Sprzedaż ciepła wykazuje daleko idącą specyfikę w stosunku do sprzedaży gazu oraz energii elektrycznej, które mogą być dostarczane bezpośrednio do lokali, na podstawie indywidualnie zawartych umów. Jednocześnie koszty związane z zakupem ciepła stanowią zasadniczą część opłat ponoszonych na utrzymanie nieruchomości. Powyższe prowadzi do wielu nieporozumień pomiędzy sprzedawcami a odbiorcami ciepła oraz zarządcami nieruchomości, których przyczyna tkwi właśnie w niezrozumieniu mechanizmów prawnych rządzących sprzedażą tego rodzaju energii.
Jak ustalane są rachunki za ciepło
Dostawa ciepła przez przedsiębiorstwo energetyczne odbywa się do węzłów cieplnych, zatem urządzeń stanowiących zakończenia sieci ciepłowniczej, których zadaniem jest zmiana parametrów nośnika ciepła i wymiana ciepła pomiędzy nośnikiem sieciowym, a wodą znajdującą się w wewnętrznej instalacji odbiorczej.
Nośnik znajdujący się w sieci nie może zostać wprowadzony do instancji odbiorczej wewnątrz budynku, przede wszystkim z uwagi na wysokie ciśnienie dostosowane wyłącznie do urządzeń przesyłowych. W węźle cieplnym zmienione zostają parametry nośnika sieciowego, nie zostaje on jednak, jak wspomniano, wtłoczony do wewnętrznej instalacji odbiorczej, lecz po oddaniu ciepła wraca do urządzeń przesyłowych.
Zobacz również serwis: Usługi komunalne
W węzłach cieplnych zainstalowane są układy pomiarowo-rozliczeniowe, które stanowią jedyne akceptowane przez Ustawodawcę urządzenia służące do ustalania wielkości zużycia energii celem naliczenia opłat. Powyższy sposób ustalania opłat wynika z właściwości fizycznych ciepła, niemożności zmierzenia jego ilości poprzez ustalenie wielkości zużycia nośnika, przenikania ciepła między ścianami w obrębie budynku oraz występowania strat podczas przesyłu.
Urządzenia pomiarowe zamontowane na wewnętrznej instalacji odbiorczej dla poszczególnych lokali mają charakter podzielników ciepła, a odczyty ich wskazań nie mogą być samodzielnie podstawą dla naliczenia opłat za energię cieplną, muszą być bowiem odniesione do wartości wykazanych przez urządzenie pomiarowo-rozliczeniowe na węźle cieplnym.
Lokal nie może być podłączony do sieci
Ciepło do urządzeń zamontowanych w poszczególnych lokalach dostarczane jest za pośrednictwem wewnętrznej instalacji odbiorczej, w sensie prawnym lokale nie mogą być zatem podłączone do sieci ciepłowniczej (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 maja 2004 r., sygnatura akt III SK 37/04).
Wewnętrzna instalacja odbiorcza stanowi część składową budynku i pozostaje w wyłącznej eksploatacji właściciela budynku/wspólnoty mieszkaniowej, jako część wspólna nieruchomości (uchwały Sądu Najwyższego: z dnia 28 sierpnia 1997 r., sygnatura akt III CZP 36/97 oraz z dnia 19 maja 2006 r., sygnatura akt III CZP 28/06). Przepis art. 49 § 1 Kodeks cywilny nie ma zastosowania do instalacji wewnętrznej, albowiem urządzenia te nie służą do doprowadzania lub odprowadzania płynów, pary etc., lecz do rozprowadzania nośnika ciepła do urządzeń w poszczególnych lokalach (uchwała Sądu Najwyższego z dnia 8 marca 2006 r., sygnatura akt III CZP 105/05).
Zobacz również serwis: Nieruchomości
Ustawodawca zbudował model sprzedaży ciepła oparty na założeniu, iż dostawa może odbywać się wyłącznie do obiektów (budynków i budowli), formułując na tej podstawie treść przepisów ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne (tekst jednolity: Dz.U. z 2006 r., nr 89, poz. 625, z późniejszymi zmianami) oraz rozporządzeń wykonawczych wydanych przez Ministra Gospodarki: z dnia 15 stycznia 2007 r. w sprawie szczegółowych warunków funkcjonowania systemów ciepłowniczych (Dz.U. z 2007 r., nr 16, poz. 92) oraz z dnia 9 października 2006 r. w sprawie szczegółowych zasad kształtowania i kalkulacji taryf oraz rozliczeń z tytułu zaopatrzenia w ciepło (Dz.U. z 2006 r., nr 193, poz. 1423). Wiele z pojęć ustawowych nadaje się do zastosowania wyłącznie dla budynku, np. moc cieplna, przyłącze, grupowy węzeł cieplny, obliczeniowe natężenie przepływu nośnika ciepła, sezon grzewczy.
Powyższe odnosi się również do ochrony, jaką zapewnia odbiorcom Prezes Urzędu Regulacji Energetyki działając w oparciu o przepis art. 8 Prawa energetycznego. Z odmową przyłączenia do sieci lokalu w budynku wielorodzinnym nie wiąże się obowiązek powiadomienia Prezesa URE, on zaś nie będzie wszczynał postępowania w celu ustalenia warunków umowy sprzedaży.
Kto nalicza opłaty, kto płaci
Opłaty za zużyte ciepło nalicza przedsiębiorstwo energetyczne na podstawie wskazań układów pomiarowo-rozliczeniowych na węzłach cielnych i obciąża nimi wspólnotę mieszkaniową albo właściciela nieruchomości, z którymi zawarło umowę sprzedaży/umowę kompleksową dla całego budynku.
Faktycznie ciężar zapłaty spoczywa na poszczególnych mieszkańcach, którzy uiszczają zaliczki na koszty eksploatacji nieruchomości. Właściciel albo zarządca dokonują podziału ceny sprzedaży ustalonej dla całego budynku na poszczególnych mieszkańców, uprzednio określając zasady w tym zakresie w treści regulaminu rozliczania zużycia ciepła. Jego zapisy muszą korespondować z przepisem art. 45a Prawa energetycznego, w szczególności ust. 8 tego artykułu, który wskazuje na dopuszczalne metody podziału.
Zadaj pytanie: Forum prawników