Renta wdowia po przekroczeniu limitu. Jak ZUS będzie zmniejszał wysokość świadczeń?

• Jaka może być maksymalna wysokość renty wdowiej? Co ZUS wliczy do limitu świadczenia?
• Co zrobi w praktyce ZUS, gdy suma świadczeń w zbiegu (tj. renty wdowiej) przekroczy trzykrotność najniższej emerytury?
• Kto będzie mógł skorzystać z renty wdowiej od 2025 roku? Jakie są warunki dające prawo do świadczenia?

Rentę wdowią mamy dzięki ustawie z 26 lipca 2024 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw. W zapisach tej ustawy został wskazany góry limit wysokości świadczenia, ustanowiony w oparciu o najniższą emeryturę wypłacaną przez ZUS. Powstaje pytanie, co ZUS zrobi po przekroczeniu tego limitu.

Jaka może być maksymalna wysokość renty wdowiej? Co ZUS wliczy do limitu świadczenia?

Jak wygląda kwestia limitu wysokości renty wdowiej? Ustawa zakłada, że renta rodzinna razem z 15%, a potem z 25% drugiego świadczenia nie może przekroczyć trzykrotności najniższej emerytury. W tej chwili, w 2024 roku ta trzykrotność najniższej emerytury to 5 tysięcy 342 zł, w 2025 r. będzie to, według prognoz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, kwota 5 tysięcy 700 zł.

Renta wdowia, czyli suma świadczeń w zbiegu z rentą rodzinną nie może więc przekroczyć trzykrotności najniższej emerytury. Przy czym, do tego limitu ZUS będzie wliczał także świadczenia wypłacane przez instytucje zagraniczne oraz inne niż jednorazowe świadczenia i dodatki wypłacane na podstawie ustawy lub odrębnych przepisów wraz ze wskazanymi w ustawie świadczeniami, których zbieg ustali.

Co zrobi w praktyce ZUS, gdy suma świadczeń w zbiegu (tj. renty wdowiej) przekroczy trzykrotność najniższej emerytury?

Jeśli suma świadczeń w zbiegu (tj. renty wdowiej) przekroczy trzykrotność najniższej emerytury, ZUS pomniejszy świadczenia o kwotę przekroczenia. Wyda wtedy decyzję, w której poinformuje o pomniejszeniu świadczeń wypłacanych w zbiegu.

Jak ZUS będzie to robił w praktyce? Otóż, jeśli otrzymujesz świadczenia finansowane z budżetu państwa, zostaną one pomniejszone jako pierwsze, w następującej kolejności:

• świadczenia z zaopatrzenia emerytalno-rentowego żołnierzy zawodowych,
• świadczenia z zaopatrzenia emerytalno-rentowego funkcjonariuszy Policji, Urzędu Ochrony Państwa, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Straży Marszałkowskiej, Biura Ochrony Rządu, Służby Ochrony Państwa, Państwowej Straży Pożarnej, Służby Celnej, Służby Celno-Skarbowej i Służby Więziennej,
• inne świadczenia.

Co później? Następnie, kolejno, zostaną pomniejszone:

• świadczenia finansowane z Funduszu Emerytalno-Rentowego Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego,
• świadczenia finansowane z Funduszu Pracy,
• świadczenia finansowane z Funduszu Emerytur Pomostowych,
• świadczenia finansowane z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Kto będzie mógł skorzystać z renty wdowiej od 2025 roku? Jakie są warunki dające prawo do świadczenia?

Przypomnijmy, że renta wdowia to nowe reguły zbiegu prawa do renty rodzinnej nabytej z tytułu bycia wdową lub wdowcem z uprawnieniami do innych, wskazanych w ustawie świadczeń emerytalno-rentowych. Docelowo, w przypadku zbiegu prawa do tych świadczeń z rentą rodzinną, jedno wybrane świadczenie będzie wypłacane w całości, a drugie w wysokości 25%.

Osoba uprawniona będzie miała prawo do wypłaty świadczeń w zbiegu na nowych zasadach w przypadku spełnienia warunków zawartych w ustawie. A zatem renta wdowia będzie wypłacana w sytuacji:

• osiągnięcia wieku emerytalnego określonego w art. 24 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych;
• pozostawania we wspólności małżeńskiej do dnia śmierci małżonka;
• nabycia prawa do renty rodzinnej po zmarłym małżonku nie wcześniej niż 5 lat przed osiągnięciem wieku emerytalnego określonego w art. 24 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Wypłata świadczeń ustaje z dniem poprzedzającym dzień zawarcia nowego związku małżeńskiego przez osobę uprawnioną. Renta wdowia będzie dostępna nie od razu w pełnej wysokości, co wynika z zapisów ustawy, które zakładają stopniowe wprowadzanie wskaźnika świadczenia w zbiegu, ustalając jego wysokość na poziomie 15% w okresie od 1 lipca 2025 r. do 31 grudnia 2026 r. i 25% od dnia 1 stycznia 2027 r.