Prawa seniora w sądzie i urzędzie

Wioleta Matela-Marszałek
Autorka licznych publikacji o tematyce prawnej
rozwiń więcej
Osoby niepełnosprawne mogą ustanowić kuratora do prowadzenia swoich spraw./Fot. Shutterstock / fot. Shutterstock
Często zdarza się, iż osoby starsze mają trudności w załatwieniu spraw w sądach czy urzędach. Problemy te mogą wynikać z niepełnosprawności, nieznajomości obowiązujących przepisów czy nieumiejętności posługiwania się nowymi rozwiązaniami technologicznymi. Przepisy prawa przewidują jednak wiele ułatwień dla seniorów.

Pełnomocnik

O pełnomocniku warto pomyśleć, jeżeli chcemy, by ktoś załatwił daną sprawę w naszym imieniu. W praktyce mogą to być różnorodne czynności na przykład załatwianie spraw emerytalno-rentowych, świadczeń z pomocy społecznej czy występowanie przed sądami.

W sądzie w sprawach cywilnych pełnomocnikiem może być nie tylko adwokat lub radca prawny, ale również osoby najbliższe seniorowi tj. małżonek, rodzeństwo, dzieci, wnuki, rodzice.

Polecamy: Emerytury - zmiany 2019 (PDF)

Szersze możliwości powołania pełnomocnika przewiduje procedura administracyjna, która obowiązuje, gdy załatwiamy sprawy urzędowe. Tutaj pełnomocnikiem może być osoba fizyczna posiadająca zdolność do czynności prawnych. Pełnomocnik nie musi zatem należeć do rodziny tak jak w postępowaniu cywilnym, może nim być na przykład zaufany znajomy albo ktoś z rodziny małżonka.

Osoby niepełnosprawne mogą ustanowić kuratora do prowadzenia swoich spraw. Zakres uprawnień oraz obowiązków kuratora określa sąd opiekuńczy.

Przesłuchanie świadka w miejscu zamieszkania

Zgodnie z Kodeksem postępowania cywilnego przesłuchanie osób dotkniętych chorobą lub kalectwem odbywa się w miejscu, gdzie przebywają, jeżeli nie mogą go opuścić.

Od 7 listopada 2019 r. będą obowiązywały nowe przepisy, zgodnie z którymi świadka, który nie może się stawić na wezwanie z powodu choroby, niepełnosprawności lub innej niedającej się usunąć przeszkody, przesłuchuje się w miejscu jego pobytu.

Senior w lokalu wyborczym

Istotne ułatwienia dla osób starszych oraz niepełnosprawnych przewidują przepisy Kodeksu wyborczego. Ukończenie 75. roku życia uprawnia wyborcę do głosowania przez pełnomocnika. Prawo to przysługuje również osobom niepełnosprawnym, które mogą także zdecydować się na głosowanie korespondencyjne. Należy również pamiętać, iż osoba niepełnosprawna w lokalu wyborczym może korzystać z pomocy innej osoby, nawet niepełnoletniej.

Pomoc społeczna dla seniora

Świadczenia z pomocy społecznej przyznawane są na wniosek. Przepisy ustawy o pomocy społecznej nie precyzują jednak w jakiej formie taki wniosek powinien zostać złożony. Przyjmuje się zatem, iż prawidłowo złożony wniosek może mieć nie tylko formę pisemną, ale również ustną. Senior może zatem zawnioskować o pomoc telefonicznie. Świadczenia przyznawane są po przeprowadzeniu wywiadu środowiskowego.

Bezpłatna pomoc prawna

Nieodpłatne: pomoc prawna i poradnictwo obywatelskie przysługują osobom, które nie są w stanie ponieść kosztów odpłatnej pomocy prawnej. Bezpłatna pomoc prawna obejmuje m.in. sporządzenie pisma o zwolnienie od kosztów sądowych lub ustanowienie pełnomocnika z urzędu.

Polecamy serwis: Prawa seniora

Prawo
Czy w czasie zwolnienia można wyjechać na urlop? Co wolno na L4, w czasie którego można chodzić? Czy znasz swoje prawa?
30 cze 2024

Czy na zwolnieniu można wyjechać na urlop? Co wolno na L4, w czasie którego wolno chodzić? Rozpoczął się sezon urlopowy, a ZUS zgodnie z zapowiedziami intensyfikuje prowadzone kontrole. Co powinien więc zrobić pracownik, któremu w czasie zaplanowanego urlopu przydarzy się choroba?

W 2025 r. podwyżka o 9,05% świadczenia pielęgnacyjnego. 0% dla zasiłku pielęgnacyjnego 251,84 zł
30 cze 2024

Dobra wiadomość dla opiekunów osób niepełnosprawnych (w znaczeniu lepsza niż wiadomości dla budżetówki o 4,1% podwyżki). Świadczenie pielęgnacyjne wzrośnie w 2025 r. nie o 7,6%, a przeszło 9%. W artykule przyjmujemy do obliczeń korzystniejszą wykładnię przepisów, że podwyżkę świadczenia pielęgnacyjnego na 2025 r. obliczamy na podstawie minimalnego wynagrodzenia 4242 zł brutto (na 1 stycznia 2024 r.), a nie 4300 zł brutto (na 1 lipca 2024 r.). 

Socjolog: dla autysty pobyt w DPS-ie, jak dla osoby na wózku dom ze schodami bez windy. Nowe przepisy o mieszkalnictwie wspomaganym dla niepełnosprawnych
29 cze 2024

Powstaje obywatelski projekt ustawy dotyczący mieszkalnictwa wspomaganego z rozwiązaniami adekwatnymi dla potrzeb osób z niepełnosprawnościami. Dr hab. Agnieszka Dudzińska, socjolog z UW, powiedziała PAP, że dla autysty pobyt w DPS-ie jest tym samym, czym dla osób na wózkach dom ze schodami bez windy.

Podwyżka do 3259 zł: Świadczenie pielęgnacyjne w 2025 r. Śmierć. Dzieci. Świadczenie wspierające
30 cze 2024

Ile wynosi świadczenie pielęgnacyjne w 2024 r.? Komu przysługuje po zmianach? Co z waloryzacją w 2025 r.? Podwyżka do 3259 zł. Śmierć. Dzieci. Świadczenie wspierające 

Od 1 lipca 2024 r. tego nie zabierze komornik. Zmieniają się kwoty wolne od potrąceń. Co z alimentami?
30 cze 2024

Tego komornik nie zabierze dłużnikowi. Od lipca zmieniają się kwoty wolne od potrąceń, których wysokość jest uzależniona od wysokości minimalnego wynagrodzenia. A co z alimentami? Sprawdź, kto ma powody do obaw.

Wzrost kryterium dochodowego od 1 stycznia 2025 roku [pomoc społeczna]. 1010 zł dla osoby samotnej i 823 zł na osobę w rodzinie. Co to oznacza dla cudzoziemców?
28 cze 2024

Od początku 2025 roku planowany jest wzrost kryterium dochodowego (dla potrzeb pomocy społecznej):
- dla osoby samotnie gospodarującej będzie wynosić 1010 zł, a 
- dla osoby w rodzinie – 823 zł. 
Możliwe jest też wzrost kryterium dla osoby samotnie gospodarującej do 1040 zł, a dla osoby w rodzinie – 935 zł. Obecnie trwają dyskusje na ten temat.

W 2024 r. 3 nowe świadczenia dla niektórych rodziców. Czy już można składać wnioski?
28 cze 2024

Chociaż ustawa o wspieraniu rodziców w aktywności zawodowej oraz w wychowaniu dzieci – „Aktywny rodzic” została już opublikowana w Dzienniku Ustaw, to jeszcze nie weszła w życie. Nowy programu wystartuje dopiero 1 października 2024 r. i właśnie od tego momentu rodzice najmłodszych dzieci będą mogli składać wnioski.

Taryfa za gaz zatwierdzona. Od 1 lipca 2024 r. zapłacimy o ok. 20 proc. więcej, mimo że ceny spadają. Jak to możliwe?
28 cze 2024

Od 1 lipca 2024 r. zapłacimy o ok. 20 proc. więcej za gaz, mimo że ceny spadają. Taryfa na sprzedaż gazu dla gospodarstw domowych i innych odbiorców uprawnionych została zatwierdzona.

 

Nowelizacja ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych uchwalona z poprawkami przez Sejm
28 cze 2024

Wyczekiwana i szeroko komentowana w środowisku artystycznym nowelizacja ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych została uchwalona z poprawkami przez Sejm. Nowelizacja wdraża do polskiego porządku prawnego dwie dyrektywy PE. Ustawa trafi teraz do Senatu.

Nowa definicja zgwałcenia. Nowelizacja Kodeksu karnego
28 cze 2024

Nowelizacja Kodeksu karnego została w piątek uchwalona przez Sejm. Jaka jest nowa definicja zgwałcenia? Ile będzie wynosić kara? 

pokaż więcej
Proszę czekać...