REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Opieka nad wnuczkiem – umowa uaktywniająca dla babci lub dziadka

Opieka nad wnuczkiem – umowa uaktywniająca dla babci lub dziadka. Podatek PIT i składki ZUS, składka zdrowotna. / fot. Fotolia
Opieka nad wnuczkiem – umowa uaktywniająca dla babci lub dziadka. Podatek PIT i składki ZUS, składka zdrowotna. / fot. Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Opieka nad wnuczkiem do 3 roku życia może być sprawowana przez babcię lub dziadka w ramach umowy uaktywniającej. Czym jest ten rodzaj umowy? Czy odprowadza się od niej podatek i składki na ZUS? Kto ma taki obowiązek?

Opieka nad dzieckiem do 3 lat

Opieka nad dzieckiem do 3 roku życia może być sprawowana w żłobkach, klubikach dziecięcych bądź na podstawie umowy uaktywniającej dla niani. Rodzice często nie chcą wysyłać małych dzieci do żłobków czy klubików ze względu na choroby. Nie mają one jeszcze silnego systemu odpornościowego i szybko zarażają się od rówieśników. Jeśli rodzice nie mogą pozwolić sobie na częste nieobecności w pracy ze względu na pełnienie opieki nad chorym dzieckiem, dobrym rozwiązaniem jest zatrudnienie niani. Nianią może być także babcia lub dziadek. Są to zwykle osoby najbardziej zaufane i przede wszystkim znane dziecku. Nie ma więc większych problemów, aby maluch przystosował się do zostawania w domu bez rodziców.

REKLAMA

Umowa uaktywniająca dla niani – babcia lub dziadek

Babcia albo dziadek może być w myśl ustawy o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 nianią. Umowa uaktywniająca obejmuje opiekę nad dzieckiem od ukończenia 20 tygodnia życia do 3 lat przez pełnoletnią osobę niebędącą rodzicem dziecka. Nie ma więc żadnych przeciwwskazań, aby była nią osoba spokrewniona.

Polecamy: Wynagrodzenia po 1 sierpnia 2019 r. Rozliczanie płac w praktyce

REKLAMA

Jest to umowa o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące umowy zlecenia. Zawierana jest pisemnie między nianią (w naszym przypadku babcią lub dziadkiem) a rodzicami lub rodzicem samotnie wychowującym dziecko.

Rodzic samotnie wychowujący dziecko to: panna, kawaler, wdowa, wdowiec, rozwódka, rozwodnik albo rodzic, w stosunku do którego orzeczono separację, a także rodzic pozostający w związku małżeńskim, jeżeli jego małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Elementy umowy uaktywniającej

Elementami umowy uaktywniającej są:

  1. strony umowy;
  2. cel i przedmiot umowy czyli opieka nad wskazanym dzieckiem;
  3. czas i miejsce sprawowania opieki;
  4. liczbę dzieci powierzonych opiece;
  5. obowiązki niani;
  6. wysokość wynagrodzenia oraz sposób i termin jego wypłaty;
  7. czas, na jaki umowa została zawarta;
  8. warunki i sposób zmiany, a także rozwiązania umowy.

Po podpisaniu umowy rodzic zgłasza siebie do ZUS jako płatnika składek (formularz ZUS ZFA), a następnie babcię lub dziadka do ubezpieczeń społecznych (formularz ZUS ZUA – jeśli podlega ubezpieczeniom społecznym i zdrowotnemu lub formularz ZUS ZZA – jeśli podlega tylko ubezpieczeniu zdrowotnemu). Warto poprosić pracowników ZUS o pomoc w tej sprawie.

Składki ZUS

Za babcię lub dziadka opiekującego się wnuczkiem w ramach umowy uaktywniającej opłaca się składki emerytalne, rentowe, wypadkowe oraz zdrowotne. W przypadku umowy uaktywniającej udogodnieniem jest opłacanie części składek przez ZUS. W przypadku umów zawieranych od 1 stycznia 2018 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych opłaca wymienione składki od części wynagrodzenia niani, która nie jest wyższa niż 50% minimalnego wynagrodzenia. Obecnie minimalna płaca wynosi 2250 zł brutto, a w 2020 r. będzie równa 2600 zł brutto. Wcześniej ZUS opłacał składki od pełnej wysokości minimalnej płacy.

Natomiast rodzic będący płatnikiem składek opłaca składki od kwoty stanowiącej nadwyżkę nad kwotą 50% minimalnego wynagrodzenia.

Opłacanie składek następuje na zasadach określonych w przepisach o systemie ubezpieczeń społecznych oraz w przepisach o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych.

Jeśli opieka nad dzieckiem jest jedynym zajęciem zarobkowym babci lub dziadka, podlegają pod obowiązkowe ubezpieczenie emerytalne, rentowe, wypadkowe i zdrowotne. Gdy pracuje jednocześnie na pełnym etacie, od umowy uaktywniającej opłaca się jedynie składkę zdrowotną. Niania nie ma obowiązku przystąpienia do ubezpieczenia chorobowego. Jeśli jednak zdecyduje się na nie, składki chorobowe opłaca rodzic, potrącając je od pensji.

Kiedy ZUS opłaci składki za babcię lub dziadka?

Aby móc skorzystać z opłacania składek przez ZUS, muszą zostać spełnione łącznie następujące warunki:

  1. zgłoszenie niani przez rodzica do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego;
  2. rodzice/rodzic samotnie wychowujący dziecko są zatrudnieni, świadczą usługi na podstawie umowy cywilnoprawnej stanowiącej tytuł do ubezpieczeń społecznych, prowadzą pozarolniczą działalność lub działalność rolniczą;
  3. dziecko nie uczęszcza do żłobka, klubu dziecięcego ani nie zostało oddane pod opiekę dziennego opiekuna.

REKLAMA

ZUS będzie opłacał składki do końca roku szkolnego, w którym dziecko będące pod opieką skończy 3 lata. Maksymalnie może to robić do końca roku szkolnego, w którym dziecko skończy 4 lata, ale tylko wówczas gdy nie ma możliwości zapewnienia dziecku miejsca w przedszkolu. Rok szkolny trwa od 1 września do 31 sierpnia roku następnego.

Może zdarzyć się sytuacja utraty zatrudnienia (także zaprzestania świadczenia usług lub prowadzenia działalności, o której mowa powyżej) przez rodziców w trakcie trwania umowy uaktywniającej. Wówczas składki opłaca się jeszcze przez  3 miesiące od dnia zaistnienia tych przyczyn.

Kiedy ZUS nie opłaci składek za babcię lub dziadka?

Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie będzie opłacał składek w 3 poniższych sytuacjach:

  1. rodzic dziecka korzysta z ulgi na podstawie umowy aktywizacyjnej z osobą bezrobotną w celu wykonywania pracy zarobkowej w gospodarstwie domowym;
  2. umowę uaktywniającą zawarto między nianią a osobami pełniącymi funkcję rodziny zastępczej zawodowej, lub
  3. rodzic dziecka przebywa na urlopie wychowawczym lub pobiera zasiłek macierzyński albo zasiłek w wysokości zasiłku macierzyńskiego.

Do obowiązków płatnika składek czyli rodzica należy informowanie ZUS o każdej zmianie mającej wpływ na opłacanie składek, szczególnie o rozwiązaniu lub wygaśnięciu umowy uaktywniającej. Po zakończeniu umowy z babcią lub dziadkiem rodzic dziecka powinien wyrejestrować opiekuna dziecka z ZUS i siebie jako płatnika składek (druk ZUS ZWUA i druk ZUS ZWPA – jeśli rodzic za nikogo więcej nie opłaca składek jako płatnik).

Podatek

Od umowy uaktywniającej odprowadza się podatek. Przychód z tej umowy zalicza się do przychodu z innych źródeł (art. 20 ust. 1 w związku z art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o PIT). W związku z tym na rodzicu nie ciążą żadne obowiązki związane z odprowadzaniem podatku. Więcej informacji znajdziesz w artykule: Niania sama płaci PIT od dochodu z umowy uaktywniającej.

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 4 lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 (Dziennik Ustaw rok 2019 poz. 409)

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Wynagrodzenie minimalne 2023 [quiz]
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/15
Kiedy będą miały miejsce podwyżki minimalnego wynagrodzenia w 2023 roku?
od 1 stycznia i od 1 lipca
od 1 stycznia i od 1 czerwca
od 1 lutego i od 1 lipca
Następne

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Bezpłatne lub dofinansowane półkolonie dla dzieci i młodzieży [ferie zimowe 2025]. Sprawdź gdzie można się zapisać

W wielu miastach i gminach w Polsce – w czasie tegorocznych ferii zimowych, w ramach akcji pn. „Zima w mieście” – samorządy organizują dofinansowane ze swojego budżetu półkolonie dla dzieci i młodzieży. W zależności od warunków rekrutacji w danym mieście lub gminie – dla niektórych dzieci są one całkowicie bezpłatne. Zapisy cały czas trwają.

TSUE może zmienić wynik Twojej sprawy – sprawdź, jak to działa!

Twoja sprawa wydaje się przegrana w świetle polskiego prawa? Pytanie prejudycjalne do TSUE może odwrócić jej losy! W 2023 roku polskie sądy złożyły rekordową liczbę takich wniosków. Dowiedz się, jak działa ten mechanizm i jak możesz go wykorzystać, by wpłynąć na przebieg postępowania sądowego.

800 plus po spełnieniu dodatkowych warunków? Projekt nowelizacji ustawy już w Sejmie [PROJEKT]

800 plus po spełnieniu dodatkowych warunków? Projekt nowelizacji ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa został wniesiony do Sejmu 20 stycznia 2025 r. Wprowadza dwa dodatkowe warunki dla obywateli Ukrainy.

800 zł + 400 zł na dziecko. Pierwsze wnioski należy składać od 1 lutego 2025 r.

Już za niecałe dwa tygodnie Zakład Ubezpieczeń Społecznych rozpocznie zbieranie wniosków na nowy okres świadczeniowy. Co się zmieni? Do kiedy złożyć wniosek, by zachować ciągłość wypłat? Kiedy złożyć wniosek o dodatkowe 400 zł na wyprawkę szkolną na rok szkolny 2025/2026?

REKLAMA

Żona brała pożyczki na dane męża i zatajała sprawy w sądzie przeciwko mężowi. Popełniła 11 przestępstw, ale i tak mąż jest dłużnikiem. Co w tej sytuacji?

Mąż o swoich długach i sprawach w sądzie dowiedział się dopiero po czasie od komornika. Żona brała pożyczki na dane męża, a ten stawał się coraz większym dłużnikiem, gdzie w sprawie zapadały kolejne wyroki. Jak to możliwe?

Jak często dziadkowie mogą widywać wnuki?

Przepisy wprost nie odpowiadają na tak zadane pytanie. Wszystko zależy od konkretnej sytuacji. Decydujące znaczenie w tego typu sprawach powinno mieć dobro dziecka.

Renta wdowia z KRUS: co koniecznie trzeba wiedzieć. Warunki, limity, terminy, wniosek (wydrukuj, wypełnij i złóż)

Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego udzieliła licznych wyjaśnień odnośnie zasad przyznawania i wypłaty tzw. renty wdowiej. Czym jest renta wdowia? Kto może ją otrzymać? Gdzie złożyć wniosek? Ile wyniesie renta wdowia? Odpowiedzi na te i inne pytania poniżej w naszym opracowaniu przygotowanym na podstawie informacji z KRUS.

Jakie będą konsekwencje wagarów? Kolejne zmiany w szkołach. MEN analizuje frekwencję uczniów i zasady usprawiedliwiania nieobecności

Zasady usprawiedliwiania nieobecności uczniów w szkole budzą kontrowersje i już od dłuższego czasu są przedmiotem uwagi nauczycieli i MEN. Okazuje się, że prowadzone są w tym zakresie prace nad zmianami. Czego powinni spodziewać się uczniowie?

REKLAMA

Renta wdowia dla rolnika. KRUS uruchomiła infolinię dotyczącą świadczenia

Renta wdowia dla rolników to temat nowej infolinii uruchomionej przez Kasę Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (KRUS). Szczegółowe informacje o nowym świadczeniu można uzyskać od poniedziałku do piątku w godzinach 9:00–14:00.

Mobbing, dyskryminacja i molestowanie – będą zmiany w kodeksie pracy. MRPiPS przygotowało nowe przepisy

W dniu 20 stycznia 2025 r. na stronach Rządowego Centrum Legislacji opublikowano projekt nowelizacji kodeksu pracy, który ma na celu wprowadzenie zmian w przepisach dot. mobbingu, dyskryminacji, molestowania i molestowania seksualnego w pracy. Projekt przygotowało Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej. Zobaczmy jakie zmiany mają wejść w życie - być może jeszcze w 2025 roku.

REKLAMA