Zakład Ubezpieczeń Społecznych na początku grudnia opublikował na swojej stronie ankietę do samodzielnego sprawdzenia posiadania uprawnień do tzw. renty wdowiej. „Od stycznia 2025 r. ankieta zostanie połączona z kalkulatorem do wyliczenia szacunkowej kwoty połączonych świadczeń” – informuje w wiceminister rodziny Sebastian Gajewski w odpowiedzi na interpelację poselską.
Renta wdowia. Jak ZUS pomoże seniorom?
Jak przekonuje posłanka Iwona Maria Kozłowska seniorzy mają obawy dotyczące procesu składania wniosków do ZUS. Zapytała więc o dostępne metody składania i wymagane dokumenty, a także o pomoc seniorom (oddelegowane osoby w jednostkach ZUS, punkty informacyjne).
Odpowiedź MRPiPS
Odpowiedzi udzielił wiceminister Sebastian Gajewski, po uzyskaniu informacji z ZUS. Pismo zostało zamieszczone na stronach Sejmu 23 grudnia 2024 r. Oto treść odpowiedzi:
„W odpowiedzi na interpelację numer 6517 Pani Posłanki Iwony Marii Kozłowskiej w sprawie składania wniosków o rentę wdowią, po uzyskaniu z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) niezbędnych informacji, proszę przyjąć poniższe wyjaśnienia.
Odpowiadając na pytanie, dotyczące dostępnych metod składania wniosków o rentę wdowią od 1 stycznia 2025 r. informuję, że zgodnie z przepisami ustawy z dnia 26 lipca 2024 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw ustalenie zbiegu prawa do renty rodzinnej z prawem do własnego świadczenia o charakterze emerytalno-rentowym (tzw. „renty wdowiej”) oraz ich wypłata będą następować na wniosek osoby uprawnionej. Wniosek można złożyć zarówno w postaci papierowej z podpisem własnoręcznym, jak i w postaci elektronicznej za pośrednictwem Platformy Usług Elektronicznej PUE/eZUS.
Przygotowany przez ZUS formularz wniosku o ustalenie zbiegu świadczeń z rentą rodzinną (ERWD) będzie dostępny w każdej placówce ZUS i na stronie internetowej ZUS (www.zus.pl) od 1 stycznia 2025 r. Formularz ten ułatwi proces ubiegania się o rentę wdowią dla osób, które spełniają warunki do łącznej wypłaty świadczeń. Formularz zawiera dane oraz informacje niezbędne do rozpatrzenia wniosku o rentę wdowią. Użycie przygotowanego przez ZUS formularza pozwoli na przyspieszenie procesu rozpatrywania wniosku oraz będzie zapobiegać konieczności prowadzenia dodatkowego postępowania w celu pozyskania informacji koniecznych do rozpatrzenia sprawy.
Wniosek o ustalenie zbiegu świadczeń(„rentę wdowią”) będzie można złożyć elektronicznie poprzez Platformę Usług Elektronicznych (PUE)/eZUS. Osoby potrzebujące pomocy przy zakładaniu konta na PUE/eZUS będą mogły skorzystać z pomocy pracowników ZUS.
Wniosek osoby zainteresowane będą mogły złożyć również w formie tradycyjnej, tj.
- na piśmie, za pośrednictwem poczty lub w placówce ZUS,
- ustnie do protokołu w placówce ZUS.
W celu ustalenia prawa do wypłaty renty rodzinnej wraz z własnym świadczeniem (tzw. „renta wdowia”), konieczne jest ustalenie prawa do obu tych świadczeń. Dlatego osoby, które nie mają przyznanej renty rodzinnej lub własnego świadczenia bądź żadnego z tych świadczeń, a spełniają warunki do ich przyznania, powinny w pierwszej kolejności złożyć o nie wniosek. Informacje o tym jakie dokumenty należy złożyć występując o przyznanie danego rodzaju świadczenia emerytalno-rentowego znajdują się na stronie internetowej ZUS (www.zus.pl). Osoby zainteresowane informacje w tym zakresie mogą uzyskać również stacjonarnie w placówkach ZUS oraz kontaktując się telefonicznie z Centrum Kontaktu Klientów ZUS (CKK). Następnie należy złożyć wniosek o ustalenie zbiegu świadczeń z rentą rodzinną.
Osoby, które mają prawo do renty rodzinnej oraz do własnego świadczenia do wniosku o ustalenie zbiegu świadczeń z rentą rodzinną nie muszą dołączać żadnych dokumentów.
W przypadku stwierdzenia, że do rozpatrzenia wniosku niezbędne są dokumenty, którymi ZUS nie dysponuje, ZUS poprosi klienta o ich dostarczenie.
Odpowiadając na pytanie dotyczące możliwości oddelegowania w jednostkach ZUS osób do pomocy seniorom w wypełnianiu i składaniu wniosków o rentę wdowią, informuję, że ZUS jest zobowiązany do zapewnienia kompleksowego wsparcia swoim klientom w procesie składania wniosków, co dotyczy zwłaszcza osób starszych i ze szczególnymi potrzebami.
Prezes ZUS zadeklarował przygotowanie Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w tym zakresie również do obsługi wniosków o przyznanie renty wdowiej. Zasady organizacji pracy w instytucji dostosowano do zwiększonego zainteresowania klientów w okresie składania wniosków.
Prezes ZUS podkreślił, że już na początku listopada br. do wszystkich terenowych jednostek skierowano wytyczne, określające zasady organizacji pracy w salach obsługi klientów (SOK).
Ponadto, 3 grudnia br. na stronie www.zus.pl zamieszczono ankietę interaktywną, dzięki której klient może samodzielnie sprawdzić, czy będzie uprawniony do tzw. renty wdowiej.
W ankiecie podaje się własną datę urodzenia, płeć, datę śmierci małżonka oraz składa oświadczenia o pozostawaniu we wspólności majątkowej, zawarciu związku małżeńskiego czy wysokości dotychczasowych świadczeń. Po wypełnieniu ankiety klient otrzymuje informację o spełnieniu warunków bądź o zakresie w jakim ich nie spełnia.
Od stycznia 2025 r. ankieta zostanie połączona z kalkulatorem do wyliczenia szacunkowej kwoty połączonych świadczeń.
Uwzględniając specyfikę świadczenia, z którego będą korzystać głównie osoby starsze, ZUS położył nacisk na potrzebę promowania możliwości załatwiania spraw w ZUS bez konieczności wychodzenia z domu poprzez:
- e-wizytę – konsultację on-line z ekspertem ZUS po wybraniu tematu rozmowy. Z e-wizyty klient może skorzystać także w obecności opiekuna faktycznego lub prawnego. Wideorozmowę z pracownikiem ZUS może także umówić pełnomocnik, uzyskując wsparcie zarówno w założeniu profilu PUE/eZUS, jego potwierdzeniu oraz w złożeniu wniosku o rentę wdowią (rezerwacja e-wizyt zostanie rozbudowana o dodatkowy kafel „Emerytury i renty krajowe, Renta wdowia”);
- portal Platforma Usług Elektronicznych PUE/eZUS,
Istnieje także możliwość rezerwacji wizyty w placówce ZUS w określonym przez klienta terminie. Taką wizytę klienci mogą zarezerwować:
- telefonicznie – wykaz numerów telefonów do poszczególnych oddziałów ZUS znajduje się na www.zus.pl,
- poprzez profil klienta na PUE/eZUS,
- aplikację mobilną mZUS.
Pomoc dla klientów zainteresowanych rentą wdowią świadczona będzie również za pośrednictwem infolinii ZUS. Obsługa zapytań klientów w tej sprawie będzie odbywała się od poniedziałku do piątku, w godz. 7.00 - 18.00. Jeszcze w grudniu utworzona zostanie nowa kolejka dedykowana wyłącznie temu zagadnieniu. Przygotowana zostanie również specjalna zapowiedź głosowa dla klientów oraz informacja na stronie internetowej ZUS. Klienci mogą również uzyskać informacje w sprawie renty wdowiej poprzez wysłanie zapytania:
- przez formularz kontaktowy zapytania ogólnego,
- wysłanie pytania na adres: cot@zus.pl,
- po zalogowaniu do portalu PUE/eZUS przez opcję „Zadaj pytanie ZUS”.
Prowadzone są również prace nad udostępnieniem usług elektronicznych, będących wsparciem dla osób zainteresowanych rentą wdowią.
Minister Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej udziela pełnego poparcia Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych, który niezależnie od działań organizacyjnych, podejmowanych bezpośrednio w placówkach ZUS, przygotowuje ZUS do uruchomienia obsługi klientów również poza siedzibą ZUS, aby wesprzeć klientów zarówno w uzyskaniu informacji, jak i w złożeniu wniosków o rentę wdowią. W części oddziałów ZUS spotkania ze świadczeniobiorcami odbywały się już w listopadzie, m.in. w ramach obchodów Dnia Seniora.
ZUS zamierza też doprowadzić do nawiązania lokalnej współpracy między poszczególnymi placówkami ZUS, np. z jednostkami CARITAS, uniwersytetami trzeciego wieku, jednostkami samorządu terytorialnego, w celu przeprowadzenia szkoleń oraz konsultacji dla swoich klientów.
Pracownicy ZUS będą też obsługiwali klientów w ramach tzw. mobilnych punktach wsparcia, gdzie uzyskają pomoc w założeniu profilu PUE/eZUS, złożeniu wniosku i otrzymają pełną informację o warunkach prawa do renty wdowiej. Dyżury będą organizowane, np. w urzędach/ośrodkach pomocy w tych miejscowościach, w których nie ma placówek ZUS.
Przed każdym dyżurem ekspertów ZUS, czy też przed organizowanym wydarzeniem z udziałem pracowników ZUS, przeprowadzona zostanie lokalna kampania informacyjna w celu uświadomienia lokalnej społeczności o możliwości pozyskania informacji o rencie wdowiej, terminach i zasadach składania wniosków.
Wybór miejsca i częstotliwość organizacji mobilnych punktów wsparcia dla klientów będą dostosowywane lokalnie do faktycznych potrzeb i oczekiwań klientów na danym terenie.
Wszelkie informacje oraz wyjaśnienia dla klientów związane z rentą wdowią są i będą zamieszczane na bieżąco na stronie internetowej www.zus.pl".
Dla kogo renta wdowia?
Przypomnijmy, iż aby otrzymać świadczenia w zbiegu, trzeba spełnić łącznie kilka warunków. Renta wdowia będzie przysługiwała osobom, które:
- mają co najmniej 60 lat (kobieta) lub 65 lat (mężczyzna),
- do dnia śmierci małżonka pozostawały z nim we wspólności małżeńskiej,
- nabyły prawo do renty rodzinnej po zmarłym małżonku nie wcześniej niż przed ukończeniem 55 lat (kobieta) i 60 lat (mężczyzna) oraz
- nie pozostają obecnie w związku małżeńskim.
Prawo do zbiegu świadczeń z rentą rodzinną przysługuje wyłącznie po ostatnim małżonku i wygasa z dniem poprzedzającym zawarcie nowego związku małżeńskiego przez osobę uprawnioną.
Z nowych zasad łączenia świadczeń skorzystają osoby, które spełniają wyżej opisane warunki i mają prawo do:
renty rodzinnej oraz
własnego świadczenia, czyli: emerytury, emerytury rolniczej, emerytury lub renty z ubezpieczenia społecznego rolników indywidualnych i członków ich rodzin, emerytury wojskowej, emerytury policyjnej, zasiłku przedemerytalnego, świadczenia przedemerytalnego, emerytury pomostowej, nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego, renty z tytułu niezdolności do pracy, w tym renty szkoleniowej, renty rolniczej z tytułu niezdolności do pracy, renty rolniczej szkoleniowej, wojskowej renty inwalidzkiej albo policyjnej renty inwalidzkiej.
Osoba uprawniona dokona wyboru czy chce, aby ZUS wypłacał jej 100% renty rodzinnej oraz 15% własnego świadczenia czy 100% własnego świadczenia oraz 15% renty rodzinnej.
Suma wypłacanych świadczeń nie będzie jednak mogła przekroczyć trzykrotności najniższej emerytury.
W sytuacji, gdy oprócz prawa do renty rodzinnej i emerytury wdowa/wdowiec ma prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy w związku z wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową, to ZUS może wypłacać świadczenia w zbiegu w jednym z trzech możliwych wariantów:
100% renty rodzinnej, 15% emerytury i 50% renty z tytułu niezdolności do pracy z ubezpieczenia wypadkowego;
100% emerytury, 15% renty rodzinnej i 50% renty z tytułu niezdolności do pracy z ubezpieczenia wypadkowego;
100% renty z tytułu niezdolności do pracy z ubezpieczenia wypadkowego, 15% renty rodzinnej i 50% emerytury.
Wniosek o tzw. rentę wdowią na formularzu ERWD będzie można złożyć od 1 stycznia 2025 r.
Prawo do świadczenia ZUS ustali od miesiąca, w którym zostanie złożony wniosek, jednak nie wcześniej niż od 1 lipca 2025 r.
Źródło: Interpelacja nr 6517 w sprawie składania wniosków o rentę wdowią/Sejm
Ustawa z dnia 26 lipca 2024 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2024 r. poz. 1243)
Polecamy: Zbiegi tytułów do ubezpieczeń społecznych 66 praktycznych przykładów PDF (wersja elektroniczna)