Umowa o dożywocie. Co warto wiedzieć zanim podpiszemy dokument

Radosław Stępień
rozwiń więcej
Umowa o dożywocie. Co warto wiedzieć zanim podpiszemy dokument / Do czego służy umowa o dożywocie? / ShutterStock

Właściciel mieszkania domu bądź gruntu może rozporządzać nieruchomością według swojego uznania. Może ją nie tylko sprzedać lub darować, lecz także wykorzystać jako zabezpieczenie swojego utrzymania w przyszłości i w tym celu użyć jako zapłaty za dożywotnią opiekę ze strony innej osoby. Służy temu umowa o dożywocie.

Umowa o dożywocie zamiast darowizny

W odróżnieniu od zwykłej darowizny umowa o dożywocie dużo lepiej zabezpiecza interesy osoby zrzekając się nieruchomości. Daje prawną gwarancję tego że osoba taka nie będzie mogła zostać wyrzucona z mieszkania, które nie jest już jej własnością (służy temu służebność mieszkania). W zależności od postanowień zawartych w umowie mogą też jej przysługiwać od nabywcy inne środki potrzebne do życia (żywność, opał, lekarstwa). 

Umowa o dożywocie nawet ze spółką z o.o.

Pomiędzy osobami zawierającymi umowę o dożywocie nie muszą istnieć więzy rodzinne. Zobowiązana do utrzymania dożywotnika może być nawet osoba prawna np. spółka z ograniczoną odpowiedzialnością. 

Funkcja alimentacyjna umowy o dożywocie 

Z podpisaniem umowy o dożywocie wiążą się obowiązki zarówno po stronie właściciela nieruchomości jak i jej nabywcy. Obowiązkiem dotychczasowego dysponenta domu, mieszkania, czy gruntu jest przeniesienie własności na nabywcę. Ten nie musi płacić za dom lub grunt, ale w zamian zobowiązuje się zapewnić zbywcy dożywotnie utrzymanie w zakresie i na zasadach określonych w podpisywanej u notariusza umowie. W ten sposób umowa o dożywocie pełni w pewnym sensie funkcje alimentacyjną. 

Można oddać tylko część nieruchomości

Przedmiotem umowy o dożywocie może być każda nieruchomość, a więc przede wszystkim dom jednorodzinny, lokal mieszkalny, grunt rolny, grunt leśny, czy działka rekreacyjna. Jak wskazał sąd najwyższy w wyroku z 30 marca 1998 r. (sygn. akt III CKN 219/98), byt umowy dożywocia nie zależy od tego, by objęła ona całą nieruchomość. Przepis art. 908 §1 k.c. nie zawiera takiego wymogu. Nie budzi wątpliwości że przedmiotem umowy przewidzianej w tym przepisie może być także udział we współwłasności.

Co można wpisać do umowy o dożywocie

W umowie o dożywocie zostaje określony katalog świadczeń na rzecz dożywotnika. Ich rodzaju i zakresu nie narzuca ustawa - strony mogą uregulować go w dowolny sposób. 

W praktyce umowa o dożywocie jest często zawierana w sytuacji, gdy rodzice chcą przekazać dzieciom dom lub gospodarstwo i jednocześnie myślą o tym, by zabezpieczyć swój byt na przyszłość. W zakres umowy może wchodzić służebność mieszkania ograniczona do jednego lub kilku pomieszczeń, dostarczanie wyżywienia, opału i środków do życia w sytuacjach, gdy nie będzie w stanie zapewnić go sobie dożywotnik. Można też np. umówić się że dożywotnik będzie nadal mieszkał w mieszkaniu albo w jego części, aż do chwili śmierci albo przeniesie się do lokalu zaoferowanego przez nabywcę.

ZOBACZ: Darowizny, testamenty, spadki. Prawidłowe zapisy. Przykładowe wzory >>>

Prawo
Już w sierpniu nauczyciele mogą składać wnioski o to świadczenie. Będzie przysługiwało od nowego roku szkolnego 2024/2025
15 sie 2024

Już w sierpniu nauczyciele mogą składać wnioski o to świadczenie. Będzie przysługiwało od nowego roku szkolnego 2024/2025. Choć jest zapowiadane jako korzystne dla nauczycieli, to budzi wiele wątpliwości i prognozuje się, że niewielu nauczycieli zdecyduje się z niego skorzystać.

Mieszkanie dla studenta [rok akademicki 2024/2025]. Porównanie kosztów wynajmu i zakupu. Kredyt może być tańszy niż czynsz najmu
15 sie 2024

Rozpoczęcie studiów daleko od domu rodzinnego, to konieczność znalezienia miejsca do mieszkania w mieście akademickim (z reguły dużym mieście). Ile kosztuje na progu roku akademickiego 2024/2025 wynajem lokum dla studenta a ile zakup niewielkiego mieszkania?

Co się zmieni 1 września 2024 r.? Czy w szkołach szykuje się rewolucja
14 sie 2024

Co się zmieni 1 września 2024 r.? Czy w szkołach szykuje się rewolucja? Co jeszcze oprócz odchudzonej podstawy programowej czeka uczniów, rodziców i całą kadrę nauczycielską w nadchodzącym roku szkolnym 2024/2025? Podwyżki dla nauczycieli? Wcześniejsze emerytury nauczycielskie? Jak będą wyglądały lekcje religii w szkołach?

Stosowanie Kodeksu postępowania administracyjnego w sprawach sygnalistów
14 sie 2024

Kiedy w sprawach sygnalistów dopuszcza się stosowanie Kodeksu postępowania administracyjnego? Czy k.p.a. jest normatywnym źródłem oparcia dla działań sygnalistów? Co w przypadku, gdy informacja o naruszeniu będzie wniesiona jednocześnie jako zgłoszenie zewnętrzne oraz skarga w rozumieniu art. 227  k.p.a.?

27 zł za paczkę papierosów, do tego 40 zł nowej opłaty za e-papierosa. Podwyżka prawie o 69 procent jest już pewna. Od kiedy?
15 sie 2024

27 zł za paczkę papierosów, do tego 40 zł nowej opłaty za waporyzator. Podwyżka prawie o 69 procent. Od kiedy? Ministerstwo mówi jasno – trzeba walczyć z dostępnością wyrobów tytoniowych dla dzieci i młodzieży. Specjaliście jednak twierdzą, że to nie wystarczy.

Dodatki do zasiłku rodzinnego 2024 i 2025
14 sie 2024

Dodatki do zasiłku rodzinnego 2024 i 2025. Jakie są dodatki do zasiłku rodzinnego? Czy ulegną zmianie po tegorocznej weryfikacji? Ile będą wynosić w nowym okresie zasiłkowym od 1 listopada 2024 do 31 października 2025?

Udogodnienia dla osób z niepełnosprawnościami. Obowiązek dostawców usług komunikacji elektronicznej
14 sie 2024

Do uzgodnień trafił projekt rozporządzenia w sprawie szczegółowych wymagań dotyczących świadczenia udogodnień i usług dla osób z niepełnosprawnościami przez dostawców publicznie dostępnych usług komunikacji elektronicznej. Projektodawcą jest ministerstwo cyfryzacji.

Overbooking: masz bilet, ale nie polecisz, bo za dużo pasażerów. RPO interweniuje!
15 sie 2024

Trwa sezon urlopowy. Ruch lotniczy szczególnie teraz jest wzmożony. Ile to już razy słyszeliśmy czy to od znajomych, z mediów czy nawet z własnego doświadczenia wiadomo, że jest problem z tzw. overbookingiem, czyli z nadrezerwacjami. Linie lotnicze chcą zarobić jak najwięcej, sprzedają bilety na potęgę, a później my, pasażerowie, musimy zapomnieć o wakacjach, bo jesteśmy odsyłani z kwitkiem, tuż przed wejściem na pokład. Co za paranoja. 

Dla kogo wdowia renta? Są trzy warunki dające prawo do świadczenia
14 sie 2024

Renta wdowia, która jest wprowadzana nowelizacją ustawy o emeryturach i rentach z FUS, zakłada nowe reguł zbiegu prawa do renty rodzinnej nabytej z tytułu bycia wdową lub wdowcem z uprawnieniami do innych świadczeń emerytalno-rentowych. Ustawodawca przewidział trzy podstawowe warunki, których spełnienie daje prawo do nowego świadczenia.

Profesor prawa z UW: nowe rozporządzenie dot. nauki religii w szkołach jest nielegalne, proceduralnie wadliwe; brakuje porozumienia MEN z Kościołami i związkami wyznaniowymi
14 sie 2024

Z początkiem roku szkolnego 2024/2025, czyli 1 września br. ma wejść w życie rozporządzenie ministra edukacji zmieniające zasady organizowania nauki religii w publicznych przedszkolach i szkołach. Zostało już opublikowane w Dzienniku Ustaw. Zdaniem prof. Pawła Boreckiego z Zakładu Prawa Wyznaniowego Wydziału Prawa i Administracji UW, to rozporządzenie "ze względów proceduralnych jest wadliwe, jest nielegalne, a w związku z tym jest niekonstytucyjne". Zdaniem eksperta w toku procesu legislacyjnego zabrakło koniecznego porozumienia ministra edukacji z Kościołem katolickim, Kościołem prawosławnym oraz innymi oficjalnie działającymi Kościołami i związkami wyznaniowymi.

pokaż więcej
Proszę czekać...