Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego udzieliła licznych wyjaśnień odnośnie zasad przyznawania i wypłaty tzw. renty wdowiej. Czym jest renta wdowia? Kto może ją otrzymać? Gdzie złożyć wniosek? Ile wyniesie renta wdowia? Odpowiedzi na te i inne pytania poniżej w naszym opracowaniu przygotowanym na podstawie informacji z KRUS.
- Czym jest renta wdowia?
- Co to jest zbieg świadczeń?
- Jakie świadczenia mogą być wypłacane razem z rentą rodzinną?
- Kto może uzyskać prawo do wypłaty renty wdowiej (czyli świadczeń wg nowych reguł zbiegu)?
- Kiedy i jak ubiegać się o zbieg świadczeń? Wniosek o rentę wdowią
- Kiedy złożyć wniosek o rentę wdowią?
- Od kiedy będzie wypłacana renta wdowia?
- Od kiedy można uzyskać prawo do zbiegu świadczeń (renty wdowiej)?
- Maksymalna wysokość renty wdowiej (świadczeń wypłacanych w zbiegu)
- Renta wdowia - ankieta i kalkulator
- Renta wdowia z KRUS - pytania i odpowiedzi
- Renta wdowia - infolinia KRUS
Czym jest renta wdowia?
Renta wdowia to przysługujące wdowie lub wdowcowi prawo otrzymania własnego świadczenia emerytalno-rentowego (na przykład emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy) łącznie z rentą rodzinną po zmarłym małżonku. Jedno ze świadczeń składających się na rentę wdowią będzie wypłacane w całości, a drugie w części równej 15%.
W dniu 1 stycznia 2025 r. weszły w życie przepisy ustawy z dnia 26 lipca 2024 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw, dzięki którym od 1 lipca 2025 r. możliwa będzie jednoczesna wypłata renty rodzinnej nabytej z tytułu bycia wdową lub wdowcem oraz emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy, czyli zbiegu świadczeń.
Od 1 stycznia 2027 r. drugie świadczenie wypłacane będzie w wysokości 25%.
Co to jest zbieg świadczeń?
Zbieg świadczeń to prawo do jednoczesnego otrzymywania co najmniej dwóch świadczeń emerytalno-rentowych. Świadczenia te wypłacimy w odpowiednich proporcjach, przynajmniej jedno w pełnej wysokości. Jedno świadczenie wypłacimy zatem w pełnej wysokości (w 100%), a drugie – w pełnej wysokości lub w części, na przykład w 50% albo 15%.
Jakie świadczenia mogą być wypłacane razem z rentą rodzinną?
Jeśli jesteś wdową lub wdowcem i masz prawo do:
- renty rodzinnej oraz
- własnej emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy świadczenia,
to możesz otrzymać:
100% renty rodzinnej oraz 15% własnego świadczenia albo
100% własnego świadczenia oraz 15% renty rodzinnej.
KRUS wyjaśnia, że prawo do renty rodzinnej i do własnej emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy nie musi być ustalone w tym samym organie rentowym. Każdy z organów (KRUS, ZUS, WBE, BESW, ZER MSWiA) może ustalić prawo do poszczególnych świadczeń, a zbieg świadczeń może przysługiwać.
Kto może uzyskać prawo do wypłaty renty wdowiej (czyli świadczeń wg nowych reguł zbiegu)?
Możesz pobierać świadczenia w zbiegu jeżeli jesteś wdową/wdowcem i spełniasz łącznie poniższe warunki:
- masz co najmniej 60 lat (jeśli jesteś kobietą) i 65 lat (jeśli jesteś mężczyzną),
- do dnia śmierci Twojego małżonka pozostawałaś/pozostawałeś z nim we wspólności małżeńskiej,
- nabyłaś/nabyłeś prawo do renty rodzinnej po zmarłym małżonku nie wcześniej niż w dniu ukończenia przez Ciebie 55 lat (jeśli jesteś kobietą) lub 60 lat (jeśli jesteś mężczyzną),
- nie pozostajesz obecnie w związku małżeńskim.
Prawo do wypłaty świadczeń w zbiegu ustaje z dniem poprzedzającym dzień zawarcia nowego związku małżeńskiego przez osobę uprawnioną.
Kiedy i jak ubiegać się o zbieg świadczeń? Wniosek o rentę wdowią
Ustalenie prawa do zbiegu świadczeń oraz ich wypłata następują na wniosek osoby uprawnionej. Wniosek o ustalenie zbiegu świadczeń (czyli o tzw. rentę wdowią) można złożyć od 1 stycznia 2025 r.:
- osobiście,
- za pośrednictwem przedsiębiorcy uprawnionego do wykonywania działalności pocztowej w obrocie krajowym lub zagranicznym,
- przez elektroniczną skrzynkę podawczą KRUS-ePUAP,
- w formie dokumentu elektronicznego podpisanego kwalifikowanym podpisem elektronicznym, czy też podpisem zaufanym,
- w dowolnej jednostce organizacyjnej Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Oddziale Regionalnym lub Placówce Terenowej).
Jeżeli wdowa lub wdowiec ma prawo do świadczenia emerytalno-rentowego z KRUS i z innego organu rentowego (np. ZUS, ZER MSWiA, WBE…) wniosek o zbieg świadczeń może złożyć w dowolnym organie rentowym (także w KRUS). Wówczas organy rentowe we własnym zakresie pozyskają informacje o świadczeniu z innego organu. Osoby uprawnione do świadczeń z dwóch organów rentowych mogą same zdecydować, do którego z nich chcą złożyć wniosek o rentę wdowią.
Jeżeli wdowa lub wdowiec chce złożyć wniosek o rentę wdowią w KRUS, powinien wypełnić, wydrukować i podpisać druk, dostępny w każdej jednostce organizacyjnej KRUS i na stronie internetowej KRUS: (wzór wniosku). Przed wypełnieniem wniosku zapoznać się warto się z dołączoną do niego informacją.
Wniosek o ustalenie zbiegu świadczeń z rentą rodzinną po małżonku
Informacja do wniosku o ustalenie zbiegu świadczeń z rentą rodzinną po małżonku
Wniosek można złożyć w dowolnym Oddziale Regionalnym lub Placówce Terenowej KRUS – osobiście lub za pośrednictwem przedsiębiorcy uprawnionego do wykonywania działalności pocztowej w obrocie krajowym bądź zagranicznym albo przez elektroniczną skrzynkę podawczą KRUS - ePUAP w formie dokumentu elektronicznego podpisanego kwalifikowanym podpisem elektronicznym, czy też podpisem zaufanym.
KRUS informuje, że jeżeli wdowa lub wdowiec ma prawo do renty rodzinnej oraz do własnego świadczenia, to do wniosku o ustalenie zbiegu świadczeń z rentą rodzinną nie musi dołączać żadnych dokumentów.
Ale jeśli dotychczas wdowa lub wdowiec nie złożyli wniosku o świadczenie (rentę rodzinną lub własne świadczenie), które KRUS mógłby wypłacać łącznie z rentą rodzinną, to trzeba złożyć wniosek. Dołączyć do niego trzeba dokumenty niezbędne do jego rozpatrzenia. Szczegółowe informacje na ten temat znaleźć można na stronie internetowej KRUS: https://www.gov.pl/web/krus/swiadczenia-z-ubezpieczenia-emerytalno-rentowego lub w każdej naszej jednostce KRUS.
Jeśli do załatwienia wniosku niezbędne będą dokumenty, których KRUS nie ma, to wystąpi do wnioskodawcy o ich dostarczenie.
Kiedy złożyć wniosek o rentę wdowią?
Wniosek o rentę wdowią można składać od 1 stycznia 2025 r. Aby otrzymać rentę wdowią od 1 lipca 2025 r., trzeba złożyć wniosek najpóźniej do 31 lipca 2025 r.
Od kiedy będzie wypłacana renta wdowia?
Renta wdowia będzie wypłacana nie wcześniej niż od 1 lipca 2025 r.
Od kiedy można uzyskać prawo do zbiegu świadczeń (renty wdowiej)?
Prawo do wypłaty zbiegu świadczeń będzie przyznawane od dnia spełnienia wszystkich warunków, nie wcześniej niż od miesiąca złożenia wniosku i nie wcześniej niż od 1 lipca 2025 r. Dla wniosków złożonych do 31 lipca 2025 r., prawo do wypłaty zbiegu powstanie nie wcześniej niż od 1 lipca 2025 r.
Maksymalna wysokość renty wdowiej (świadczeń wypłacanych w zbiegu)
Wysokość świadczeń wypłacanych w zbiegu, nie może być wyższa od trzykrotności kwoty najniższej emerytury.
Najniższa emerytura wynosi obecnie (od 1 marca 2024 r. do 28 lutego 2025 r.) 1780,96 zł brutto - a jej trzykrotność wynosi teraz 5342,88 zł brutto.
Natomiast od 1 marca 2025 r. do 28 lutego 2026 r. najniższa emerytura wyniesie 1 878,91 zł brutto. A jej trzykrotność wyniesie 5636,73 zł. Zatem tyle wynosić będzie limit renty wdowiej od lipca 2025 r. do końca lutego 2026 r.
W maksymalnej kwocie świadczeń ustalonych w zbiegu, zostaną uwzględnione wskazane w ustawie świadczenia tj.:
- świadczenia wchodzące w skład zbiegu (np. emerytura i renta rodzinna),
- dodatki i świadczenia o charakterze innym niż jednorazowe wypłacane wraz ze świadczeniami (np. dodatek pielęgnacyjny, świadczenie uzupełniające dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji, dodatek kombatancki, ryczałt energetyczny itd.),
- emerytury i renty przyznane w trybie specjalnym przez Prezesa Rady Ministrów,
- świadczenie honorowe z tytułu ukończenia 100 lat życia,
- świadczenia emerytalno-rentowe wypłacane przez instytucje zagraniczne.
W przypadku przekroczenia trzykrotności kwoty najniższej emerytury jedno ze świadczeń wypłacanych w zbiegu ulegnie pomniejszeniu o kwotę przekroczenia.
Jeśli wdowa lub wdowiec otrzymuje świadczenia finansowane z budżetu państwa, zostaną one pomniejszone jako pierwsze, w następującej kolejności:
- świadczenia z zaopatrzenia emerytalno-rentowego żołnierzy zawodowych,
- świadczenia z zaopatrzenia emerytalno-rentowego funkcjonariuszy Policji, Urzędu Ochrony Państwa, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Straży Marszałkowskiej, Biura Ochrony Rządu, Służby Ochrony Państwa, Państwowej Straży Pożarnej, Służby Celnej, Służby Celno-Skarbowej i Służby Więziennej,
- inne świadczenia.
Następnie, kolejno, zostaną pomniejszone:
- świadczenia finansowane z Funduszu Emerytalno-Rentowego Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego,
- świadczenia finansowane z Funduszu Pracy,
- świadczenia finansowane z Funduszu Emerytur Pomostowych,
- świadczenia finansowane z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.
KRUS wyjaśnia:
- Świadczenie uzupełniające dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji przysługuje osobie, która pobiera świadczenia wynoszące łącznie do 2419,33 zł. Maksymalna wysokość świadczenia uzupełniającego to 500 zł. Jeżeli kwota renty rodzinnej po połączeniu z innym świadczeniem przekroczy 2419,33 zł, wstrzymamy wypłatę świadczenia uzupełniającego.
- Świadczenie wyrównawcze dla działacza opozycji antykomunistycznej przysługuje osobie, która pobiera świadczenia wynoszące łącznie do 3415,50 zł. Jeżeli kwota renty rodzinnej po połączeniu z innym świadczeniem przekroczy 3415,50 zł, wstrzymamy wypłatę świadczenia wyrównawczego.
- Świadczenie wyrównawcze dla osób uprawnionych do emerytury z powodu opieki nad dziećmi wymagającymi stałej opieki przysługuje osobie, która pobiera świadczenia wynoszące łącznie do 2988 zł. Jeżeli kwota renty rodzinnej po połączeniu z innym świadczeniem przekroczy 2988 zł, ZUS wstrzymam wypłatę świadczenia wyrównawczego.
- Rodzicielskie świadczenie uzupełniające przysługuje osobie, która pobiera świadczenia do wysokości kwoty najniższej emerytury. Jeżeli łączna kwota renty rodzinnej po połączeniu z innym świadczeniem przekroczy kwotę najniższej emerytury, wstrzymamy wypłatę rodzicielskiego świadczenia uzupełniającego.
Renta wdowia - ankieta i kalkulator
Ankieta online
Sprawdź czy masz prawo do połączonych świadczeń
Wypełnij ankietę dostępną na stronie ZUS: https://www.zus.pl/swiadczenia/renty/ankieta-renta-wdowia i dowiedz się, czy będziesz mógł pobierać świadczenia w zbiegu.
Warunki do otrzymania renty wdowiej są takie same dla każdego emeryta/rencisty, bez względu na to czy otrzymuje świadczenie z KRUS czy z ZUS, czy z innego organu rentowego.
Wybierz najkorzystniejszy wariant wypłaty
W wybraniu najkorzystniejszego wariantu przysługujących świadczeń pomoże Ci udostępniony na stronie ZUS kalkulator łączenia świadczeń z rentą rodzinną: https://www.zus.pl/swiadczenia/renty/kalkulator-renty-wdowiej.
Renta wdowia z KRUS - pytania i odpowiedzi
Pobieram emeryturę rolniczą. Mąż był ubezpieczonym rolnikiem. Zmarł, gdy miałam 56 lat. Czy do wniosku o rentę rodzinną powinnam dołączyć jakieś dokumenty?
Odpowiedź KRUS: Do wniosku o rentę rodzinną prosimy dołączyć kwestionariusz dotyczący okresów ubezpieczenia męża. Jest to druk KRUS SR-21, który można pobrać na stronie internetowej www.gov.pl/krus, dostępny jest również we wszystkich jednostkach organizacyjnych KRUS.
Potrzebne będą także dokumenty, które potwierdzą okresy ubezpieczenia męża. Mogą to być świadectwa pracy, zaświadczenia ZUS czy książeczka wojskowa, jeśli mąż był ubezpieczony w systemie powszechnym i odbył zasadniczą służbę wojskową.
Mogą być również potrzebne odpisy skrócone aktów zgonu i małżeństwa, o ile nie są w posiadaniu KRUS, ani KRUS nie może ich uzyskać we własnym zakresie. Szczegółowe informacje uzyska Pani w naszych placówkach. Jeśli uznamy, że do rozpatrzenia wniosku niezbędne są dodatkowe dokumenty, poprosimy Panią o ich dostarczenie.
Pobieram rentę rolniczą z tytułu niezdolności do pracy i mam ustalone prawo do renty rodzinnej po mężu w ZUS (świadczenie zawieszone). Gdzie powinnam złożyć wniosek o rentę wdowią?
Odpowiedź KRUS: Wniosek może Pani złożyć w dowolnym organie rentowym, w którym ma Pani ustalone prawo do własnego świadczenia lub renty rodzinnej, czyli w KRUS albo w ZUS.
Czy wniosek o rentę wdowią powinnam złożyć osobiście? Czy może go przekazać moja siostra i czy muszę dać jej jakieś upoważnienie?
Odpowiedź KRUS: Wniosek musi być przez Panią własnoręcznie podpisany. Może złożyć go Pani osobiście, przesłać pocztą lub poprosić inną osobę, na przykład siostrę, o przekazanie do KRUS. Wniosek można też przekazać przez elektroniczną skrzynkę podawczą ePUAP. Dokument elektroniczny musi być podpisany kwalifikowanym podpisem elektronicznym lub podpisem zaufanym. Do złożenia wniosku nie wymagamy żadnego pełnomocnictwa ani upoważnienia innej osoby.
Jeśli chciałaby Pani, aby siostra mogła załatwiać inne sprawy związane z rentą wdowią, rentą rodzinną lub innym świadczeniem emerytalno-rentowym, to powinna Pani udzielić jej pełnomocnictwa lub wystawić upoważnienie do reprezentowania Pani w tych sprawach.
Pełnomocnictwo takie lub upoważnienie może przekazać do KRUS również Pani siostra, na przykład z wnioskiem o rentę wdowią.
Pełnomocnictwo (upoważnienie) można napisać odręcznie. Ważne jest, aby zawierało Pani dane osobowe oraz dane siostry: imię i nazwisko, Pesel, adres, rodzaj, serię i nr dokumentu tożsamości – dowodu osobistego lub paszportu. Musi znaleźć się w nim również informacja – do jakiego celu ma służyć oraz Pani własnoręczny podpis.
Jestem wdowcem od 5 lat. Skończyłem 81 lat, mam problemy z poruszaniem i nie korzystam z żadnych form elektronicznego przekazywania dokumentów. Opiekuje się mną syn. Sam nie mogę złożyć wniosku o rentę wdowią. Co zrobić?
Odpowiedź KRUS: Prosimy wypełnić i własnoręcznie podpisać wniosek. Następnie syn może go złożyć w najbliższej jednostce organizacyjnej KRUS. Wniosek taki można również wysłać pocztą.
Jestem wdową. Mam ustalone prawo do rolniczej renty rodzinnej po zmarłym małżonku, ale pobieram własną emeryturę z ZUS. Mąż zmarł gdy miałam 59 lat. Wystąpiłam z wnioskiem o rentę wdowią. Czy otrzymam to świadczenie i jaka będzie jego wysokość?
Odpowiedź KRUS: TAK. Od 1 lipca 2025 r. uzyska Pani prawo do zbiegu świadczeń w wysokości:
- 100% emerytury i 15 % renty rodzinnej albo
- 100% renty rodzinnej i 15% emerytury,
w zależności o tego, który wariant zaznaczyła Pani we wniosku.
Co ważne, suma połączonych świadczeń (wraz z dodatkami wypłacanymi razem z tymi świadczeniami) nie może przekroczyć trzykrotności najniższej emerytury. Jeżeli suma świadczeń przekroczy tę kwotę, pomniejszymy wypłatę renty rodzinnej o kwotę przekroczenia.
Mam 65 lat i od 3 lat jestem wdową. Oboje z mężem pobieraliśmy z KRUS emerytury w kwotach niewiele wyższych od najniższych. Czy będę miała prawo do renty wdowiej?
Odpowiedź KRUS: TAK. Będzie Pani miała prawo do jednego świadczenia w pełnej wysokości – 100% oraz drugiego – w wysokości 15% świadczenia. Do Pani będzie należała decyzja, które świadczenie będziemy wypłacać w całości, a które w części. Aby otrzymać rentę wdowią, musi Pani złożyć wniosek o rentę wdowią oraz wniosek o rentę rodzinną.
Pobieram rentę rolniczą z tytułu niezdolności do pracy. Za 2 lata w listopadzie osiągnę wiek emerytalny. Mój mąż zmarł w grudniu 2024 r. Prowadziliśmy wspólne gospodarstwo rolne przez ponad 35 lat. Czy otrzymam rentę wdowią?
Odpowiedź KRUS: Żebyśmy mogli wypłacić rentę wdowią, musi Pani osiągnąć powszechny wiek emerytalny, czyli mieć ukończone co najmniej 60 lat oraz mieć ustalone prawo do renty rodzinnej i własnego świadczenia.
Nie osiągnęła Pani jeszcze wieku emerytalnego, dlatego od 1 lipca 2025 r. nie uzyska Pani prawa do renty wdowiej. Prawo to powstanie, jeśli po ukończeniu 60 lat nie zmieni się Pani sytuacja rodzinna, czyli nie zawrze Pani nowego związku małżeńskiego.
Jestem emerytką od kilku lat i mam ustalone prawo do renty rodzinnej lecz jej nie pobieram, ponieważ jest niższa od mojej emerytury. Mąż zmarł, gdy miałam 53 lata. Czy mogę skorzystać z renty wdowiej?
Odpowiedź KRUS: NIE. Rentę wdowią możemy wypłacić tylko wdowie, która spełniła warunki do renty rodzinnej po zmarłym małżonku nie wcześniej niż w dniu, w którym ukończyła 55 lat. Ponieważ mąż zmarł, gdy miała Pani 53 lata, nie nabędzie Pani prawa do pobierania renty wdowiej.
KRUS wypłaca mi emeryturę rolniczą i mam ustalone prawo do renty rodzinnej po zmarłej pierwszej żonie. Obecnie jestem w nowym związku małżeńskim. Czy mogę otrzymać rentę wdowią?
Odpowiedź KRUS: NIE. Prawo do wypłaty renty wdowiej ustaje, jeśli zawrze Pan nowy związek małżeński. Rentę wdowią można otrzymywać wyłącznie w przypadku zbiegu własnego świadczenia z rentą rodzinną po ostatnim małżonku.
Renta wdowia - infolinia KRUS
Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego uruchomiła specjalną infolinię dla osób zainteresowanych rentą wdowią. Pod numerem 22 592 66 40 w godzinach od 9.00 do 14.00 w dni powszednie możesz uzyskać wszelkie informacje na temat zasad przyznawania renty wdowiej.
Podstawa prawna: ustawa z dnia 26 lipca 2024 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2024 r. poz. 1243)