REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Opieka nad wnuczkiem – umowa uaktywniająca dla babci lub dziadka

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Opieka nad wnuczkiem – umowa uaktywniająca dla babci lub dziadka. Podatek PIT i składki ZUS, składka zdrowotna. / fot. Fotolia
Opieka nad wnuczkiem – umowa uaktywniająca dla babci lub dziadka. Podatek PIT i składki ZUS, składka zdrowotna. / fot. Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Opieka nad wnuczkiem do 3 roku życia może być sprawowana przez babcię lub dziadka w ramach umowy uaktywniającej. Czym jest ten rodzaj umowy? Czy odprowadza się od niej podatek i składki na ZUS? Kto ma taki obowiązek?

Opieka nad dzieckiem do 3 lat

Opieka nad dzieckiem do 3 roku życia może być sprawowana w żłobkach, klubikach dziecięcych bądź na podstawie umowy uaktywniającej dla niani. Rodzice często nie chcą wysyłać małych dzieci do żłobków czy klubików ze względu na choroby. Nie mają one jeszcze silnego systemu odpornościowego i szybko zarażają się od rówieśników. Jeśli rodzice nie mogą pozwolić sobie na częste nieobecności w pracy ze względu na pełnienie opieki nad chorym dzieckiem, dobrym rozwiązaniem jest zatrudnienie niani. Nianią może być także babcia lub dziadek. Są to zwykle osoby najbardziej zaufane i przede wszystkim znane dziecku. Nie ma więc większych problemów, aby maluch przystosował się do zostawania w domu bez rodziców.

REKLAMA

Umowa uaktywniająca dla niani – babcia lub dziadek

Babcia albo dziadek może być w myśl ustawy o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 nianią. Umowa uaktywniająca obejmuje opiekę nad dzieckiem od ukończenia 20 tygodnia życia do 3 lat przez pełnoletnią osobę niebędącą rodzicem dziecka. Nie ma więc żadnych przeciwwskazań, aby była nią osoba spokrewniona.

Polecamy: Wynagrodzenia po 1 sierpnia 2019 r. Rozliczanie płac w praktyce

REKLAMA

Jest to umowa o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące umowy zlecenia. Zawierana jest pisemnie między nianią (w naszym przypadku babcią lub dziadkiem) a rodzicami lub rodzicem samotnie wychowującym dziecko.

Rodzic samotnie wychowujący dziecko to: panna, kawaler, wdowa, wdowiec, rozwódka, rozwodnik albo rodzic, w stosunku do którego orzeczono separację, a także rodzic pozostający w związku małżeńskim, jeżeli jego małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Elementy umowy uaktywniającej

Elementami umowy uaktywniającej są:

  1. strony umowy;
  2. cel i przedmiot umowy czyli opieka nad wskazanym dzieckiem;
  3. czas i miejsce sprawowania opieki;
  4. liczbę dzieci powierzonych opiece;
  5. obowiązki niani;
  6. wysokość wynagrodzenia oraz sposób i termin jego wypłaty;
  7. czas, na jaki umowa została zawarta;
  8. warunki i sposób zmiany, a także rozwiązania umowy.

Po podpisaniu umowy rodzic zgłasza siebie do ZUS jako płatnika składek (formularz ZUS ZFA), a następnie babcię lub dziadka do ubezpieczeń społecznych (formularz ZUS ZUA – jeśli podlega ubezpieczeniom społecznym i zdrowotnemu lub formularz ZUS ZZA – jeśli podlega tylko ubezpieczeniu zdrowotnemu). Warto poprosić pracowników ZUS o pomoc w tej sprawie.

Składki ZUS

Za babcię lub dziadka opiekującego się wnuczkiem w ramach umowy uaktywniającej opłaca się składki emerytalne, rentowe, wypadkowe oraz zdrowotne. W przypadku umowy uaktywniającej udogodnieniem jest opłacanie części składek przez ZUS. W przypadku umów zawieranych od 1 stycznia 2018 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych opłaca wymienione składki od części wynagrodzenia niani, która nie jest wyższa niż 50% minimalnego wynagrodzenia. Obecnie minimalna płaca wynosi 2250 zł brutto, a w 2020 r. będzie równa 2600 zł brutto. Wcześniej ZUS opłacał składki od pełnej wysokości minimalnej płacy.

Natomiast rodzic będący płatnikiem składek opłaca składki od kwoty stanowiącej nadwyżkę nad kwotą 50% minimalnego wynagrodzenia.

Opłacanie składek następuje na zasadach określonych w przepisach o systemie ubezpieczeń społecznych oraz w przepisach o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych.

Jeśli opieka nad dzieckiem jest jedynym zajęciem zarobkowym babci lub dziadka, podlegają pod obowiązkowe ubezpieczenie emerytalne, rentowe, wypadkowe i zdrowotne. Gdy pracuje jednocześnie na pełnym etacie, od umowy uaktywniającej opłaca się jedynie składkę zdrowotną. Niania nie ma obowiązku przystąpienia do ubezpieczenia chorobowego. Jeśli jednak zdecyduje się na nie, składki chorobowe opłaca rodzic, potrącając je od pensji.

Kiedy ZUS opłaci składki za babcię lub dziadka?

Aby móc skorzystać z opłacania składek przez ZUS, muszą zostać spełnione łącznie następujące warunki:

  1. zgłoszenie niani przez rodzica do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego;
  2. rodzice/rodzic samotnie wychowujący dziecko są zatrudnieni, świadczą usługi na podstawie umowy cywilnoprawnej stanowiącej tytuł do ubezpieczeń społecznych, prowadzą pozarolniczą działalność lub działalność rolniczą;
  3. dziecko nie uczęszcza do żłobka, klubu dziecięcego ani nie zostało oddane pod opiekę dziennego opiekuna.

REKLAMA

ZUS będzie opłacał składki do końca roku szkolnego, w którym dziecko będące pod opieką skończy 3 lata. Maksymalnie może to robić do końca roku szkolnego, w którym dziecko skończy 4 lata, ale tylko wówczas gdy nie ma możliwości zapewnienia dziecku miejsca w przedszkolu. Rok szkolny trwa od 1 września do 31 sierpnia roku następnego.

Może zdarzyć się sytuacja utraty zatrudnienia (także zaprzestania świadczenia usług lub prowadzenia działalności, o której mowa powyżej) przez rodziców w trakcie trwania umowy uaktywniającej. Wówczas składki opłaca się jeszcze przez  3 miesiące od dnia zaistnienia tych przyczyn.

Kiedy ZUS nie opłaci składek za babcię lub dziadka?

Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie będzie opłacał składek w 3 poniższych sytuacjach:

  1. rodzic dziecka korzysta z ulgi na podstawie umowy aktywizacyjnej z osobą bezrobotną w celu wykonywania pracy zarobkowej w gospodarstwie domowym;
  2. umowę uaktywniającą zawarto między nianią a osobami pełniącymi funkcję rodziny zastępczej zawodowej, lub
  3. rodzic dziecka przebywa na urlopie wychowawczym lub pobiera zasiłek macierzyński albo zasiłek w wysokości zasiłku macierzyńskiego.

Do obowiązków płatnika składek czyli rodzica należy informowanie ZUS o każdej zmianie mającej wpływ na opłacanie składek, szczególnie o rozwiązaniu lub wygaśnięciu umowy uaktywniającej. Po zakończeniu umowy z babcią lub dziadkiem rodzic dziecka powinien wyrejestrować opiekuna dziecka z ZUS i siebie jako płatnika składek (druk ZUS ZWUA i druk ZUS ZWPA – jeśli rodzic za nikogo więcej nie opłaca składek jako płatnik).

Podatek

Od umowy uaktywniającej odprowadza się podatek. Przychód z tej umowy zalicza się do przychodu z innych źródeł (art. 20 ust. 1 w związku z art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o PIT). W związku z tym na rodzicu nie ciążą żadne obowiązki związane z odprowadzaniem podatku. Więcej informacji znajdziesz w artykule: Niania sama płaci PIT od dochodu z umowy uaktywniającej.

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 4 lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 (Dziennik Ustaw rok 2019 poz. 409)

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Osoby z niepełnosprawnościami. Co może się zmienić w 2026 r.? [FAQ]

Co już wiemy o projektach ustaw kierowanych do osób z niepełnosprawnościami? Czy w 2026 r. wzrosną kwoty świadczeń? Prezentujemy odpowiedzi na ważne pytania. Pamiętajmy, iż aktualne przepisy mogą się jeszcze zmienić, o czym będziemy informowali na bieżąco.

Stopy procentowe NBP w dół o 0,5% w maju, w sumie 1-1,25% do końca 2025 roku. Taki scenariusz proponuje członek RPP Przemysław Litwiniuk

Są warunki do obniżki stóp proc. o 50 pb. (punktów bazowych) na posiedzeniu RPP w maju, kolejne cięcia możliwe byłyby na jesieni, w całym 2025 r. łącznie o 100-125 pb. - uważa członek RPP Przemysław Litwiniuk. Jak poinformował 24 kwietnia 2025 r., jeżeli na majowym posiedzeniu RPP nie padnie wniosek o obniżkę stóp, to złoży go sam.

Emerytka rozpaczliwie do ZUS i rządu. Czy mój mąż powinien wstać i umrzeć ponownie?

Taki smutny wniosek czytelniczki o rencie wdowiej. Kolejne apele osób wykluczonych z tego nowego świadczenia (pierwsze wypłaty w lipcu 2025 r.). Śmierć nastąpiła za wcześnie.Takie kryterium prawne wprowadzili rząd i Sejm - limit wieku wdowy (55 lat) albo wdowca (60 lat) okazuje się kryterium dyskryminacyjnym. Warunkiem przyznania renty jest to, aby śmierć małżonka nastąpiła wtedy, gdy drugi małżonek przekracza te limity wieku. Zasada ta jest niezrozumiała dla wdów i wdowców.

Z aplikacją mObywatel na wybory prezydenckie. Warto skorzystać z e-usługi Wybory

Aplikacja mObywatel odegra istotną rolę w nadchodzących wyborach prezydenckich. Użytkownicy mogą za jej pomocą sprawdzić miejsce głosowania, dodać termin wyborów do kalendarza, a przede wszystkim potwierdzić swoją tożsamość w lokalu wyborczym.

REKLAMA

Deregulacja Brzoski 2025: najważniejsze zmiany i korzyści dla Polaków [LISTA]

Deregulacja Rafała Brzoski nabiera tempa. To pierwsza na tak dużą skalę współpraca przedsiębiorców z rządem nastawiona na szybkie wprowadzenie zmian w przepisach prawa. Oto lista najważniejszych zmian i korzyści dla Polaków.

Żałoba narodowa a flaga państwowa. Jak ją prawidłowo wywiesić?

Jaka jest podstawa prawna wprowadzenia żałoby narodowej na terytorium kraju? Kto może ją wprowadzić? Jak prawidłowo wywiesić flagę państwową na czas żałoby narodowej? 26 kwietnia 2025 r. na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej będzie obowiązywała żałoba narodowa.

Brzoska: reguła 1 in 2 out. Deregulacja [SprawdzaMY]

Rafał Brzoska proponuje stałą regułę tworzenia nowego prawa: 1 in 2 out. Chodzi o to, że każdy nowy akt prawny ma powodować wyeliminowanie 2 innych. Ma to na celu pozbycie się najstarszych, nieobowiązujących lub nieprzystających od obecnych czasów przepisów. To byłby największy skok jakościowy w historii polskiej legislacji od 1989 roku.

Wybierasz się na majówkę? Lepiej o tym nie zapomnij

Wybierasz się na majówkę? Lepiej o tym nie zapomnij. Koszty, który mogą nas spotkać na skutek wydarzeń i różnych wypadków, które mogą mieć miejsce podczas majówki, mogą być ogromne. Nawet do kilkuset euro. Nie warto ryzykować.

REKLAMA

Sejm na żywo 24 kwietnia: Komisja śledcza ds. Pegasusa. Zbigniew Ziobro nie stawił się na przesłuchanie

Na dziś wezwano na przesłuchanie Zbigniewa Ziobrę, ministra sprawiedliwości w latach 2015-2023, prokuratora generalnego w latach 2016-2023. Został on wezwany w celu złożenia zeznań.

Wyższe wynagrodzenie dla pracowników samorządowych. Wyrównanie od 1 marca 2025 r. Kiedy podwyżki?

Wyższe wynagrodzenie dla pracowników samorządowych. Wyrównanie od 1 marca 2025 r. Kiedy podwyżki? Co zakłada projekt rozporządzenia Rady Ministrów zmieniający rozporządzenie w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych (RD172). Projekt jest po uzgodnieniach, opiniowaniu i konsultacjach publicznych. Projekt uwzględnia m.in. uwagi samorządowców w zakresie wyodrębnienia nowej podgrupy w ramach stanowiska marszałka województwa – marszałka województwa w województwie powyżej 3 mln mieszkańców.

REKLAMA