Świadczenie uzupełniające stanowi ważną formę wsparcia osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji. Od maksymalnej wysokości świadczenia wzięła się jego potoczna nazwa, czyli 500 plus. Jednak w praktyce kwoty te mogą być niższe. Czy wzrosną w 2025 roku?
- Dla kogo świadczenie uzupełniające?
- Nie zawsze 500 zł świadczenia uzupełniającego dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji
- Czy świadczenie uzupełniające zostanie zwaloryzowane?
Dla kogo świadczenie uzupełniające?
Zgodnie z przepisami świadczenie 500 plus mogą otrzymać osoby mieszkające w Polsce, niezdolne do samodzielnej egzystencji, które ukończyły 18 lat. Niezdolność do samodzielnej egzystencji potwierdza się wymaganym orzeczeniem Może to być:
- orzeczenie o całkowitej niezdolności do pracy i niezdolności do samodzielnej egzystencji albo
- orzeczenie o niezdolności do samodzielnej egzystencji, albo
- orzeczenie o całkowitej niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym i niezdolności do samodzielnej egzystencji albo
- orzeczenie o całkowitej niezdolności do służby i niezdolności do samodzielnej egzystencji.
Kluczowym warunkiem jest próg dochodowy, który podlega corocznej waloryzacji. Od 1 marca wynosi on 2419,33 zł (brutto), a od 1 marca 2025 czeka go kolejna podwyżka. Ostateczna kwota waloryzacji progu będzie znana w lutym.
Nie zawsze 500 zł świadczenia uzupełniającego dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji
Od wysokości kryterium i uzyskiwanych określonych świadczeń zależy kwota świadczenia. Na maksymalną wysokość, czyli 500 zł mogą liczyć osoby, które nie osiągają świadczeń finansowanych ze środków publicznych. Tak samo jest w sytuacji, gdy łączna kwota świadczenia uzupełniającego i świadczeń pieniężnych finansowanych ze środków publicznych nie może przekracza progu dochodowego.
Pani Jadwiga jest osobą samotną i aktualnie utrzymuje się tylko z zasiłku stałego. W styczniu 2025 r. organ pomocy społecznej przyznał jej zasiłek stały w maksymalnej wysokości 1229 zł. Wymagany próg dochodowy nie zostanie zatem przekroczony i pani Jadwiga (jeśli spełnia odpowiednie kryteria) będzie mogła otrzymać świadczenie uzupełniające w kwocie 500 zł.
Świadczenie jest odpowiednio zmniejszane w przypadku przekroczenia progu.
Pan Edward otrzymuje świadczenia finansowane ze środków publicznych w łącznej wysokości 2019,33 zł. Świadczenie uzupełniające w takim przypadku może zatem wynosić 400 zł.
Nie wszystkie wypłacane przez organy rentowe świadczenia „wchodzą” do tego limitu. Łączeniu nie podlega na przykład dodatek pielęgnacyjny. Pełny wykaz świadczeń uwzględnianych przy wypłacie „500 plus” można znaleźć na stronie internetowej ZUS.
ZUS w jednym ze swoich komunikatów odniósł się również do nowego dodatku do renty socjalnej.
„Jeśli masz prawo do renty socjalnej i świadczenia uzupełniającego dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji, to od miesiąca, w którym ustalimy Ci prawo do dodatku dopełniającego, stracisz prawo do świadczenia uzupełniającego. Prawo do świadczenia uzupełniającego zależy między innymi od łącznej kwoty przysługujących świadczeń emerytalno-rentowych, np. renty socjalnej. Od 1 stycznia 2025 r. będzie to również dodatek dopełniający.” – informuje ZUS na swojej stronie internetowej.
Z ostatnich odpowiedzi na interpelacje poselskie wynika, iż Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej nie planuje likwidacji kryterium dochodowego. Pełnomocnik Rządu do Spraw Osób Niepełnosprawnych Łkasz Krasoń w lipcu 2024 r. podkreślał, iż „trwają zaawansowane prace nad alternatywnym rozwiązaniem, polegającym na świadczeniu opartym o indywidualną ocenę potrzeb osoby z niepełnosprawnością”” (odpowiedź na interpelację nr 2433 w sprawie likwidacji kryterium dochodowego przy świadczeniu uzupełniającym dla osób z niepełnosprawnościami).
Czy świadczenie uzupełniające zostanie zwaloryzowane?
W obecnym stanie prawnym waloryzacji podlega jedynie próg dochodowy. Przepisy nie przewidują mechanizmu waloryzacji kwoty świadczenia uzupełniającego. W październiku 2024 r. sejmowa Komisja do Spraw Petycji skierowała do MRPiPS dezyderat w tej sprawie. Jest to ponowne wystąpienie do ministerstwa w związku ze zmianą rządu. Autorzy petycji BKSP-144-IX-666/22 postulowali podjęcie inicjatywy ustawodawczej, mającej na celu zwiększenie (waloryzację) nominalnej wartości świadczenia uzupełniającego dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji z powodu znacznej utraty jego realnej wartości.
„Komisja do Spraw Petycji uznaje postulat wprowadzenia waloryzacji świadczenia uzupełniającego za uzasadniony z punktu widzenia realizacji istoty konstytucyjnego prawa do zabezpieczenia społecznego. Biorąc pod uwagę doniosłość społeczną przedmiotowej problematyki oraz fakt, że wprowadzenie jakichkolwiek zmian postulowanych w petycji wymagałoby oszacowania konsekwencji finansowych, jak również z uwagi na to, że odpowiedzi na dezyderat nr 308 zostały udzielone przez poprzedni Rząd, Komisja zwraca się o przedstawienie informacji na temat ewentualnych skutków finansowych wprowadzenia waloryzacji świadczenia uzupełniającego, o wskazanie liczby osób pobierających to świadczenie oraz ewentualnych dostępnych danych statystycznych obrazujących charakterystykę tej grupy, a także o rozważenie możliwości podwyższania świadczenia w zależności od wskaźnika inflacji.” – czytamy w piśmie do ministerstwa rodziny.
Ustawa z dnia 31 lipca 2019 r. o świadczeniu uzupełniającym dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji (j. t. Dz. U. z 2024 r., poz. 1649
Polecamy: Komplet Podatki 2025