Projekt ustawy o kolejnym dodatkowym rocznym świadczeniu pieniężnym dla emerytów i rencistów trafił do uzgodnień. Nowa ustawa wprowadzi wypłatę tzw. czternastej emerytury na stałe.
- Kto dostanie czternastą emeryturę
- Ile wyniesie czternasta emerytura
- Rząd może dać emerytom więcej
- Czternastkę ZUS wypłaci z urzędu
„Dla polityki społecznej państwa istotna jest ochrona seniorów przed ubóstwem i wykluczeniem społecznym. Podejmowane przez Rząd działania ukierunkowane są na poprawę sytuacji finansowej emerytów i rencistów, w tym w szczególności najuboższych świadczeniobiorców. Stąd też Rząd proponuje od 2023 r. wprowadzenie corocznej wypłaty 14. emerytury, analogicznie jak ma to miejsce w przypadku 13. emerytury” – czytamy w uzasadnieniu do projektu. „Działanie to wyjdzie naprzeciw oczekiwaniom większości emerytów i rencistów, stanowiąc wsparcie finansowe, szczególnie znaczące dla osób pobierających niskie świadczenia emerytalno-rentowe” – wskazano.
Kto dostanie czternastą emeryturę
Rozwiązanie będzie zastosowane do:
- emerytur i rent w systemie powszechnym,
- emerytur dla rolników,
- emerytur dla służb mundurowych,
- emerytur pomostowych,
- świadczeń i zasiłków przedemerytalnych,
- rent socjalnych,
- nauczycielskich świadczeń kompensacyjnych,
- rodzicielskich świadczeń uzupełniających,
- świadczenia pieniężnego przysługującego cywilnym niewidomym ofiarom działań wojennych,
- rent inwalidów wojennych i wojskowych.
Ile wyniesie czternasta emerytura
Zgodnie z projektem 14. emerytura będzie osobom uprawnionym przysługiwać w wysokości:
- kwoty najniższej emerytury, obowiązującej od dnia 1 marca roku, w którym wypłacane jest kolejne dodatkowe roczne świadczenie pieniężne – dla osób, których wysokość świadczenia podstawowego przed dokonaniem odliczeń, potrąceń i zmniejszeń nie przekracza kwoty 2900 zł;
- kwoty najniższej emerytury, obowiązującej od dnia 1 marca roku, w którym wypłacane jest kolejne dodatkowe roczne świadczenie pieniężne, pomniejszonej o kwotę różnicy pomiędzy kwotą wysokości świadczenia podstawowego przed dokonaniem odliczeń, potrąceń i zmniejszeń a kwotą 2900 zł, których wysokość świadczenia podstawowego, przed dokonaniem odliczeń, potrąceń i zmniejszeń, przekracza kwotę 2900 zł.
Od 1 marca 2023 r. kwota najniższej emerytury wynosi 1588,44 zł brutto.
W projekcie ustawy zaproponowano, by kwota 14. emerytury wynosiła co najmniej 50 zł. Jeżeli kwota kolejnego dodatkowego rocznego świadczenia pieniężnego będzie niższa, niż 50 zł, świadczenie to nie będzie przyznawane. „Czternastka” nie będzie przysługiwać osobom, którym prawo do świadczeń zostało zawieszone na ostatni dzień miesiąca poprzedzającego miesiąc wypłaty kolejnego dodatkowego rocznego świadczenia pieniężnego.
Rząd może dać emerytom więcej
W projekcie ustawy przewiduje się możliwość określenia wyższej kwoty 14. emerytury. Rada Ministrów, nie później niż do dnia 31 października danego roku, w drodze rozporządzenia, będzie mogła określić wyższą kwotę kolejnego dodatkowego rocznego świadczenia pieniężnego, niż kwota najniższej emerytury.
Jak wyjaśniono w uzasadnieniu do projektu oznacza to, że do kolejnego dodatkowego rocznego świadczenia pieniężnego będą miały prawo osoby, których prawo do świadczenia podstawowego nie zostało zawieszone na ostatni dzień miesiąca poprzedzającego miesiąc wypłaty kolejnego dodatkowego rocznego świadczenia pieniężnego, oraz wysokość tego świadczenia nie przekracza kwoty będącej sumą kwoty 2900 zł i kwoty najniższej emerytury obowiązującej w roku, w którym wypłacane jest kolejne dodatkowe roczne świadczenie pieniężne, pomniejszonej o 50 zł (w 2023 r. to kwota 4438,44 zł).
W razie zbiegu prawa do więcej, niż jednego świadczenia przy ustalaniu prawa i wysokości do kolejnego dodatkowego rocznego świadczenia pieniężnego przyjmuje się sumę tych świadczeń wypłacanych w zbiegu. Osobie uprawnionej przysługiwać będzie jedno kolejne dodatkowe roczne świadczenie pieniężne. Jedno kolejne dodatkowe roczne świadczenie pieniężne przysługiwać będzie również do renty rodzinnej, do której uprawniona jest więcej, niż jedna osoba. Świadczenie to będzie podlegać proporcjonalnemu podziałowi na osoby uprawnione do renty rodzinnej. W przypadku, gdy do renty rodzinnej uprawniona jest więcej, niż jedna osoba i przynajmniej jedna z nich uprawniona jest do renty socjalnej, kolejne dodatkowe roczne świadczenie pieniężne z tytułu renty rodzinnej podlegać będzie podziałowi stosownie do liczby osób uprawnionych do renty rodzinnej, z wyłączeniem osoby lub osób uprawnionych do renty socjalnej. Osobie lub osobom wyłączonym z liczby osób uprawnionych do renty rodzinnej przysługiwać będzie kolejne dodatkowe roczne świadczenie pieniężne z tytułu przysługującego prawa do renty socjalnej.
Czternastkę ZUS wypłaci z urzędu
W projekcie proponuje się, by przyznanie kolejnego dodatkowego rocznego świadczenia pieniężnego następowało z urzędu na podstawie decyzji. Rada Ministrów ma określić, nie później niż do dnia 31 października, w drodze rozporządzenia, miesiąc wypłaty kolejnego dodatkowego rocznego świadczenia pieniężnego w danym roku. 14. emerytura będzie wypłacona wraz ze świadczeniem podstawowym w terminie wypłaty świadczeń przypadającym w miesiącu wskazanym w rozporządzeniu Rady Ministrów albo w innym terminie w tym miesiącu, jeżeli nie jest możliwa wypłata dodatkowego świadczenia wraz ze świadczeniem podstawowym.
Decyzje w sprawie 14. emerytury będą wydawać i wypłacać ją właściwe organy emerytalno-rentowe. W razie zbiegu prawa do świadczeń, które są wypłacane przez dwa organy, decyzje wydaje i kolejne dodatkowe roczne świadczenie pieniężne wypłaca Zakład Ubezpieczeń Społecznych.
Projekt reguluje także kwestię właściwości przyznania i wypłaty kolejnego dodatkowego rocznego świadczenia pieniężnego w przypadku zbiegu prawa do świadczeń emerytalno-rentowych wypłacanych przez różne organy emerytalno-rentowe, po dniu wydania decyzji o przyznaniu kolejnego dodatkowego rocznego świadczenia pieniężnego przez organ emerytalno-rentowy.
Kwota kolejnego dodatkowego rocznego świadczenia pieniężnego nie będzie miała wpływu na uprawnienia osób ubiegających się o świadczenia, dodatki, zasiłki, pomoc lub wsparcie (np. ulga rehabilitacyjna). Z kwoty kolejnego dodatkowego rocznego świadczenia pieniężnego nie będzie dokonywać się potrąceń i egzekucji.
Kolejne dodatkowe roczne świadczenie pieniężne wypłacane będzie w kwocie pomniejszonej o podatek dochodowy od osób fizycznych oraz o składkę na ubezpieczenie zdrowotne.
W uzasadnieniu do projektu podano, że kolejne dodatkowe roczne świadczenie pieniężne i dodatkowe roczne świadczenie pieniężne będą finansowane ze środków budżetu państwa, z zachowaniem rozwiązania przejściowego dla 2023 r., w którym utrzymuje się finansowanie dodatkowych świadczeń związanych z wypłatą 13. i 14. emerytury ze środków Funduszu Solidarnościowego. (PAP)
Autorka: Danuta Starzyńska-Rosiecka