Kodeks karny w art. 304 chroni zarówno osoby fizyczne, prawne jak i jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej przed lichwą. Ustawodawca chroni osoby znajdujące się w przymusowym położeniu, którym lichwiarz chce narzucić w umowie niekorzystne warunki. Lichwiarzem może być każdy, z czego wynika, że przestępstwo to jest powszechne.
Przymusowe położenie jest sytuacją, w której osoba chcąca zawrzeć kredyt nie ma możliwości zawarcia umowy na dogodnych, równych warunkach. Przymusowa sytuacja może być wywołana poprzez naglący termin spłaty przy jednoczesnym braku funduszy na dokonanie tej czynności. Może to być sytuacja chwilowa, nie ma wymogu aby sytuacja przymusowa była trwała. Ustalenie, że sytuacja była przymusowa jest konieczne aby można było pociągnąć udzielającego takiej pożyczki do odpowiedzialności.
Warunkiem niezbędnym do pociągnięcia do odpowiedzialności jest ustalenie, że osoba biorąca pożyczkę znajdowała się w położeniu przymusowym, czyli, że zawarciu umowy towarzyszyły okoliczności, które przesądziły o zawarciu tej umowy bez względu na stan pokrzywdzenia jaki został wywołany.
Zobacz: Kary dla pijanych żeglarzy
Istotą przestępstwa związanego z lichwą jest brak równowagi pomiędzy świadczeniem pomiędzy stronami umowy. Przestępstwo takie jest popełnione już w chwili zawarcia takiej krzywdzącej umowy – nie musi pojawić się żaden skutek tej umowy.
Wyzyskujący, który zawiera taką umowę jest zagrożony karą pozbawienia wolności do lat trzech.
Jakie może być maksymalne oprocentowanie?
Maksymalne oprocentowanie wynikających z czynności prawnych nie może w stosunku rocznym przekroczyć czterokrotności wysokości stopy kredytu lombardowego Narodowego Banku Polskiego. Każe przekroczenie tej wartości będzie automatycznie zmniejszane do poziomu maksymalnego dozwolonego przez prawo.
Maksymalna wysokość odsetek wynosi obecnie 24 %.
Zobacz serwis: Prawo karne