Wielu seniorów w Polsce żyje na skraju ubóstwa, muszą liczyć każdy grosz, by starczyło im od pierwszego do początku następnego miesiąca. Nie mogą pozwolić sobie na korzystanie z prywatnej opieki zdrowotnej, co powoduje, że zmuszeni są czekać na wizytę u lekarza nawet kilka miesięcy. Sytuacja ta w najbliższym czasie może się jedynie jeszcze pogorszyć. Nie wolno nam zapominać o podwyżkach za prąd, gaz czy wodę, które mocno nadszarpną budżet każdego Polaka, a w szczególności emerytów i biedniejszą część społeczeństwa. Seniorom, którzy mają do rozdysponowania od 900 do 1500 złotych miesięcznie ciężko łączyć koniec z końcem. Codzienne wydatki pochłaniają większość ich budżetu domowego. Żeby zaoszczędzić jakiś grosz na własne potrzeby, muszą mocno zaciskać pasa. Tak wygląda życie emeryta w Polsce. Jednak patrząc na seniorów z innych krajów Europy okazuje się, że wcale nie musi tak być.
Spójrzmy na naszych sąsiadów, Niemców, Węgrów czy Brytyjczyków. U nich sytuacja emeryta nie jest tak katastrofalna. Co jest konsekwencją nie tylko wyższych zarobków, lepszych świadczeń dodatkowych w postaci ulg podatkowych, ale również otwarcia rynku na różne nowe instrumenty finansowe, miedzy innymi na usługę odwróconej hipoteki dla seniorów. Pomysł ten zrodził się w latach 80-tych w Stanach Zjednoczonych i spotkał się z dużym zainteresowaniem ze strony osób starszych również w Europie. W Polsce produkt ten również jest już dostępny od 2009 roku. Jest oferowany między innymi przez takie firmy jak Fundusz Hipoteczny Familia SA , Fundusz Hipoteczny DOM czy CFH. Jako rozwiązanie alternatywne dla usługi odwróconej hipoteki jako renty dożywotniej proponowane jest przez firmy obrotu nieruchomościami zamiana mieszkania poprzez sprzedaż i kupno mniejszego lokalu.
Zobacz też: Jak wyliczana jest wysokość świadczenia przy odwróconej hipotece?
Analiza rynku nieruchomości pokazuje, że lokale, w których mieszkają seniorzy to w większości lokale o powierzchni od 20 do 60 metrów kwadratowych, bo to był metraż nieruchomości powstających w czas PRL-u. Trudno sobie zatem wyobrazić kupno jeszcze mniejszego lokalu przez seniora. W tej sytuacji obrót na rynku mieszkaniowym o metrażu około 20-40m2 jest znikomy, znacznie częściej można spotkać się z ofertą wynajmu niż sprzedaży.
Ceny mieszkań o powierzchni ok.30m2 w Warszawie to koszt rzędu 250-300 tys. złotych. Mieszkania o większym metrażu, tj. do 60m2 to już wydatek około 450-800 tys. złotych, jak można przeczytać na stronie Stołecznego Centrum Nieruchomości.
Zobacz też: Hipoteka odwrócona - aspekty prawne
Inwestorzy ponadto radzą seniorom odkładać resztę uzyskanych ze sprzedaży funduszy na lokaty. Jednak i to budzi wiele wątpliwości. Osoba po 65 roku życia, a już na pewno 70-letnia nie będzie ryzykowała tzw. lokaty długoterminowej, nie wiedząc, czy dożyje wypłaty pieniędzy. Z kolei lokaty krótkoterminowe mają bardzo zmienne i niskie oprocentowanie. W konsekwencji senior może osiągnąć bardzo małe zyski z odłożonej kwoty. Na jednym z forów internetowych użytkownik wyliczył miesięczne odsetki 1055 złotych od kwoty 133 000 złotych przy lokacie na 5%. Po odjęciu podatku Belki wyszło mu na czysto około 450 złotych. Jest to kwota zdecydowanie mniejsza niż tą, którą emeryt może otrzymać jako świadczenie renty dożywotniej, którego dodatkowym plusem jest fakt, że jest ono wypłacane dożywotnio i indywidualnie ustalane w zależności od wieku i płci.
Pozostaje jeszcze kwestia przyzwyczajenia. Osoba w wieku 70-80 lat, rzadko jest gotowa na przeprowadzkę, a co za tym idzie, zmianę środowiska, przyzwyczajeń, pożegnania ludzi, z którymi żyła większość swojego życia. Poza tym odwrócona hipoteka daje emerytowi szansę pozostania we własnym mieszkaniu, w którym jest się już zakorzeniony, jaki i również często dodatkowe pakiety opiekuńcze.
Sprzedaż i kupno nowego mieszkania może i jest dobrym rozwiązaniem, ale nie dla seniorów, którzy chcą pozyskać stałe dochody miesięczne do końca życia i pozostać w swoim mieszkaniu i swoim środowisku, i czuć się bezpiecznie, bo ich roszczenie do funduszu zabezpieczone jest wpisem w Księdze wieczystej - zauważa Maria Schicht, Prezes Funduszu Hipotecznego Familia SA.
Zobacz serwis: Prawa seniora