Użycie broni palnej

Szczególnym obostrzeniom podlega używanie przez funkcjonariuszy służby celnej broni palnej. Mogą oni używać jej wyłącznie w przypadkach szczegółowo wymienionych w ustawie. Dotyczy to sytuacji w której życie, zdrowie lub wolność samego funkcjonariusza bądź osoby trzeciej staje się przedmiotem bezpośredniego i bezprawnego zamachu. Celnik jest także uprawniony do użycia broni palnej kiedy dana osoba usiłuje bezprawnie i przemocą odebrać broń jemu lub innej osobie uprawnionej do jej posiadania. Także wypadki zamachu na nienaruszalność granicy państwowej przez zorganizowane grupy działającej przy użyciu broni lub pojazdu, a także zamachu na obiekty Służby Celnej  będą uzasadniały użycie przez funkcjonariusza broni palnej. Ogólną zasadą stosowania broni jest zmierzanie do wyrządzenia możliwie jak najmniejszej szkody osobie, przeciwko której jej użyto. W tym celu celnicy powinni celować jedynie w dolne części ciała (tzn. do pasa napastnika). Nigdy sięgając po broń celnik nie może zmierzać do pozbawienia osoby życia. Również użycie broni palnej powinno zostać poprzedzone przez funkcjonariusza ostrzeżeniem.

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Z aplikacją mObywatel na wybory prezydenckie. Warto skorzystać z e-usługi Wybory

Aplikacja mObywatel odegra istotną rolę w nadchodzących wyborach prezydenckich. Użytkownicy mogą za jej pomocą sprawdzić miejsce głosowania, dodać termin wyborów do kalendarza, a przede wszystkim potwierdzić swoją tożsamość w lokalu wyborczym.

Deregulacja Brzoski 2025: najważniejsze zmiany i korzyści dla Polaków [LISTA]

Deregulacja Rafała Brzoski nabiera tempa. To pierwsza na tak dużą skalę współpraca przedsiębiorców z rządem nastawiona na szybkie wprowadzenie zmian w przepisach prawa. Oto lista najważniejszych zmian i korzyści dla Polaków.

Żałoba narodowa a flaga państwowa. Jak ją prawidłowo wywiesić?

Jaka jest podstawa prawna wprowadzenia żałoby narodowej na terytorium kraju? Kto może ją wprowadzić? Jak prawidłowo wywiesić flagę państwową na czas żałoby narodowej? 26 kwietnia 2025 r. na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej będzie obowiązywała żałoba narodowa.

Brzoska: reguła 1 in 2 out. Deregulacja [SprawdzaMY]

Rafał Brzoska proponuje stałą regułę tworzenia nowego prawa: 1 in 2 out. Chodzi o to, że każdy nowy akt prawny ma powodować wyeliminowanie 2 innych. Ma to na celu pozbycie się najstarszych, nieobowiązujących lub nieprzystających od obecnych czasów przepisów. To byłby największy skok jakościowy w historii polskiej legislacji od 1989 roku.

REKLAMA

Wybierasz się na majówkę? Lepiej o tym nie zapomnij

Wybierasz się na majówkę? Lepiej o tym nie zapomnij. Koszty, który mogą nas spotkać na skutek wydarzeń i różnych wypadków, które mogą mieć miejsce podczas majówki, mogą być ogromne. Nawet do kilkuset euro. Nie warto ryzykować.

Sejm na żywo 24 kwietnia: Komisja śledcza ds. Pegasusa. Zbigniew Ziobro nie stawił się na przesłuchanie

Na dziś wezwano na przesłuchanie Zbigniewa Ziobrę, ministra sprawiedliwości w latach 2015-2023, prokuratora generalnego w latach 2016-2023. Został on wezwany w celu złożenia zeznań.

Wyższe wynagrodzenie dla pracowników samorządowych. Wyrównanie od 1 marca 2025 r. Kiedy podwyżki?

Wyższe wynagrodzenie dla pracowników samorządowych. Wyrównanie od 1 marca 2025 r. Kiedy podwyżki? Co zakłada projekt rozporządzenia Rady Ministrów zmieniający rozporządzenie w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych (RD172). Projekt jest po uzgodnieniach, opiniowaniu i konsultacjach publicznych. Projekt uwzględnia m.in. uwagi samorządowców w zakresie wyodrębnienia nowej podgrupy w ramach stanowiska marszałka województwa – marszałka województwa w województwie powyżej 3 mln mieszkańców.

Zasiłek okresowy i zasiłek celowy z MOPS 2025 [Przykład]

Zasiłek okresowy i celowy są ważnymi świadczeniami wypłacanymi przez ośrodki pomocy społecznej. Ile wynoszą i jakie kryteria trzeba spełnić? Co zmieniło się w 2025 roku? Czym różnią się te dwie formy pomocy? Oto aktualne zasady i kryteria!

REKLAMA

MRPiPS wprowadzi zmiany w opiece nad dziećmi poniżej trzeciego roku życia

MRPiPS zamierza wprowadzić zmiany w zakresie opieki wczesnodziecięcej. Reforma będzie dotyczyć m.in. dostępu finansowego do opieki nad dziećmi w wieku do lat trzech, głównie poprzez wsparcie finansowe realizowane ustawą Aktywny Rodzic. Ma to pomóc w zatrzymaniu negatywnych trendów demograficznych.

Trybunał Konstytucyjny jednogłośnie po stronie pijanych kierowców i prowadzących pod wpływem narkotyków. Koniec z obligatoryjnym, dożywotnim zakazem prowadzenia pojazdów

W dniu 23 kwietnia 2025 r., Trybunał Konstytucyjny ogłosił wyrok (sygn. akt P 3/17), w którym uznał art. 42 par. 4 kodeksu karnego – w zakresie, w jakim zobowiązuje on sąd do orzeczenia dożywotniego zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych – za niezgodny z Konstytucją. Ustawodawca nie może bowiem zastępować sądu w jego działalności orzeczniczej i wymierzaniu kary, biorąc pod uwagę wyłącznie fakt popełnienia danego czynu zabronionego, a już nie – cechy konkretnego sprawcy, okoliczności czynu oraz stopień zawinienia.

REKLAMA