3 prawa babci i dziadka, o których warto pamiętać nie tylko od święta!

Wioleta Matela-Marszałek
Autorka licznych publikacji o tematyce prawnej
rozwiń więcej
3 prawa babci i dziadka, o których warto pamiętać nie tylko od święta! / ShutterStock

Relacje rodzinne wiążą się z szeregiem praw i obowiązków. Tak jest też w przypadku dziadków i ich wnucząt. Wybraliśmy trzy uprawnienia, które przysługują babciom i dziadkom, jednak jest ich znacznie więcej.

1. Kontakty z wnukami

Kontakty z dzieckiem mogą przybierać różne formy. Chodzi tu w szczególności o przebywanie z dzieckiem (odwiedziny, spotkania, zabieranie dziecka poza miejsce jego stałego pobytu) i bezpośrednie porozumiewanie się, utrzymywanie korespondencji, korzystanie z innych środków porozumiewania się na odległość, w tym ze środków komunikacji elektronicznej (np. telefon). Rodzice i ich dziecko mają zarówno prawo, jak i obowiązek utrzymywania ze sobą kontaktów. Przepisy Kodeksu rodzinnego i szczegółowo regulują te kwestie w oddziale „Kontakty z dzieckiem”

Przepisy te stosuje się odpowiednio do kontaktów rodzeństwa, dziadków, powinowatych w linii prostej, a także innych osób, jeżeli sprawowały one przez dłuższy czas pieczę nad dzieckiem. Najlepiej, gdy takie kontakty są ustalane wspólnie pomiędzy rodzicami i dziadkami. Gdy nie jest to możliwe, może pomóc mediator. Istnieje te możliwość wniesienia do sądu odpowiedniego wniosku. W praktyce odpowiednie stosowanie oznacza też możliwość ograniczenia takich kontaktów, gdy zagraża to dobru dziecka. Możliwe jest też zakazanie kontaktów, jeżeli ich utrzymywanie poważniej zagraża dobru dziecka.

Ważne

Przy ustalaniu kontaktów powinno się brać pod uwagę rozsądne życzenia dziecka.

2. Alimenty od wnuka

Jeżeli dziadkowie znajdują się w niedostatku, to mogą otrzymać alimenty od swoich krewnych. Najpierw będą to dzieci. Obowiązek alimentacyjny zobowiązanego w dalszej kolejności, czyli w tym przypadku wnuka, powstanie dopiero wtedy, gdy nie ma osoby zobowiązanej w bliższej kolejności (albo gdy osoba ta nie jest w stanie uczynić zadość swemu obowiązkowi lub gdy uzyskanie od niej na czas potrzebnych uprawnionemu środków utrzymania jest niemożliwe lub połączone z nadmiernymi trudnościami).

Zgodnie z przepisami wysokość takich alimentów powinna odpowiadać usprawiedliwionym potrzebom uprawnionego oraz od możliwości zarobkowych oraz majątkowych zobowiązanego.

3. Dziedziczenie po wnuku

Kolejność dziedziczenia ustawowego po zmarłym określają przepisy Kodeksu cywilnego. W pierwszej kolejności prawo do dziedziczenia mają dzieci i małżonek spadkodawcy. W dalszej kolejności są to rodzice, rodzeństwo, bratankowie i siostrzenice spadkodawcy. W braku wymienionych osób cały spadek przypada dziadkom spadkodawcy, którzy dziedziczą go w częściach równych. 

Jeżeli którekolwiek z dziadków spadkodawcy nie dożyło otwarcia spadku, udział spadkowy, który by mu przypadał, przypadnie jego dzieciom w częściach równych. Gdy zaś dziecko któregokolwiek z dziadków spadkodawcy nie dożyło otwarcia spadku, udział spadkowy otrzymają jego dzieci w częściach równych.

W braku dzieci i wnuków tego z dziadków, który nie dożył otwarcia spadku, udział spadkowy, który by mu przypadał, przypada pozostałym dziadkom w częściach równych.

Przepisy przewidują też sytuację, gdy dziadkowie znajdują w niedostatku i nie mogą otrzymać należnych im środków utrzymania od osób, na których ciąży względem nich ustawowy obowiązek alimentacyjny. W takim przypadku mogą żądać środków utrzymania od spadkobiercy nieobciążonego takim obowiązkiem. Zakres pomocy uzależniony jest od potrzeb dziadków i wartości udziału spadkowego spadkobiercy.

Prawo
Wybory w USA: zasady głosowania i proces wyłaniania prezydenta. Koniec wyborczego maratonu 5 listopada to dopiero początek kolejnego długiego procesu
04 lis 2024

Wyborczy wtorek 5 listopada zakończy trwające od tygodni głosowanie w wyborach prezydenckich w USA i rozpocznie złożony proces wyłaniania zwycięzcy oraz formalnego zatwierdzania wyników. Nowy szef państwa obejmie urząd 20 stycznia 2025 roku.

ZUS ponownie przeliczy emerytury i renty rodzinne "czerwcowe" z lat 2009-2019. Wnioski od 1 czerwca 2025 r. MRPiPS ma założenia ustawy
04 lis 2024

Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej przygotowuje projekt ustawy, która ma pozwolić na ponowne przeliczenie przez ZUS emerytur i rent rodzinnych przyznanych w czerwcu w latach 2009-2019. Wniosek o przeliczenie tych emerytur i rent uprawnione osoby będą mogły złożyć od 1 czerwca 2025 r.

Będzie ponowne przeliczenie przez ZUS emerytur i rent rodzinnych przyznanych w czerwcu w latach 2009-2019. Wniosek o przeliczenie świadczenia będzie można złożyć w ciągu 6 miesięcy od dnia wejścia w życie nowych przepisów
04 lis 2024

Pojawi się możliwość ponownego przeliczenia przez ZUS emerytur i rent rodzinnych przyznanych w czerwcu w latach 2009-2019. Tak zakłada projekt ustawy, nad którym pracuje Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej. Według propozycji wniosek o przeliczenie świadczenia będzie można złożyć w ciągu 6 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy.

Rządowa specustawa: Przeliczenie emerytur i rent. 100 000. Kwartalna waloryzacja z przedziału 10 lat. Wniosek przez pół roku [Projekt ustawy]
04 lis 2024

Rząd proponuje możliwość ponownego przeliczenia przez ZUS emerytur i rent rodzinnych z lat 2009-2019. Chodzi o świadczenia przyznawane przez okres 10 lat w czerwcu każdego z tych lat. Problemy wynikające z tego rozwiąże "hurtowo" specustawa. To korzystne rozwiązanie dla 100 000 osób. Ustawa uwzględnia w ich emeryturach i rentach dodatkową waloryzację kwartalną, a nie tylko wyłącznie roczną. 

W 2025 r. mniej o 275 000 zasiłków rodzinnych. I coraz mniej świadczeń alimentacyjnych 1000 zł. Bo nie ma dzieci i pensja minimalna [Nowelizacja, Przykład]
04 lis 2024

W 2025 r. liczba osób pobierających zasiłek rodzinny spadnie poniżej 1 mln do około 743 000 uprawnionych (mniej o około 275 600 osób). Podobne zjawisko dotyczy liczby osób uprawnionych do 1000 zł z Funduszu Alimentacyjnego. Ale skala jest według szacunków mniejsza - około 2% rocznie. 

1000 zł miesięcznie - tyle wyniesie kwota świadczenia z funduszu alimentacyjnego po podwyższeniu (obecnie jest to 500 zł)
04 lis 2024

Rząd szykuje zmianę, która polega na podniesieniu maksymalnej kwoty świadczenia z funduszu alimentacyjnego z 500 do 1000 zł miesięcznie. Takie rozwiązanie przewiduje projekt noweli ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów.

2025 r.: świadczenie pielęgnacyjne, świadczenie wspierające, zasiłek pielęgnacyjny. Które świadczenia wzrosną?
04 lis 2024

2025 r.: świadczenie pielęgnacyjne, świadczenie wspierające, zasiłek pielęgnacyjny. Które świadczenia wzrosną? Gdzie złożyć wniosek? Jakie warunki należy spełniać by otrzymać poszczególne świadczenia?

ZUS od wszystkich umów cywilnoprawnych. Znamy plan rządu, który zakłada pełne ozusowanie umów o dzieło i umów zlecenia
04 lis 2024

Rząd chce przesunąć o rok pełne ozusowanie umów cywilnoprawnych (ZUS od umów o dzieło i zlecenia), zaplanowane w Krajowym Planie Odbudowy na styczeń 2025 r. Minister Agnieszka Dziemianowicz-Bąk podkreśla, że zmiana jest konieczna, lecz wprowadzenie jej z odpowiednim wyprzedzeniem pozwoli uniknąć trudności dla pracowników i przedsiębiorców.

MZ: różnice pomiędzy wskaźnikami dla minimalnego wynagrodzenia lekarza ze specjalizacją i pielęgniarki z wykształceniem magisterskim i specjalizacją są zbyt niskie
04 lis 2024

W wywiadzie dla Polskiej Agencji Prasowej, Ministra Zdrowia Izabela Leszczyna powiedziała, że ustawa o sposobie ustalania najniższego wynagrodzenia zasadniczego niektórych pracowników zatrudnionych w podmiotach leczniczych ma trzy zasadnicze wady, które psują system opieki zdrowotnej. Ministerstwo Zdrowia pracuje nad zmianami, które spowodują, że presja płacowa publicznej służbie zdrowia się zmniejszy. Zdaniem ministry Leszczyny nie ma w systemie ochrony zdrowia przestrzeni do obniżenia składki zdrowotnej.

Zrzutka.pl, Pomagam.pl i Siepomaga.pl pod lupą UOKiK. Są zarzuty i wszczęte postępowania
04 lis 2024

Zrzutka.pl, Pomagam.pl i Siepomaga.pl pod lupą UOKiK. W stosunku do Zrzutki.pl prezes UOKiK postawił zarzuty naruszenia zbiorowych interesów konsumentów. Wobec Pomagam.pl i Siepomaga.pl zostały wszczęte postępowania wyjaśniające. 

pokaż więcej
Proszę czekać...