REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Nowe przestępstwa i sankcje - zmiany w Kodeksie karnym

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Piotr Szymaniak
Piotr Szymaniak
Dziennik Gazeta Prawna
Największy polski dziennik prawno-gospodarczy
Kodeks karny - jakie zmiany?/ fot. Shutterstock
Kodeks karny - jakie zmiany?/ fot. Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Nowelizacja Kodeksu karnego przewiduje ostrzejsze kary za niektóre z przestępstw. Wprowadza również nowe przestępstwa. Co się zmieni?

Nowelizacja kodeksu karnego: Kurs na zaostrzenie

W ekspresowym tempie Sejm przyjął nowelizację kodeksu karnego, która przewiduje zwiększenie sankcji, ale też wprowadza większą elastyczność w ich stosowaniu. Oto szczegóły zmian.

REKLAMA

Ustawa – reklamowana jako akt zaostrzający kary za przestępstwa pedofilskie, w rzeczywistości odnosi się do ogromnej liczby czynów zakazanych, wprowadza nowe przestępstwa i zmienia zupełnie politykę karną. Jest wyrazem przeświadczenia autorów, że surowość grożącej kary zadziała w dłuższej perspektywie odstraszająco – zarówno na osoby, które jeszcze nie złamały prawy, jak i, dzięki surowszemu karaniu recydywistów, na tych, którzy już byli karani.

Polecamy: Darowizny, testamenty, spadki (PDF)

REKLAMA

Nowa ustawa zawiera wiele rozwiązań dyskusyjnych. Niektóre, jak np. wprowadzenie kary bezwzględnego pozbawienia wolności (bez możliwości uzyskanie warunkowego wcześniejszego zwolnienia), są wątpliwe zarówno z punktu widzenia konstytucji, jak i standardów wynikających z Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności.

Zmieniony kodeks zwiększa swobodę sędziowskiego uznania (co do wymiaru kary), likwidując odrębną karę 25 lat pozbawienia wolności i wprowadzając możliwość orzeczenia kary w wymiarze od jednego miesiąca do 30 lat (chyba że za dane przestępstwo kodeks przewiduje niższe sankcje). W ustawie zawarto szczegółowe wytyczne np. co do tego, w jakich okolicznościach sąd może zastosować nadzwyczajne zaostrzenie lub złagodzenie kary.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

REKLAMA

Zwiększenie kar ma dotyczyć głównie, ale nie tylko, przestępstw z udziałem przemocy i przestępstw finansowych (zwłaszcza na dużą skalę). W górę pójdą kary za zabójstwo, nieumyślne spowodowanie śmierci czy np. pobicie ze skutkiem śmiertelnym, ale także przestępstwa o charakterze seksualnym. Przy czym chodzi nie tylko o czyny pedofilskie, lecz wszystkie pozostałe, w tym gwałty. Z tym że przestępstwa seksualne przeciwko dzieciom nie tylko będą karane surowiej (do 30 lat), lecz podobnie jak zbrodnie przeciwko ludzkości, nie będą ulegały przedawnieniu.

Samo zaostrzenie kar (zarówno górnych, jak i dolnych granic zagrożenia ustawowego), choć w niektórych przypadkach pożądane, może doprowadzić do wzrostu wysokości wymierzanych średnio sankcji. Co więcej, dzięki nowym regulacjom o wiele rzadziej mają zapadać wyroki w zawieszeniu, które często skazany odbiera niemalże jak uniewinnienie. Jednak trzeba się liczyć z tym, że zmiana prawa nie pozostanie bez wpływu na obłożenie zakładów karnych. Dziś, przy odbiegającym od europejskiej średniej standardzie 3 m.kw. na osobę, zaludnienie placówek sięga 93,5 proc.

Nowe przepisy zwiększają okresy przedawnienia. W przypadku np. zabójstwa karalność ustanie nie po przekroczeniu 30 lat lecz 40. Wprowadzone też zostaną nowe typy przestępstw, jak przygotowanie do zabójstwa czy kradzież tablic rejestracyjnych. W przypadku innych czynów – jak np. kradzież karty płatniczej – ucina się spory interpretacyjne co do możliwych do zastosowania kwalifikacji prawnych.

Tak jest

Tak będzie

Kary i środki karne

Zwiększenie wachlarza kar

Obecnie kara pozbawienia wolności może wynieść od miesiąca do 15 lat, 25 lat lub dożywotnie pozbawienie wolności

Karę więzienia będzie można orzec w wymiarze od miesiąca do 30 lat lub zastosować dożywocie

Wyższe kary dla recydywistów

W przypadku powtórnego skazania nie można orzec kary w najniższej wysokości przewidzianej za dany czyn

Najniższa możliwa kara będzie zaczynać się od podwójnej dolnej granicy przewidzianej za dane przestępstwo

Kara bezwzględnego dożywocia

Skazanego na karę dożywotniego pozbawienia wolności można warunkowo zwolnić po 25 latach

Brak możliwości wcześniejszego zwolnienia w przypadku, gdy osoba skazana na dożywocie była wcześniej skazana na min. 20 lat więzienia lub dożywocie (a wyszła po 25 latach).

Fakultatywna możliwość orzeczenia bezwzględnego dożywocia nawet w przypadku pierwszego skazania

Dłuższe okresy przedawnienia

Przedawnienie zbrodni zabójstwa następuje po upływie 30 lat, a gwałtu na małoletnim po 20 latach (ale nie wcześniej niż ofiara ukończy 30 lat)

Przedawnienie zabójstwa nastąpi po upływie 40 lat, a gwałt na małoletnim nie będzie ulegał przedawnieniu w ogóle

PRZYKŁADOWE WYŻSZE KARY ZA POSZCZEGÓLNE CZYNY

Zabójstwo

Kara od 8 do 15 lat więzienia, 25 lat więzienia albo dożywocie

od 10 do 30 lat więzienia albo dożywocie

Spowodowanie ciężkiego uszkodzenia ciała ze skutkiem śmiertelnym

Od 5 do 15 lat więzienia, 25 lat więzienia albo dożywocie

od 5 do 30 lat więzienia albo dożywocie

Doprowadzenie do ciężkiego uszczerbku na zdrowiu

Od 3 do 15 lat więzienia

od 3 do 20 lat więzienia

Udział w bójce lub pobiciu

Do 3 lat pozbawienia wolności, jeśli skutkiem był ciężki uszczerbek na zdrowiu – od 6 mięcy do 8 lat, a w przypadku śmierci ofiary od roku do 10 lat pozbawienia wolności

Od 3 miesięcy do 5 lat.

Jeśli ofiara doznała ciężkiego uszczerbku na zdrowiu – od roku do 10 lat, a gdy następstwem była śmierć – od 2 do 15 lat pozbawienia wolności

Stalking

Do 3 lat więzienia

Od 3 miesięcy do 5 lat więzienia

Porwanie dla okupu

Wzięcie zakładnika zagrożone jest karą od 3 do 15 lat, a jeśli było to połączone ze szczególnym udręczeniem – od 5 do 15 lat albo 25 lat więzienia

Wzięcie zakładnika zagrożone będzie karą od 3 do 20 lat, a ze szczególnym udręczeniem od 5 do 25 lat więzienia

Udział w zorganizowanej grupie przestępczej

Od 3 do 15 lat więzienia

Od 3 do 20 lat więzienia

Rozbój

Od 2 do 12 lat więzienia

Od 2 do 15 lat więzienia

Rozbój z użyciem broni

Od 3 do 15 lat więzienia

Od 3 do 20 lat więzienia

Fałszerstwo pieniędzy

Od 5 do 15 lat albo 25 lat więzienia

Od 5 do 25 lat więzienia

Fałszowanie faktur na duże kwoty

Fałszerstwo faktur w celu wyłudzenia zwrotu podatku na kwotę przekraczającą 5 mln zł jest zagrożone od 3 do 15 lat więzienia

Fałszerstwo faktu w celu wyłudzenia zwrotu podatku na kwotę przekraczającą 5 mln zł jest zagrożone od 3 do 20 lat więzienia, a na kwotę przekraczającą 10 mln zł – od 5 do 25 lat

Handel ludźmi

Od 3 do 15 lat więzienia

Od 3 do 20 lat więzienia

Gwałt

Od 2 do 12 lat więzienia

Od 2 do 15 lat więzienia

Gwałt zbiorowy lub kazirodczy

Od 3 do 15 lat więzienia

Od 3 do 20 lat więzienia

Gwałt ze skutkiem śmiertelnym

Od 12 do 15 lat pozbawienia wolności, 25 lat albo dożywocie

Od 10 do 20 lat więzienia albo dożywocie

Gwałt na małoletnim

Od 3 do 15 lat, a gdy sprawca działał ze szczególnym okrucieństwem od 5 do 15 lat

Od 5 do 30 lat pozbawienia wolności, a ze szczególnym okrucieństwem od 10 do 30 lat

Zmowa przetargowa i utrudnianie przetargów

Do 3 lat pozbawienia wolności

Od 3 miesięcy do 5 lat więzienia, a jeśli działał w celu osiągnięcia korzyści majątkowej od 6 miesięcy do 8 lat

Łapownictwo czynne i bierne o znacznej wartości

Przyjmowanie lub dawanie korzyści majątkowej powyżej 200 tys. zł – od 2 do 12 lat więzienia

W przypadku przyjęcia lub wręczenia łapówki w wysokości przekraczającej 200 tys. zł – od 2 do 15 lat więzienia.

W przypadku korzyści majątkowej o wartości przekraczającej 1 mln zł – od 3 lat do 20 lat

NOWE TYPY PRZESTĘPSTW

Przygotowanie do zabójstwa

Od 2 do 15 lat pozbawienia wolności

Przyjęcie zlecenia zabójstwa

Od 2 do 15 lat więzienia

Uchylanie się od naprawienia szkody wyrządzonej przestępstwem

Dziś grozi jedynie egzekucja komornicza

Od 3 miesięcy do 5 lat więzienia

Kradzież zuchwała

Od 6 miesięcy do 8 lat więzienia bez względu na wartość skradzionej rzeczy

Kradzież kary płatniczej

W zależności od interpretacji przyjętej przez sądy od 3 do 5 lat dla więzienia (jeśli sąd uznał to za zwykłą kradzież) albo od roku do 10 lat, jeśli zakwalifikował jako kradzież z włamaniem

Od roku do 10 lat pozbawienia wolności

Gwałt na kobiecie w widocznej ciąży lub z użyciem broni albo połączony z nagrywaniem czynu

Od 3 do 20 lat pozbawienia wolności

Gwałt na małoletnim pozostającym pod opieką sprawcy

Od 8 do 30 lat pozbawienia wolności

Kradzież tablic rejestracyjnych

Wykroczenie, za które grozi do 30 dni aresztu, kara ograniczenia wolności lub do 5 tys. zł grzywny

Od miesiąca do 5 lat więzienia

Kradzież energii elektrycznej lub paliwa

Kara jak za zwyczajną kradzież – do 5 lat pozbawienia wolności

Od roku do 10 lat pozbawienia wolności

Picie alkoholu przez kierowcę po zdarzeniu drogowym, ale przed przyjazdem policji

Od 3 miesięcy do 5 lat więzienia

 Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu tylko za zgodą wydawcy INFOR Biznes. Kup licencję

Polecamy serwis: Prawo karne

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
ZUS kolejny raz niekorzystnie przelicza. 264,20 zamiast 247,7 miesięcy daje niższą emeryturę

W artykule przykład ponownego przeliczenia emerytury. Raz przy pomocy wskaźnika 247,7 miesięcy średniego dalszego życia (dobre dla emeryta), a potem przy pomocy 264,20 miesięcy (złe - obniża emeryturę).

Ustawa incydentalna do kosza. Jest weto prezydenta Andrzeja Dudy

Ustawa incydentalna zawetowana przez prezydenta Andrzeja Dudę - przekazała dzisiaj szefowa KPRP Małgorzata Paprocka. Teraz ustawa wróci z powrotem do Sejmu. Wniosek prezydenta można odrzucić większością 3/5 głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów. Czy tak się stanie?

Rzecznik Praw Pacjenta będzie ścigał praktyki pseudomedyczne. Kary do 1 mln zł

W dniu 10 marca 2025 r. w Wykazie prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów opublikowano założenia nowelizacji ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta oraz ustawy o systemie powiadamiania ratunkowego. Celem tej nowelizacji ma być m.in. zwiększenie uprawnień Rzecznika Praw Pacjenta, zmiana przepisów w zakresie postępowań w sprawach praktyk naruszających zbiorowe prawa pacjentów a także określenia w przepisach ustawy praktyk pseudomedycznych i wdrożenie postępowania w sprawie takich praktyk. Projekt nowelizacji powstaje w Ministerstwie Zdrowia i ma zostać przyjęty przez Radę Ministrów i skierowany do Sejmu w II kwartale 2025 r.

Wyrok TK. Przeliczenie emerytur z kluczową datą. Sędziowie z warunkami dla 1000 zł do emerytury i 64 000 zł wyrównania [Przykład]

Graniczną datą jest 1 stycznia 2013 r. Jeżeli byłeś na wcześniejszej emeryturze przed 2013 r., to masz szansę na ponowne przeliczenia związane z emeryturą (przez ZUS, o ile nakaże to sąd okręgowy i apelacyjny). Jeżeli na wcześniejszą emeryturę trafiłeś np. 2 stycznia 2013 r., to nie masz na to szans. Powyższe dotyczy emerytów, którzy swoje prawa do podwyżki emerytury wywodzą z wyroku TK z 4 czerwca 2024 r. sygn. SK 140/20. W artykule list naszego czytelnika, który na wcześniejszą emeryturę przeszedł od 1 listopada 2013 r. Nie może więc skorzystać z korzystnego przeliczenia emerytury na podstawie tego wyroku.

REKLAMA

Rewolucja kaucyjna w Polsce! Zapłacisz więcej, ale odzyskasz bez paragonu

Nowy system kaucyjny zmieni sposób, w jaki kupujesz napoje! Plastikowe butelki, puszki i szkło – sprawdź, które opakowania będą objęte kaucją i jak łatwo odzyskać swoje pieniądze. To nie tylko oszczędność, ale i krok w stronę ekologii!

Zasiłek stały wstecz. Kiedy MOPS wypłaca wyrównanie?

Czy po uzyskaniu wymaganego orzeczenia o stopniu niepełnosprawności gmina przyzna zasiłek stały wstecz? Kiedy najlepiej złożyć wniosek? Jakie są kryteria w 2025 roku? Odpowiadamy!

Przewoźnicy, bądźcie czujni! Nowe przepisy 2025 zmieniają zasady gry w transporcie

Rok 2025 przynosi rewolucję w przepisach transportowych! Zmiany w opłatach drogowych, nowe regulacje SENT, wyższe podatki i obowiązki związane z importem do Wielkiej Brytanii – to tylko wierzchołek góry lodowej. Przewoźnicy muszą być gotowi na te wyzwania. Sprawdź, jak dostosować firmę do tych wszystkich zmian i uniknąć pułapek!

Twój scoring może spadać, zanim dostaniesz kredyt! UOKiK bierze banki pod lupę

Składasz wnioski kredytowe w kilku bankach, by znaleźć najlepszą ofertę? Uważaj! Każde zapytanie może obniżyć Twój scoring w BIK – nawet jeśli nie dostaniesz kredytu. UOKiK sprawdza, czy banki nie wykorzystują tego mechanizmu do ograniczania konkurencji. Czy Twoje szanse na lepszy kredyt są celowo blokowane? Dowiedz się więcej!

REKLAMA

Powrót do Ukrainy po wojnie planuje coraz mniej Ukraińców. Kiedy opuszczą Polskę? [Badanie]

Z badania „Plany obywateli Ukrainy w przypadku zakończeniu wojny” wynika, że tylko co szósty Ukrainiec wróci do kraju po wojnie. Jeśli dojdzie do zakończenia wojny, nie będą długo czekali z wyjazdem z Polski. Dla porównania w 2022 r. powrót deklarował co drugi obywatel Ukrainy.

Świadczenie 500 plus dla małżeństw z długim stażem. W kierunku projektu, jest decyzja

Świadczenie 500 plus dla małżeństw jest coraz bliżej rzeczywistej realizacji. Senacka Komisja Petycji na ostatnim swoim posiedzeniu jednogłośnie podjęła decyzję o kontynuowaniu prac nad wprowadzeniem tego nowego świadczenia. Poprosiła Biuro Legislacyjne o przygotowanie projektu ustawy w tej sprawie.

REKLAMA