10 listopada 2014 r. Prezydent RP podpisał ustawę z dnia 23 października 2014 r. o odwróconym kredycie hipotecznym (Dz. U. poz. 1585). Wprowadza ona do polskiego porządku prawnego nową usługę finansową, która pozwala na uzyskanie dodatkowych środków pieniężnych. Często się bowiem zdarza, że osoby te posiadają ”zamrożone” aktywa w postaci własności nieruchomości lub spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu.
Zobacz również: Odwrócony kredyt hipoteczny 2014
Odwrócony kredyt hipoteczny - definicja
Przez umowę odwróconego kredytu hipotecznego bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas nieoznaczony określoną sumę środków pieniężnych, których spłata nastąpi dopiero po śmierci kredytobiorcy. Jednocześnie kredytobiorca zobowiązuje się do ustanowienia zabezpieczenia spłaty tej sumy wraz z odsetkami i innymi kosztami.
Do kogo jest skierowany odwrócony kredyt hipoteczny?
Kredytobiorcą, czyli podmiotem, który skorzysta z dodatkowych źródeł finansowania, może być wyłącznie osoba fizyczna, która jest właścicielem nieruchomości lub której przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, lub prawo użytkowania wieczystego. Kredytobiorcą może być także osoba fizyczna, będąca współwłaścicielem nieruchomości lub której przysługuje udział w ww. prawach.
Wierzytelność banku może być zabezpieczona wyłącznie poprzez ustanowienie hipoteki na nieruchomości, spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu lub prawie użytkowania wieczystego, a następnie ujawnienie w księdze wieczystej roszczenia o przeniesienie własności nieruchomości lub ww. praw.
Wartość nieruchomości a kredyt hipoteczny
Należy mieć na uwadze fakt, iż zgodnie z art. 6 ustawy, podstawą do ustalenia kwoty odwróconego kredytu hipotecznego jest wartość rynkowa nieruchomości lub lokalu, do którego kredytobiorcy przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu.
Do określenia wartości rynkowej nieruchomości lub lokalu, stosuje się przepisy ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2014 r., poz. 518 z późn. zm.). Jak wskazuje się w orzecznictwie „już z samego określenia ‘wartość rynkowa nieruchomości’ jednoznacznie wynika, że jest to wartość określona na podstawie czynników rynkowych. Tym samym przy wyliczaniu wartości rynkowej nieruchomości, brane są pod uwagę ceny transakcyjne będące efektem wzajemnego oddziaływania na siebie sił popytu i podaży" (wyrok WSA w Warszawie z dnia 4 sierpnia 2011 r., sygn. I SA/Wa). Przy określaniu wartości rynkowej nieruchomości uwzględnia się w szczególności jej rodzaj, położenie, sposób użytkowania, przeznaczenie, stan nieruchomości oraz aktualnie kształtujące się ceny w obrocie nieruchomościami.
Porozmawiaj o tym na naszym FORUM!
Odnosząc się do kwestii wypłaty kwoty kredytu, to należy mieć na uwadze, iż może ona nastąpić jednorazowo albo w ratach. Okres wypłat i wysokość poszczególnych rat określa się w umowie z kredytodawcą.
Odwrócony kredyt hipoteczny - umowa
Umowę odwróconego kredytu hipotecznego zawiera się w formie pisemnej.
Zobacz również: Odwrócony kredyt hipoteczny - ustawa
1. Formularz informacyjny
Przede wszystkim należy pamiętać o tym, że bank, w terminie co najmniej 14 dni przed zawarciem umowy, ma obowiązek dostarczenia kredytobiorcy formularza informacyjnego zawierającego ofertę odwróconego kredytu hipotecznego. Dostarczenie formularza może nastąpić – według wyboru kredytobiorcy – w formie pisemnej lub elektronicznej. W ofercie tej bank wskazuje, m. in. kwotę kredytu i sposób jej ustalenia, termin i sposób wypłaty kredytu, sposób ustalenia wysokości oprocentowania, wszelkie koszty związane z kredytem (prowizje, opłaty, koszty wyceny itd.), a także zasady rozliczania odwróconego kredytu hipotecznego.
2. Ocena kredytobiorcy oraz nieruchomości
Przed zawarciem umowy bank ma prawo dokonania oceny stanu i historii zobowiązań kredytobiorcy oraz stanu prawnego nieruchomości lub lokalu. Jednocześnie kredytobiorca jest zobowiązany do przedstawienia na żądanie banku wszelkich dokumentów i informacji niezbędnych do dokonania oceny.
3. Wzór oświadczenia o odstąpieniu od umowy
Warto pamiętać, że bank ma obowiązek dołączenia do umowy wzoru oświadczenia o odstąpieniu od umowy, zawierający w szczególności adres, pod który należy je złożyć.
4. Zgoda na zbycie nieruchomości
W umowie odwróconego kredytu hipotecznego kredytobiorca może dodatkowo zobowiązać się do niezbywania własności nieruchomości lub spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu bez zgody banku.
Wydaje się, że można koncepcję odwróconego kredytu hipotecznego można oceniać pozytywnie. Aczkolwiek rzeczywiste skutki ustawy będzie można oceniać dopiero po paru miesiącach od jej wejścia w życie (co nastąpi z dniem 15 grudnia 2014 roku).
Polecamy serwis: Sprawy rodzinne
Autor: Mateusz Słodczyk – aplikant adwokacki związany z kancelarią Adwokaci i Radcowie Prawni sp. k. Izabella Żyglicka i Wspólnicy z siedzibą w Katowicach. Absolwent Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Od 2010 r. zajmuje się obsługą prawną klientów korporacyjnych. Specjalizuje się w prawie własności intelektualnej, prawie spółek oraz w postępowaniach sądowych.
Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 23 października 2014 r. o odwróconym kredycie hipotecznym (Dz. U. poz. 1585).
Wyrok WSA w Warszawie z dnia 4 sierpnia 2011 r., sygn. I SA/Wa.