Akceptacja wydawania nakazów zapłaty na podstawie samej treści weksla przedstawionego przez firmę pożyczkową, bez kontroli zapisów umowy, na podstawie której weksel wystawiono, może zagrozić interesom konsumentów - wynika z orzeczenia Sądu Najwyższego, o którym poinformowała prokuratura.
- Skarga nadzwyczajna w Sądzie Najwyższym
- Szczegóły umowy pożyczki
- Nakaz zapłaty i postępowanie egzekucyjne
- Argumentacja Sądu Najwyższego
- Skarga nadzwyczajna w praktyce
Skarga nadzwyczajna w Sądzie Najwyższym
Jak przekazała PAP Prokuratura Krajowa w ostatnim czasie Sąd Najwyższy uwzględnił skargę nadzwyczajną prokuratora generalnego Zbigniewa Ziobry wniesioną w sprawie nakazu zapłaty wydanego przez Sąd Rejonowy w Bielsku-Białej.
Szczegóły umowy pożyczki
Chodziło o zawartą w 2015 r. przez pozwaną w sprawie kobietę umowę pożyczki na 4 tys. zł, która miała zostać spłacona przez cztery lata, w ratach miesięcznych po 273 zł. "Zabezpieczeniem pożyczki był weksel in blanco wystawiony i podpisany w dniu zawarcia umowy przez pozwaną. Pozwana zobowiązała się również do spłaty określonych w umowie kosztów jej zawarcia w postaci wynagrodzenia umownego i opłaty przygotowawczej – łącznie ponad 1,6 tys. złotych, a także ubezpieczenia w kwocie blisko 7,5 tys. zł. Całkowitą kwotę do zapłaty obliczono na ponad 13 tys. zł" - zrelacjonowała PK.
Nakaz zapłaty i postępowanie egzekucyjne
We wrześniu 2017 r. firma wypowiedziała umowę i wezwał kobietę do wykupu weksla w ciągu 30 dni. "Wobec braku spłaty pożyczki w terminie, pożyczkodawca wykorzystał weksel i przesłał go do sądu z żądaniem zapłaty pełnej sumy z weksla. Sąd Rejonowy w Bielsku-Białej 15 grudnia 2017 r. wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym orzekając, że pozwana ma zapłacić na rzecz powoda ponad 10 tys. zł wraz z odsetkami" - podała prokuratura. Sprawa trafiła następnie do postępowania egzekucyjnego.
Argumentacja Sądu Najwyższego
Ziobro skierował w sprawie tego orzeczenia skargę nadzwyczajną, zaś SN rozstrzygając sprawę w większości podzielił argumentację z tej skargi. Sąd ten wskazał, że mając na uwadze, iż "roszczenie wynikało z weksla in blanco, jego wystawcą był przedsiębiorca, a poręczycielem konsument – dla zapewnienia pozwanej, jako konsumentowi, ochrony (...) koniecznym było skierowanie sprawy do postępowania zwykłego", nie zaś rozpatrzenie jej w postępowaniu nakazowym. "Akceptacja praktyki orzeczniczej, polegającej na wydawaniu nakazu zapłaty przeciwko konsumentowi na podstawie samej tylko treści weksla przedstawionego przez przedsiębiorcę, bez kontroli treści umowy, na podstawie której doszło do jego wystawienia, może prowadzić do obejścia przepisów i zagrozić zbiorowym interesom konsumentów" - przekazała PK relacjonując argumentację SN. W uzasadnieniu orzeczenia SN dodano, że w całej sprawie "nie bez znaczenia pozostawał również fakt, że umowa została zawarta przy wykorzystaniu wzorca umownego, a to wskazuje, że swoboda konsumenta ograniczała się jedynie do możliwości odstąpienia od zawarcia takiej umowy". W związku z tym SN uchylił wyrok sądu w Bielsku-Białej i przekazał tę sprawę do ponownego rozpoznania sądowi rejonowemu.
Skarga nadzwyczajna w praktyce
Instytucja skargi nadzwyczajnej została wprowadzona ustawą o SN, która weszła w życie w kwietniu 2018 r. W Sądzie Najwyższym rozpoznawaniem tych skarg zajmuje się Izba Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych. Dotychczas najwięcej takich skarg - blisko 700 - złożył właśnie Prokurator Generalny. Do PG wpłynęło 14 tys. wniosków o złożenie takich skarg.
autor: Marcin Jabłoński