REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Renta wdowia: seniorzy oburzeni ograniczeniami, chodzi o limit wieku i wysokość świadczenia

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Renta wdowia: seniorzy oburzeni ograniczeniami, chodzi głównie o limit wieku i wysokość świadczeń
Renta wdowia: seniorzy oburzeni ograniczeniami, chodzi głównie o limit wieku i wysokość świadczeń
shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Przepisy w zakresie renty wdowiej wywołały oburzenie wśród seniorów. Skargi dotyczą przede wszystkim wprowadzonych limitów wieku oraz wysokości świadczeń z ZUS, które zdaniem wielu osób nie chronią wystarczająco osób starszych po śmierci małżonka. Zmiany weszły od stycznia 2025 roku, ale ich weryfikacja nastąpi dopiero w 2028 roku.
rozwiń >

Kontrowersje wokół renty wdowiej. Rzecznik Praw Obywatelskich (RPO) odnotowuje rosnącą liczbę skarg dotyczących zasad wypłaty renty wdowiej, czyli świadczenia przysługującego w sytuacji zbiegu emerytury i renty rodzinnej. Głównym przedmiotem zarzutów są ograniczenia w prawie do świadczenia – szczególnie wymóg nabycia prawa do renty rodzinnej w ciągu 5 lat przed osiągnięciem wieku emerytalnego oraz limit łącznej kwoty świadczeń do trzykrotności najniższej emerytury. W odpowiedzi na te wątpliwości zastępca RPO Stanisław Trociuk zwrócił się do minister rodziny, pracy i polityki społecznej Agnieszki Dziemianowicz-Bąk z prośbą o stanowisko w tej sprawie. Resort argumentuje, że zmiany mają na celu kierowanie wsparcia do najbardziej potrzebujących, a ewentualne korekty zostaną rozważone podczas planowanej weryfikacji świadczenia w 2028 roku.

REKLAMA

Renta wdowia: seniorzy oburzeni ograniczeniami w przepisach, chodzi głównie o limit wieku wdowy i wdowca

REKLAMA

RPO otrzymuje liczne skargi na nowe zasady wypłat w zbiegu świadczeń emerytalno-rentowych, zwanych rentą wdowią, przewidzianych na mocy ustawy z 26 lipca 2024 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw. W świetle obecnych regulacji generalną zasadą jest, że w razie zbiegu prawa do kilku świadczeń emerytalno-rentowych wypłaca się jedno z nich - wyższe lub wybrane przez zainteresowanego. Dlatego po śmierci małżonka osoba owdowiała może zachować swoje świadczenie emerytalno-rentowe albo z niego zrezygnować i wybrać rentę rodzinną po zmarłym.

Nowelizacja wprowadza tzw. rentę wdowią, czyli nową regułę zbiegu prawa do renty rodzinnej z uprawnieniami do innych świadczeń emerytalno-rentowych. Znowelizowane przepisy weszły w życie 1 stycznia 2025 r  W myśl nowych rozwiązań w przypadku zbiegu prawa do wskazanych świadczeń z rentą rodzinną, jedno wybrane będzie wypłacane w całości (np. renta rodzinna), a drugie (np. emerytura) w wysokości wynoszącej od 1 lipca 2025 r. do 31 grudnia 2026 r. - 15%, a od 1 stycznia 2027 r. - 25%. Rada Ministrów dokona w 2028 r. weryfikacji wskaźnika wysokości świadczeń w zbiegu dla oceny możliwości i zasadności jego podwyższenia. Uwzględniona przy tym będzie sytuacja społeczno-gospodarcza kraju.

Seniorom nie podoba się ograniczenie wysokości renty wdowiej do trzykrotności najniższej emerytury

Jednocześnie nowelizacja przewiduje ograniczenie wysokości renty wdowiej. Suma wypłacanych świadczeń w zbiegu nie będzie mogła przekroczyć trzykrotności najniższej emerytury. Obecnie jest to 5342,88 zł. Natomiast kwota obowiązująca od 1 lipca 2025 r. jest znana po 1 marca 2025 r., po waloryzacji świadczeń emerytalno-rentowych wynosi 5 636,73 zł. Jeśli suma renty wdowiej przekroczy trzykrotność najniższej emerytury, organ rentowy pomniejszy świadczenia o kwotę przekroczenia. 

Ograniczając zakres wprowadzanych rozwiązań, ustawodawca zastrzegł, że osoba uprawniona będzie miała prawo do wypłaty renty wdowiej w przypadku:

Dalszy ciąg materiału pod wideo
  • osiągnięcia powszechnego wieku emerytalnego, tj. 60 lat dla kobiet lub 65 lat dla mężczyzn,
  • pozostawania we wspólności małżeńskiej do dnia śmierci małżonka,
  • nabycia prawa do renty rodzinnej po zmarłym małżonku nie wcześniej niż 5 lat przed osiągnięciem powszechnego wieku emerytalnego.

Prawo to ustanie z dniem poprzedzającym dzień zawarcia nowego małżeństwa przez osobę uprawnioną.

Wprowadzone rozwiązania są realizacją postulatów kierowanych również do RPO. Nowelizację uchwalono w wyniku obywatelskiego projektu. Podkreślano, że jego celem jest zapobieżenie ekonomicznej degradacji gospodarstw domowych emerytów i rencistów wskutek śmierci małżonka. Wskazywano, że ustawa przyczyni się do ograniczenia poziomu wykluczenia osób starszych.

Zasady wypłaty renty wdowiej zostały znacznie zmodyfikowano podczas prac legislacyjnych

REKLAMA

W stanowisku Rady Ministrów wskazano, że zasada wypłaty jednego świadczenia ma szczególne konsekwencje społeczne w przypadku zbiegu prawa do renty rodzinnej po zmarłym małżonku z prawem do innego świadczenia emerytalno-rentowego, które nabył małżonek. Zastosowanie tej reguły prowadzi w wielu przypadkach do ekonomicznej degradacji gospodarstw domowych emerytów i rencistów po śmieci jednego z małżonków. Jest to szczególnie dotkliwe w przypadku świadczeniobiorców pobierających świadczenia najniższe, ale nie tylko. Wskazano, że zasada ta jest postrzegana przez wielu świadczeniobiorców jako niesprawiedliwa i ograniczająca możliwości korzystania z wkładu, który wniósł zmarły małżonek do systemu emerytalnego. 

Obywatelski projekt prowadzi do zapewnienia godnych warunków życia emerytom i rencistom po śmierci współmałżonka. W ocenie Rady Ministrów wymaga to doprecyzowania kręgu osób, które mogą skorzystać z reguły zbiegu i rozważenia ostatecznego kształtu limitu świadczeń w zbiegu tak, aby mogły na tym skorzystać głównie osoby starsze, co do  których jest rzeczywiste ryzyko degradacji ekonomicznej po śmierci małżonka. 

W stanowisku przewidziano poprawki ograniczające propozycje z projektu obywatelskiego. Podczas prac legislacyjnych znacznie zmodyfikowano proponowane rozwiązania. Nie tylko ograniczając sumy pobranych w zbiegu świadczeń do trzykrotnej najniższej emerytury, lecz również zakres podmiotowy nowych rozwiązań.

Skargi seniorów dotyczące renty wdowiej, chodzi głównie o wiek wdowy lub wdowca

Większość skarg kierowanych do RPO kwestionuje wprowadzenie wymogu nabycia prawa do renty rodzinnej po zmarłym małżonku nie wcześniej niż 5 lat przed osiągnięciem powszechnego wieku emerytalnego. Oznacza to konieczność nabycia prawa do renty rodzinnej w wieku nie wcześniej niż 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn. Skarżący zwracają uwagę, że wiek uprawniający do nabycia prawa do renty rodzinnej w systemie powszechnym i rolniczym zarówno dla wdowy jak i wdowca wynosi 50 lat. A uprawnienie do tego świadczenia w niższym wieku można nabyć również w związku z niezdolnością do pracy czy opieką na dziećmi. Nie każdy zatem wdowiec lub wdowa uprawniony do renty rodzinnej, choćby był uprawniony do świadczenia w najniższej wysokości, będzie adresatem nowych zasad zbiegu. Wyłączeni zostali ci, w szczególności, co owdowieli wcześniej.

Skarżący powołują się na naruszenie zasady równości (art. 32 ust. 1 Konstytucji RP) przy określaniu zakresu podmiotowego nowych regulacji. Wskazywano na dowolność przyjętego kryterium nabycia prawa do renty rodzinnej po zmarłym małżonku nie wcześniej niż 5 lat przed osiągnięciem powszechnego wieku emerytalnego.

Część skarg kwestionowała też ograniczenia wysokości sumy świadczeń w zbiegu do trzykrotności najniższej emerytury oraz wskaźników procentowych 15% i 25%, co zasadniczo odbiega od propozycji projektu obywatelskiego.

Limity w rencie wdowiej. Odpowiedź Sebastiana Gajewskiego, podsekretarza stanu w MRPiPS

W przekazanym piśmie przedstawił Pan Rzecznik obowiązujący stan prawny oraz zakres zmian, które wprowadza ww. ustawą, jak również uwagi obywateli zgłaszane do Biura Pana Rzecznika, a związane z wprowadzonymi przez Sejm RP zmianami do obywatelskiego projektu, który stanowił podstawę do wypracowania rozwiązań, dotyczących tzw. renty wdowiej. Przedstawione uwagi dotyczą ograniczenia wysokości kwoty wypłacanych świadczeń w zbiegu, jak również wprowadzonych warunków ograniczających zakres podmiotowy nowych rozwiązań.

W związku z powyższym należy wskazać, że ustawa z dnia 26 lipca 2024 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw wprowadza od 1 stycznia 2025 r. nową regułę zbiegu prawa do renty rodzinnej po zmarłym małżonku i prawa do własnego świadczenia o charakterze emerytalno-rentowym. Przepisy ustawy przewidują, że w przypadku zbiegu prawa do powyższych świadczeń, począwszy od 1 lipca 2025 r., jedno świadczenie wypłacane byłoby wdowie lub wdowcowi w całości, a drugie w okresie przejściowym, tj. od 1 lipca 2025 r. do 31 grudnia 2026 r. w wysokości 15%, a od 1 stycznia 2027 r. 25%. Obecnie, w przypadku zbiegu prawa do kilku świadczeń emerytalno-rentowych, obowiązuje zasada wypłaty jednego świadczenia. Przywołana ustawa wprowadza nową regułę zbiegu prawa do nabytej renty rodzinnej.

Przywołane przepisy określają krąg osób uprawnionych do skorzystania z nowej reguły zbiegu prawa do renty rodzinnej z innym świadczeniem emerytalno-rentowym. Wdowa lub wdowiec ubiegający się o ustalenie nowej reguły zbiegu prawa do renty rodzinnej po zmarłym małżonku oraz prawa do innego świadczenia emerytalno-rentowego będą musieli spełnić warunki:

  • osiągnięcia wieku emerytalnego określonego w art. 24 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych;
  • pozostawania we wspólności małżeńskiej do dnia śmierci małżonka;
  • nabycia prawa do renty rodzinnej po zmarłym małżonku nie wcześniej niż 5 lat przed osiągnięciem wieku emerytalnego określonego w art. 24 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych;
  • niewstąpienia w nowy związek małżeński (wypłata świadczeń w zbiegu na zasadach tzw. renty wdowiej będzie ustawała z dniem poprzedzającym dzień zawarcia nowego związku małżeńskiego przez osobę uprawnioną).

Dodatkowo ustawa wprowadza limit pobieranych świadczeń w zbiegu w ramach tzw. renty wdowiej do poziomu trzykrotności najniższej emerytury.

Warunki te wynikają z konieczności skierowania wsparcia w postaci renty wdowiej do osób najbardziej potrzebujących, które śmierć małżonka odczuły w sposób dotkliwy finansowo, a ze względu na swój wiek nie miały już możliwości samodzielnie poprawić swojej sytuacji bytowej. Wprowadzenie tych warunków jest rozwiązaniem kompromisowym, wynikającym z możliwości odpowiedzialnego wdrożenia nowego rozwiązania do systemu emerytalno- rentowego, przy uwzględnieniu oczekiwań wnioskodawców projektu obywatelskiego, a także możliwości Funduszu Ubezpieczeń Społecznych i budżetu państwa, z którego dotowany jest FUS.

Rząd planuje weryfikację renty wdowiej dopiero w 2028 roku

Jednocześnie informuję Pana Rzecznika, że zgodnie z art. 16 ustawy z dnia 26 lipca 2024 r. Rada Ministrów dokona w 2028 roku weryfikacji wskaźnika wysokości świadczeń w zbiegu, w celu oceny możliwości i zasadności jego ewentualnego podwyższenia, uwzględniając na tle sytuacji społeczno-gospodarczej kraju sytuację dochodową grup osób uprawnionych na mocy niniejszej ustawy do wypłaty świadczeń w zbiegu. Będzie to stanowiło okazję do podjęcia ewentualnej dyskusji również co do kształtu innych rozwiązań w tym zakresie. III.7060.717.2024

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Wysoką rentę ZUS przekształcił w niższą emeryturę. Potem kłopoty z waloryzacją. Co z tym zrobi rząd?
Pełnomocnictwo do głosowania na Prezydenta Polski w dniu 18 maja 2025 r. [WZÓR]

Przepisy prawa dopuszczają głosowanie na Prezydenta RP w dniu 18 maja 2025 r. przez pełnomocnika, ale tylko w kraju. Czy każdy może głosować przez pełnomocnika? Kto może być pełnomocnikiem? Oto wzór wniosku o sporządzenie aktu pełnomocnictwa do głosowania w wyborach prezydenckich 2025.

Technologiczni giganci wspierają autorytaryzm? Amnesty alarmuje w globalnym raporcie o prawach człowieka

Wpływy największych firm technologicznych ułatwiają rządom łamanie praw człowieka – ostrzega Amnesty International w najnowszym raporcie za 2024 rok. Organizacja piętnuje m.in. działania Donalda Trumpa, cenzurę w mediach społecznościowych oraz wykorzystanie technologii do masowej inwigilacji. Jeden z rozdziałów poświęcono Polsce i sprawie użycia Pegasusa wobec opozycji.

Wybory prezydenckie 2025: 5 maja mija ważny termin [Harmonogram]

Wybory prezydenckie 2025 są coraz bliżej. Mijają kolejne ważne terminy dla wyborców. Do 5 maja zgłasza się np. głosowanie korespondencyjne i bezpłatny transport do lokalu wyborczego. Sprawdź pozostałe terminy wyborcze w harmonogramie.

REKLAMA

Google będzie musiał sprzedać przeglądarkę Chrome? Jest kolejka chętnych, w tym OpenAI i Yahoo. Transakcja za grube miliardy USD

Czy gigantowi z Mountain View grozi rozbiór? Sądowy pojedynek pomiędzy Departamentem Sprawiedliwości Stanów Zjednoczonych a Google wszedł w nową fazę. Na szali leży przyszłość firmy wartej 2 biliony dolarów. Jednym z realnych scenariuszy jest zmuszenie Google do sprzedaży jednego ze swoich flagowych produktów. Po przeglądarkę Chrome już ustawia się kolejka chętnych, a w niej OpenAI i Yahoo.

MOPS ze zwrotem świadczenia pielęgnacyjnego (9000 zł do 17 000 zł). Bo nie można łączyć ze świadczeniem wspierającym

Na czym polega problem? Z czego wynikają sprzeczne wyroki sądów (na dziś WSA, czekamy na NSA)? Osoby niepełnosprawne i ich rodziny (opiekunowie) twierdzą, że nie wiedzieli o tym, będą musieli oddawać świadczenie pielęgnacyjne po przyznaniu świadczenia wspierającego. Chodzi o kwoty często między 20 000 a 40 000 zł.  Jak to możliwe, że nie wiedzieli skoro w 2023 r, każdy opiekun osoby niepełnosprawnej otrzymał pismo informacyjne w tej sprawie z MOPS?

Krótszy tydzień pracy w Polsce przy takim samym wynagrodzeniu? W 2026 r. dobrowolny pilotaż dla firm i urzędów. Ale kodeks pracy już teraz pozwala krócej pracować

Ministra rodziny, pracy i polityki społecznej Agnieszka Dziemianowicz-Bąk uważa, że skrócenie czasu pracy będzie pożądaną przez Polaków zmianą, ale wyłącznie przy zachowaniu tego samego wynagrodzenia. Ministra w dniu 28 kwietnia 2025 r. zapowiedziała dobrowolny pilotaż dla różnego rodzaju pracodawców. Jego szczegóły mają zostać podane do końca czerwca. Warto jednak wiedzieć, że już dziś przepisu kodeksu pracy pozwalają na skrócenie tygodnia pracy.

6 (zamiast 8) godzin pracy dziennie, 3-dniowy weekend albo dodatkowe dni urlopu, bez zmniejszenia wynagrodzenia – to się dzieje! Już niebawem skrócony czas pracy stanie się rzeczywistością

W dniu 28 kwietnia br. MRPiPS ogłosiło program pilotażowy skróconego czasu pracy, z którego będą mogli skorzystać przedsiębiorcy (i nie tylko) z całej Polski. Już niebawem, tysiące pracowników będzie mogło pracować 6 (zamiast 8) godzin dziennie, cieszyć się z 3-dniowego weekendu lub z dodatkowych dni urlopu, zachowując przy tym prawo do dotychczasowego wynagrodzenia. Stratni nie będą również pracodawcy, którzy zdecydują się na wprowadzenie pilotażu, bo na jego realizację (tylko w pierwszym roku) MRPiPS przewidziało budżet aż 10 mln zł. Doświadczenia jednej z firm produkcyjnych z Poznania, pokazują wręcz, że zmiana taka może pozytywnie wpłynąć na wyniki finansowe firmy.

REKLAMA

Kto zostanie nowym papieżem? Oto kardynałowie z największymi szansami

Kardynałowie Pietro Parolin i Matteo Zuppi mają duże szanse wyboru na nowego papieża; mogą przekonać kolegium kardynalskie, że będą kontynuowali linię Franciszka, ale wyeliminują największe wady - powiedział w wywiadzie dla PAP historyk idei, publicysta "Christianitas" Tomasz Rowiński. Zaznaczył, że nie jest jednak wykluczone, że kardynałowie będę chcieli korekty kursu.

To już koniec orzekania o niepełnosprawności tak, jak teraz. Będzie gorzej czy lepiej: 10 kluczowych zmian [PROJEKT]

To już koniec orzekania o niepełnosprawności w takim kształcie jak teraz. Przedstawiamy 10 kluczowych zmian, które jeśli wejdą w życie w2025 r., to zrewolucjonizują system. Czego dotyczy projekt ustawy i 10 kluczowych zmian? W szczególności orzekania o stopniach niepełnosprawności. Nowa propozycja przepisów szczegółowo reguluje sytuacje osób, których niepełnosprawność została potwierdzona orzeczeniem: o zakwalifikowaniu przez organy orzekające do jednego z trzech stopni niepełnosprawności (lekki, umiarkowany, znaczny); o całkowitej lub częściowej niezdolności do pracy na podstawie odrębnych przepisów, lub o niepełnosprawności, wydanym przed ukończeniem 16 roku życia. Komisje będą pracowały inaczej i na innych zasadach będą wydawały orzeczenia.

REKLAMA