Na wstępnie warto zaznaczyć, że prawo do emerytury na dotychczasowych zasadach(wg starych zasad) nabywają osoby urodzone przed dniem 1 stycznia 1949 r. tj. po osiągnięciu wieku emerytalnego, wynoszącego co najmniej 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn, oraz po udowodnieniu okresu składkowego i nieskładkowego, wynoszącego co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn.
Podstawa wymiaru emerytury
Podstawę wymiaru emerytury stanowi podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne lub na ubezpieczenie emerytalne, według przepisów prawa polskiego, z okresu kolejnych 10 lat kalendarzowych, wybranych z ostatnich 20 lat kalendarzowych poprzedzających bezpośrednio rok, w którym zgłoszono wniosek o świadczenie.
Ubezpieczony może również wskazać do ustalenia podstawy wymiaru emerytury przeciętną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne z okresu 20 lat kalendarzowych dowolnie wybranych z całego okresu podlegania ubezpieczeniu.
Warto podkreślić, że do podstawy wymiaru emerytury, dolicza się również :
- kwoty przysługujących ubezpieczonemu w danym roku kalendarzowym wynagrodzeń za czas niezdolności do pracy, wypłaconych na podstawie przepisów Kodeksu pracy,
- kwoty zasiłków: chorobowego, macierzyńskiego, opiekuńczego, świadczenia rehabilitacyjnego, wyrównawczego, świadczenia wyrównawczego, dodatku wyrównawczego,
- wartość świadectw rekompensacyjnych,
- kwoty zasiłków dla bezrobotnych,
- kwoty zasiłków szkoleniowych lub
- stypendiów wypłaconych z Funduszu Pracy za okres udokumentowanej niezdolności do pracy.
Zobacz również serwis: Prawa seniora
Sposób obliczenia podstawy wymiaru emerytury
W celu ustalenia podstawy wymiaru emerytury:
- oblicza się sumę kwot podstaw wymiaru składek oraz kwot niestanowiących podstawy wymiaru składek wliczanych jednak do podstawy wymiaru świadczeń oddzielnie dla każdego roku z wybranych przez zainteresowanego lat kalendarzowych,
- oblicza się stosunek każdej z tych sum kwot do rocznej kwoty przeciętnego wynagrodzenia, ogłoszonej za dany rok kalendarzowy, wyrażając go w procentach, z zaokrągleniem do setnych części procentu,
- oblicza się średnią arytmetyczną tych procentów, która stanowi indywidualny wskaźnik wysokości podstawy wymiaru emerytury lub renty, oraz
- mnoży się przez ten wskaźnik kwotę bazową.
Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru nie może być wyższy niż 250%.
Na wniosek ubezpieczonego podstawę wymiaru emerytury może stanowić przeciętna podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne lub ubezpieczenia emerytalne i rentowe w okresie 20 lat kalendarzowych przypadających przed rokiem zgłoszenia wniosku, wybranych z całego okresu podlegania ubezpieczeniu.
Przy ustalaniu kolejnych 10 lat kalendarzowych, przyjmuje się lata kalendarzowe następujące bezpośrednio po sobie, chociażby ubezpieczony w niektórych z tych lat przez okres roku lub w okresie krótszym niż rok nie pozostawał w ubezpieczeniu.
Ile wynosi kwota bazowa
Kwota bazowa wynosi 100% przeciętnego wynagrodzenia pomniejszonego o potrącone od ubezpieczonych składki na ubezpieczenia społeczne, określone w przepisach o systemie ubezpieczeń społecznych, w kwartale kalendarzowym poprzedzającym termin waloryzacji. Kwota bazowa jest ustalana corocznie i obowiązuje od 1 marca każdego roku kalendarzowego do końca lutego następnego roku kalendarzowego.
Wysokość emerytury obliczanej według starych zasad wynosi:
- 24% kwoty bazowej, o której mowa wyżej, oraz
- po 1,3% podstawy jej wymiaru za każdy rok okresów składkowych, z uwzględnieniem pełnych miesięcy,
- po 0,7% podstawy jej wymiaru za każdy rok okresów nieskładkowych, z uwzględnieniem pełnych miesięcy.
Osoby, które w dniu ubiegania się o emeryturę były wcześniej uprawnione do renty z tytułu niezdolności do pracy, do obliczenia podstawy wymiaru emerytury mogą wskazać:
- zwaloryzowaną podstawę wymiaru renty, albo
- zarobki z 10 kolejnych lat kalendarzowych wybranych z okresu ostatnich 20 lat kalendarzowych poprzedzających rok zgłoszenia wniosku o emeryturę lub też zarobki z 20 dowolnie wybranych lat kalendarzowych, przypadających przed rokiem zgłoszenia wniosku o emeryturę. Mogą to być również te same zarobki, jakie zostały przyjęte do obliczenia renty, jeśli mieszczą się w podanym wyżej okresie, z którego ustala się podstawę wymiaru emerytury.
Jeżeli osoba ubiegająca się o emeryturę podlegała ubezpieczeniu społecznemu lub ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym przez okres co najmniej 30 miesięcy po przyznaniu renty - to część socjalna emerytury (składnik emerytury, który stanowi 24 % kwoty bazowej) zostanie obliczona jako 24% kwoty bazowej obowiązującej w dniu przyznania tej emerytury. Natomiast podstawa wymiaru emerytury zostanie obliczona od tej samej kwoty bazowej, od której obliczono rentę, a następnie zostanie zwaloryzowana. Od tej zwaloryzowanej podstawy wymiaru zostanie obliczona część emerytury zależna od okresów składkowych i nieskładkowych.
Okresy nieskładkowe uwzględnia się w wymiarze nieprzekraczającym 1/3 uwzględnionych okresów składkowych.
Warto również podkreślić, że Prezes Głównego Urzędu Statystycznego ogłasza w formie komunikatu w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski" w terminie:
- do 10 roboczego dnia lutego każdego roku - kwotę przeciętnego wynagrodzenia w poprzednim roku kalendarzowym,
- do 7 roboczego dnia miesiąca poprzedzającego miesiąc, w którym przeprowadzana jest waloryzacja - kwotę bazową,
- do 7 roboczego dnia drugiego miesiąca każdego kwartału - kwotę przeciętnego wynagrodzenia w poprzednim kwartale.
Zobacz również serwis: Emerytury
Podstawa prawna
Ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.
Źródło: ZUS