Umowa o dożywocie. Co warto wiedzieć zanim podpiszemy dokument

Radosław Stępień
rozwiń więcej
Umowa o dożywocie. Co warto wiedzieć zanim podpiszemy dokument / Do czego służy umowa o dożywocie? / ShutterStock

Właściciel mieszkania domu bądź gruntu może rozporządzać nieruchomością według swojego uznania. Może ją nie tylko sprzedać lub darować, lecz także wykorzystać jako zabezpieczenie swojego utrzymania w przyszłości i w tym celu użyć jako zapłaty za dożywotnią opiekę ze strony innej osoby. Służy temu umowa o dożywocie.

Umowa o dożywocie zamiast darowizny

W odróżnieniu od zwykłej darowizny umowa o dożywocie dużo lepiej zabezpiecza interesy osoby zrzekając się nieruchomości. Daje prawną gwarancję tego że osoba taka nie będzie mogła zostać wyrzucona z mieszkania, które nie jest już jej własnością (służy temu służebność mieszkania). W zależności od postanowień zawartych w umowie mogą też jej przysługiwać od nabywcy inne środki potrzebne do życia (żywność, opał, lekarstwa). 

Umowa o dożywocie nawet ze spółką z o.o.

Pomiędzy osobami zawierającymi umowę o dożywocie nie muszą istnieć więzy rodzinne. Zobowiązana do utrzymania dożywotnika może być nawet osoba prawna np. spółka z ograniczoną odpowiedzialnością. 

Funkcja alimentacyjna umowy o dożywocie 

Z podpisaniem umowy o dożywocie wiążą się obowiązki zarówno po stronie właściciela nieruchomości jak i jej nabywcy. Obowiązkiem dotychczasowego dysponenta domu, mieszkania, czy gruntu jest przeniesienie własności na nabywcę. Ten nie musi płacić za dom lub grunt, ale w zamian zobowiązuje się zapewnić zbywcy dożywotnie utrzymanie w zakresie i na zasadach określonych w podpisywanej u notariusza umowie. W ten sposób umowa o dożywocie pełni w pewnym sensie funkcje alimentacyjną. 

Można oddać tylko część nieruchomości

Przedmiotem umowy o dożywocie może być każda nieruchomość, a więc przede wszystkim dom jednorodzinny, lokal mieszkalny, grunt rolny, grunt leśny, czy działka rekreacyjna. Jak wskazał sąd najwyższy w wyroku z 30 marca 1998 r. (sygn. akt III CKN 219/98), byt umowy dożywocia nie zależy od tego, by objęła ona całą nieruchomość. Przepis art. 908 §1 k.c. nie zawiera takiego wymogu. Nie budzi wątpliwości że przedmiotem umowy przewidzianej w tym przepisie może być także udział we współwłasności.

Co można wpisać do umowy o dożywocie

W umowie o dożywocie zostaje określony katalog świadczeń na rzecz dożywotnika. Ich rodzaju i zakresu nie narzuca ustawa - strony mogą uregulować go w dowolny sposób. 

W praktyce umowa o dożywocie jest często zawierana w sytuacji, gdy rodzice chcą przekazać dzieciom dom lub gospodarstwo i jednocześnie myślą o tym, by zabezpieczyć swój byt na przyszłość. W zakres umowy może wchodzić służebność mieszkania ograniczona do jednego lub kilku pomieszczeń, dostarczanie wyżywienia, opału i środków do życia w sytuacjach, gdy nie będzie w stanie zapewnić go sobie dożywotnik. Można też np. umówić się że dożywotnik będzie nadal mieszkał w mieszkaniu albo w jego części, aż do chwili śmierci albo przeniesie się do lokalu zaoferowanego przez nabywcę.

ZOBACZ: Darowizny, testamenty, spadki. Prawidłowe zapisy. Przykładowe wzory >>>

Prawo
Ponowne przeliczenie emerytur i rent "czerwcowych" z lat 2009-2019. Wniosek od 1 czerwca 2025 r. MRPiPS szykuje projekt ustawy
04 lis 2024

Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej przygotowuje projekt ustawy, która ma pozwolić na ponowne przeliczenie przez ZUS emerytur i rent rodzinnych przyznanych w czerwcu w latach 2009-2019. Wniosek o przeliczenie tych emerytur i rent uprawnione osoby będą mogły złożyć od 1 czerwca 2025 r.

Będzie ponowne przeliczenie przez ZUS emerytur i rent rodzinnych przyznanych w czerwcu w latach 2009-2019. Wniosek o przeliczenie świadczenia będzie można złożyć w ciągu 6 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy
04 lis 2024

Pojawi się możliwość ponownego przeliczenia przez ZUS emerytur i rent rodzinnych przyznanych w czerwcu w latach 2009-2019. Tak zakłada projekt ustawy, nad którym pracuje Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej. Według propozycji wniosek o przeliczenie świadczenia będzie można złożyć w ciągu 6 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy.

MPRiPS zapowiada specustawę: 100 000 emerytów i rencistów z kwartalną waloryzacją za 10 lat. Wniosek przez pół roku [Projekt ustawy, przeliczenie]
04 lis 2024

Rząd proponuje możliwość ponownego przeliczenia przez ZUS emerytur i rent rodzinnych z lat 2009-2019. Chodzi o świadczenia przyznawane przez okres 10 lat w czerwcu każdego z tych lat. Problemy wynikające z tego rozwiąże "hurtowo" specustawa. Projekt ustawy pilotuje Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej. 

1000 zł miesięcznie - tyle wyniesie kwota świadczenia z funduszu alimentacyjnego po podwyższeniu (obecnie jest to 500 zł)
04 lis 2024

Rząd szykuje zmianę, która polega na podniesieniu maksymalnej kwoty świadczenia z funduszu alimentacyjnego z 500 do 1000 zł miesięcznie. Takie rozwiązanie przewiduje projekt noweli ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów.

2025 r.: świadczenie pielęgnacyjne, świadczenie wspierające, zasiłek pielęgnacyjny. Które świadczenia wzrosną?
04 lis 2024

2025 r.: świadczenie pielęgnacyjne, świadczenie wspierające, zasiłek pielęgnacyjny. Które świadczenia wzrosną? Gdzie złożyć wniosek? Jakie warunki należy spełniać by otrzymać poszczególne świadczenia?

ZUS od wszystkich umów cywilnoprawnych. Znamy plan rządu, który zakłada pełne ozusowanie umów o dzieło i umów zlecenia
04 lis 2024

Rząd chce przesunąć o rok pełne ozusowanie umów cywilnoprawnych (ZUS od umów o dzieło i zlecenia), zaplanowane w Krajowym Planie Odbudowy na styczeń 2025 r. Minister Agnieszka Dziemianowicz-Bąk podkreśla, że zmiana jest konieczna, lecz wprowadzenie jej z odpowiednim wyprzedzeniem pozwoli uniknąć trudności dla pracowników i przedsiębiorców.

MZ: różnice pomiędzy wskaźnikami dla minimalnego wynagrodzenia lekarza ze specjalizacją i pielęgniarki z wykształceniem magisterskim i specjalizacją są zbyt niskie
04 lis 2024

W wywiadzie dla Polskiej Agencji Prasowej, Ministra Zdrowia Izabela Leszczyna powiedziała, że ustawa o sposobie ustalania najniższego wynagrodzenia zasadniczego niektórych pracowników zatrudnionych w podmiotach leczniczych ma trzy zasadnicze wady, które psują system opieki zdrowotnej. Ministerstwo Zdrowia pracuje nad zmianami, które spowodują, że presja płacowa publicznej służbie zdrowia się zmniejszy. Zdaniem ministry Leszczyny nie ma w systemie ochrony zdrowia przestrzeni do obniżenia składki zdrowotnej.

Zrzutka.pl, Pomagam.pl i Siepomaga.pl pod lupą UOKiK. Są zarzuty i wszczęte postępowania
04 lis 2024

Zrzutka.pl, Pomagam.pl i Siepomaga.pl pod lupą UOKiK. W stosunku do Zrzutki.pl prezes UOKiK postawił zarzuty naruszenia zbiorowych interesów konsumentów. Wobec Pomagam.pl i Siepomaga.pl zostały wszczęte postępowania wyjaśniające. 

Dłuższy urlop macierzyński już w 2025 roku. Nie dla wszystkich rodziców [zmiany w kodeksie pracy]
04 lis 2024

Rada Ministrów przyjęła 29 października 2024 r. projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw. Ta nowelizacja wprowadza uzupełniający urlop macierzyński, z którego będą mogli skorzystać rodzice dziecka urodzonego jako wcześniak lub wymagającego dłuższego pobytu w szpitalu po urodzeniu. Uzupełniający urlop macierzyński będzie wynosił do 8 lub do 15 tygodni, w zależności od czasu hospitalizacji dziecka, tygodnia ciąży, w którym urodzi się dziecko lub masy urodzeniowej niemowlaka. Teraz projektem zajmie się Sejm.

 

Nie tylko bon energetyczny. Trwa nabór wniosków o dodatek do energii elektrycznej
04 lis 2024

Trwa nabór wniosków o dodatek do energii elektrycznej w ramach programu „Aktywny samorząd”. Dodatek wynosi 100 zł miesięcznie. Wnioski należy składać w terminie do 30 listopada 2024 r.

pokaż więcej
Proszę czekać...