29 stycznia 2014 roku Rzecznik Praw Obywatelskich zwrócił się do zastępcy prezesa NFZ z ponowną prośbą o rozważenie problemu leczenia uzdrowiskowego. Wystąpienie dotyczy możliwości wspólnego wyjazdu małżonków (także innych osób bliskich) na leczenie uzdrowiskowe w sanatorium. Zdaniem RPO obecnie obowiązujące przepisy nie wykluczają takiej możliwości, jednak wymagają zmian we wskazanym zakresie.
To do RPO osoby starsze, schorowane i inne wymagające leczenia sanatoryjnego zwracają się z prośbą o interwencję w sprawie skierowania w tym samym terminie do tego samego zakładu lecznictwa uzdrowiskowego, a następnie wspólne zakwaterowanie. Zgodnie z obowiązującym stanem prawnym nie ma przeszkód by do takiego wniosku odnieść się pozytywnie. Wprowadzenie postulowanych rozwiązań prawnych dawałoby ubezpieczonym gwarancję, że ich prośby zostaną wzięte pod uwagę w procesie potwierdzania skierowania na leczenie.
Jest to zagadnienie generalne, odnoszące się do problemu wielu ubezpieczonych osób. Gwarancja wspólnego wyjazdu rozwiązałaby wiele trudności, m.in.: związanych z wzajemną opieką ubezpieczonych, kosztami i sposobem dojazdu do miejsca leczenia uzdrowiskowego.
Zobacz również: Skierowanie do sanatorium
Wyjazd do sanatorium w ramach ubezpieczenia społecznego
Skierowanie do sanatorium
Zgodnie z uregulowaniami ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027, z późn. zm.), podstawę leczenia uzdrowiskowego stanowi skierowanie wystawiane przez lekarza ubezpieczenia społecznego. Wynika to wprost z art. 33. To lekarz, po ewentualnej konsultacji z pacjentem, wskazuje konkretne miejsce i rodzaj leczenia. Wybór lekarza nie ma jednak charakteru wiążącego dla oddziału wojewódzkiego NFZ. Zgodnie z wyrokiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy z dnia 28 kwietnia 2010 roku (sygnatura akt II SAB/Bd 13/10) „uzyskanie prawa do tego rodzaju świadczeń nie jest uzależnione od terminu leczenia uzdrowiskowego proponowanego przez świadczeniobiorcę”. Analogicznie sytuacja kształtuje się w przypadku wskazania miejsca leczenia. Lekarz specjalista rozpatrujący skierowanie w wojewódzkim oddziale NFZ podejmuje ostateczną decyzję w zakresie miejsca leczenia sanatoryjnego. Oznacza to więc, że decyduje o tym, gdzie ubezpieczony będzie odbywał terapię. Zgodnie z art. 4 ustęp 2 wskazanej ustawy oddział wojewódzki Narodowego Funduszu Zdrowia określa: rodzaj leczenia uzdrowiskowego albo rehabilitacji uzdrowiskowej oraz ich tryb; odpowiedni zakład lecznictwa uzdrowiskowego albo rehabilitacji uzdrowiskowej; datę rozpoczęcia leczenia albo rehabilitacji uzdrowiskowej; w przypadku leczenia uzdrowiskowego w warunkach stacjonarnych czas trwania; okres leczenia, w przypadku leczenia uzdrowiskowego w warunkach ambulatoryjnych albo rehabilitacji uzdrowiskowej.
Skierowanie doręczane jest świadczeniobiorcy najpóźniej na 14 dni przed rozpoczęciem leczenia uzdrowiskowego.
To, do jakiego miejsca zostaniemy skierowani zależy od tego, na jakie schorzenia chorujemy. Konkretne ośrodki uzdrowiskowe specjalizują się bowiem w leczeniu określonych dolegliwości. Małżonkowie mający inne dolegliwości nie będą mogli więc korzystać z usług jednego sanatorium.
Wspólny wyjazd małżonków
Wiele osób starszych potrzebuje leczenia i regeneracji w ośrodku uzdrowiskowym. Jednak wyjazd każdego z małżonków w innym terminie i do innej części kraju jest często niemożliwy, np. ze względów finansowych. Nawet w przypadku wyjazdu do sanatorium w ramach ubezpieczenia społecznego to sam zainteresowany ponosi koszty podróży do miejsca leczenia. RPO domaga się wprowadzenia jasnych regulacji i procedur, które umożliwią praktyczne korzystanie ze wspólnych wyjazdów małżonków i innych osób bliskich do uzdrowisk.
NFZ ma prawną możliwość (ale nie obowiązek) skierowania małżonków na wspólny wyjazd (do tego samego miejsca i w tym samym terminie). Wyjątkiem jest sytuacja, w której jedno z małżonków ma ukończone 65 lat lub orzeczony znaczny stopień niepełnosprawności. Wówczas ubezpieczeni wyjadą razem.
Gwarancję wspólnego wyjazdu do sanatorium mają małżonkowie, gdy jedno z nich ukończyło 65 rok życia lub ma orzeczony znaczny stopień niepełnosprawności.
Zgodnie z wypowiedzią rzecznika łódzkiego NFZ: „NFZ nie gwarantuje wspólnego wyjazdu ubezpieczonym nawet w przypadku złożenia skierowań w tym samym terminie. Stąd też rezygnacja z powodu braku przyznania wspólnej realizacji leczenia nie jest dla NFZ zasadna".
Zdaniem RPO odmowa wspólnego udzielenia świadczenia ze strony NFZ jest w dużej mierze przypadków zupełnie nie zasadna. Realizacja oczekiwań zainteresowanych nie wiąże się z żadnymi dodatkowymi konsekwencjami finansowymi ani obciążeniami organizacyjnymi po stronie NFZ.
Polecamy serwis: Prawa seniora
Prywatny wyjazd do sanatorium
W przypadku prywatnego wyjazdu do sanatorium (finansowanego z własnych środków ubezpieczonego) nie ma przeszkód, by małżonkowie spędzili go wspólnie. Warto podkreślić, że nie wymagają wówczas skierowania od lekarza. Wystarczy by zarezerwowali pobyt w dowolnie wybranym ośrodku uzdrowiskowym.
Podstawa prawna:
- ustawa z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027, z późn. zm.),
- ustawa z dnia 28 lipca 2005 r. o lecznictwie uzdrowiskowym, uzdrowiskach i obszarach ochrony uzdrowiskowej oraz gminach uzdrowiskowych (Dz.U. 2005 nr 167 poz. 1399),
- rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 7 lipca 2011 r. w sprawie kierowania na leczenie uzdrowiskowe albo rehabilitację uzdrowiskową (Dz.U.11.142.835),
- wyrok WSA w Bydgoszczy z dnia 28 kwietnia 2010 roku (sygnatura akt II SAB/Bd 13/10).