Czy trzeba zwracać emeryturę po śmierci członka rodziny?

Iwona Kowalska-Matis
Regionalny Rzecznik Prasowy ZUS Województwa Dolnośląskiego
rozwiń więcej
Czy trzeba zwracać emeryturę po śmierci członka rodziny? / shutterstock
Wcale nie tak rzadko zdarza się, że po śmierci członka naszej rodziny na konto wpływa jeszcze emerytura lub listonosz przynosi ją do domu. Nie zawsze wiadomo, co z pieniędzmi zrobić, czy można je zatrzymać czy też trzeba oddać do ZUS. Wyjaśniamy wątpliwości.

Kiedy emerytury nie trzeba zwracać?

Jeżeli na konto zmarłego wpłynie emerytura lub renta, która zmarłemu przysługiwała, czyli za ten miesiąc, w którym bliska nam osoba zmarła to – bez względu na to, czy śmierć nastąpiła pierwszego dnia miesiąca, czy w jego połowie wypłaconych pieniędzy nie trzeba będzie zwracać w przyszłości.

- Jeżeli jednak listonosz przyniesie emeryturę, która należała się za miesiąc już po śmierci naszego bliskiego wtedy te pieniądze już się rodzinie nie należą – mówi Iwona Kowalska-Matis regionalny rzecznik prasowy ZUS na Dolnym Śląsku. – Taka sytuacja jest wtedy, gdy nasz bliski umiera np. w ostatnim dniu czerwca a na konto wpływa emerytura lub renta za lipiec, czyli już należna za następny miesiąc – wyjaśnia.

Według rzeczniczki, pieniądze, które wpływają do banku już po śmierci osoby bliskiej należy po prostu zostawić na koncie.

- My sami poprosimy bank o ich zwrot. Jeśli jednak rodzina już pieniądze wypłaciła wtedy najlepiej zasilić konto kwotą, której brakuje. Pozwoli to uniknąć sytuacji, w której ZUS zwróci się do bliskich zmarłego z żądaniem zwrotu nienależnie pobranych pieniędzy – dodaje.

Kowalska-Matis przypomina, że jeżeli emeryturę do domu przynosi listonosz to po prostu nie zależy jej odbierać - wtedy zostanie ona zwrócona do ZUS.

- Jeśli ktoś nie jest pewny, co ma zrobić lub pieniądze wprawdzie należą się rodzinie a zostały do ZUS zwrócone wtedy można złożyć wniosek o wypłatę niezrealizowanego świadczenia. Rodzina ma na to aż 12 miesięcy – wyjaśnia.

Gdy do ZUS wpływa wniosek o wypłatę niezrealizowanego świadczenia po osobie uprawnionej do świadczeń emerytalno-rentowych, Zakład wydaje formalną decyzję i przekazuje pieniądze osobom uprawnionym. Druk ENS można złożyć także online poprzez indywidualne konto na platformie internetowej PUE ZUS. Należy to zrobić przed upływem 12 miesięcy od dnia śmierci osoby, której przysługiwało świadczenie.

- Najprostszą jest sytuacja, gdy listonosz przynosi pieniądze wtedy, gdy nasz bliski żyje. Te bez żadnych wątpliwości można zatrzymać gdyż jest to wypłata należna za dany miesiąc. Natomiast po śmierci emeryta czy rencisty, listonosz nie powinien już wypłacać świadczenia domownikom, tylko zwrócić do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych – mówi Iwona Kowalska-Matis.

Zwrot przekazanej kwoty

W sytuacji, gdy wypłaci takie świadczenie po zmarłym lub zostanie ono wypłacone z konta osoby zmarłej, Zakład będzie dochodził zwrotu przekazanej kwoty brutto.

- Pieniądze wypłacone po śmierci emeryta lub rencisty zawsze trzeba zwrócić, jako nienależnie pobrane świadczenie – podkreśla Kowalska-Matis.

Prawo do emerytury czy renty ustaje wraz ze śmiercią osoby uprawnionej. Jeśli zgon nastąpił przed terminem płatności świadczenia i istnieje możliwość wstrzymania tej wypłaty, ZUS przestaje przekazywać pieniądze od miesiąca, w którym nastąpił zgon. W przeciwnym przypadku wstrzymanie wypłaty następuje w kolejnym miesiącu, po śmierci emeryta bądź rencisty.

- Pieniądze gdy się należą nie przepadną. Zawsze w sytuacji, gdy Zakład wstrzyma wypłatę jeszcze w tym samym miesiącu, w którym nastąpił zgon, uprawniony członek rodziny może złożyć do nas wniosek o wypłatę tzw. świadczenia niezrealizowanego – jeszcze raz przypomina rzeczniczka.

Co to jest niezrealizowane świadczenie z ZUS?

Niezrealizowane świadczenie to takie, do którego zmarła osoba była uprawniona przed śmiercią, ale go nie pobrała lub nie zostało ono jej wypłacone. Jeżeli np. ktoś zmarł 1 listopada i ZUS nie wypłacił świadczenia, bo otrzymał informację o zgonie, to niezrealizowaną emeryturę można wypłacić członkom rodziny tej osoby, ale wyłącznie na ich wniosek. Niezrealizowane świadczenie to również takie, gdy osoba złożyła wniosek o emeryturę lub rentę i zmarła zanim wydaliśmy decyzję przyznającą świadczenie. Podobnie jest, gdy złożyła wniosek o ponowne ustalenie wysokości emerytury lub renty, a przed załatwieniem tego wniosku przez ZUS zmarła. Należność przysługująca zmarłemu może być wypłacona uprawnionemu członkowi rodziny w ramach niezrealizowanego świadczenia.

Komu przysługuje wypłata niezrealizowanego świadczenia?

• w pierwszej kolejności – mąż, żona lub dzieci zmarłego, jeśli prowadziły z nim wspólne gospodarstwo domowe,

• w drugiej kolejności: – małżonkowie i dzieci, z którymi zmarły nie prowadził gospodarstwa domowego (w razie braku małżonka, dzieci, z którymi zmarła osoba prowadziła wspólne gospodarstwo domowe).

• w trzeciej kolejności – inni członkowie rodziny uprawnieni do renty rodzinnej lub ci, na których utrzymaniu pozostawała osoba zmarła, w razie braku wymienionych wyżej małżonka i dzieci.

Jakie trzeba złożyć dokumenty?

Dokumenty, na podstawie, których ZUS ustali uprawnienia do niezrealizowanych świadczeń, to w szczególności:

• odpis aktu zgonu,

• odpis aktu małżeństwa – w przypadku małżonka,

• odpis aktu urodzenia – w przypadku dzieci,

• środki dowodowe potwierdzające fakt prowadzenia wspólnego gospodarstwa domowego lub fakt przyczyniania się do utrzymywania osoby zmarłej.

Iwona Kowalska-Matis
Regionalny Rzecznik Prasowy ZUS 
Województwa Dolnośląskiego

Prawo
Odszkodowanie za opóźniony lot - jakie prawa Ci przysługują?
01 lip 2024

Podróże lotnicze z każdym rokiem stają się coraz bardziej popularne. Spora dostępność połączeń lotniczych i atrakcyjne ceny biletów zachęcają nas do zwiedzania świata i odkrywania nowych miejsc. Wybierając się w podróż na pokładzie samolotu, warto mieć jednak świadomość, że podczas niej mogą pojawić się pewne zakłócenia, za które przewidziana jest rekompensata. Jeżeli bowiem nasz lot będzie opóźniony lub odwołany, możemy domagać się odszkodowania od linii lotniczych.

Ochrona i wysokość odszkodowania dla sygnalisty [WYWIAD]
01 lip 2024

Sygnaliście przysługuje odszkodowanie w wysokości nie niższej niż przeciętne miesięczne wynagrodzenie w gospodarce narodowej w poprzednim roku. - Sygnalista ma możliwość udowodnienia konieczności wyższego odszkodowania, tym samym […] ma on prawo do pełnego odszkodowania, w zależności od zakresu szkody, który zależeć będzie od zastosowanych przez podmiot działań odwetowych, przykładowo np. od wartości utraconych przez pracownika zarobków. - Paweł Galec, Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych, pozytywnie ocenia określenie wysokości odszkodowania dla sygnalisty.

Dopilnuj tego, aby nie opóźnić pieniędzy z ZUS
01 lip 2024

Nieaktualny adres, zmienione konto bankowe. Brak aktualizacji adresu czy numeru konta może skutkować zwrotem pieniędzy do ZUS czy nieotrzymaniem ważnej informacji. Kiedy trzeba to zgłosić do placówki? 

Sygnalista dokona ujawnienia publicznego, jeśli pracodawca nie wdroży procedur w terminie? [WYWIAD]stów
01 lip 2024

Ustawa o ochronie sygnalistów wchodzi w życie z dniem 25 września 2024 r. Co jeśli pracodawca nie wdroży w terminie procedury dokonywania zgłoszeń wewnętrznych? - Rzeczywiście przepisy dotyczące funkcjonowania procedur zgłoszeń zewnętrznych czyli do Rzecznika Praw Obywatelskich bądź właściwych organów publicznych wchodzą w życie 3 miesiące później czyli 25 grudnia 2024 r. Przepisy dotyczące ujawnienia publicznego wchodzą w życie natomiast z dniem 25 września br. - tłumaczy Robert Lisicki, dyrektor departamentu pracy Konfederacji Lewiatan.

Nietrzeźwość rodzica przy sprawowaniu opieki nad dzieckiem. Co na to prawo?
01 lip 2024

Niedawno w jednym ze znanych polskich seriali pojawił się dość ciekawy wątek. Kobieta, wskutek splotu niefortunnych zdarzeń, sprawowała opiekę nad swoim synem będąc w stanie nietrzeźwości. Jeden z mężczyzn, który był tego świadkiem wezwał Policję. Od tego momentu zaczęły się dla tej kobiety problemy związane z próbą odebrania jej władzy rodzicielskiej przez Sąd opiekuńczy. Czy taki scenariusz jest możliwy w realnym życiu? Niestety tak, ale będzie to zależeć od kilku czynników.

Bilet miesięczny za 50 zł na transport lokalny w całym kraju? Czy rząd spełni postulaty Ostatniego Pokolenia?
01 lip 2024

Aktywiści z organizacji Ostatnie Pokolenie zablokowali 1 lipca 2024 r. rano Wisłostradę na wysokości Zamku Królewskiego w kierunku Żoliborza. W ten sposób wyrazili swój sprzeciw wobec planu rządu Donalda Tuska rozbudowy autostrad i dróg ekspresowych. "Policja usunęła z jezdni 10 siedzących na jezdni osób i skierowała do sądu wnioski o ich ukaranie" - przekazał PAP podkom. Jacek Wiśniewski z Komendy Stołecznej Policji.

Chcesz jechać na urlop w czasie zwolnienia? Sprawdź, co wolno na L4, w czasie którego można chodzić,
01 lip 2024

Czy na zwolnieniu można wyjechać na urlop? Co wolno na L4, w czasie którego wolno chodzić? Rozpoczął się sezon urlopowy, a ZUS zgodnie z zapowiedziami intensyfikuje prowadzone kontrole. Co powinien więc zrobić pracownik, któremu w czasie zaplanowanego urlopu przydarzy się choroba?

W 2025 r. podwyżka o 9,05% świadczenia pielęgnacyjnego. 0% dla zasiłku pielęgnacyjnego 215,84 zł
30 cze 2024

Dobra wiadomość dla opiekunów osób niepełnosprawnych (w znaczeniu lepsza niż wiadomości dla budżetówki o 4,1% podwyżki). Świadczenie pielęgnacyjne wzrośnie w 2025 r. nie o 7,6%, a przeszło 9%. W artykule przyjmujemy do obliczeń korzystniejszą wykładnię przepisów, że podwyżkę świadczenia pielęgnacyjnego na 2025 r. obliczamy na podstawie minimalnego wynagrodzenia 4242 zł brutto (na 1 stycznia 2024 r.), a nie 4300 zł brutto (na 1 lipca 2024 r.). 

Socjolog: dla autysty pobyt w DPS-ie, jak dla osoby na wózku dom ze schodami bez windy. Nowe przepisy o mieszkalnictwie wspomaganym dla niepełnosprawnych
29 cze 2024

Powstaje obywatelski projekt ustawy dotyczący mieszkalnictwa wspomaganego z rozwiązaniami adekwatnymi dla potrzeb osób z niepełnosprawnościami. Dr hab. Agnieszka Dudzińska, socjolog z UW, powiedziała PAP, że dla autysty pobyt w DPS-ie jest tym samym, czym dla osób na wózkach dom ze schodami bez windy.

Podwyżka do 3259 zł: Świadczenie pielęgnacyjne w 2025 r. Śmierć. Dzieci. Świadczenie wspierające
30 cze 2024

Ile wynosi świadczenie pielęgnacyjne w 2024 r.? Komu przysługuje po zmianach? Co z waloryzacją w 2025 r.? Podwyżka do 3259 zł. Śmierć. Dzieci. Świadczenie wspierające 

pokaż więcej
Proszę czekać...