Getin Noble Bank
Treść umów zawieranych z konsumentami musi być precyzyjnie określana i nie może zawierać niejasnych sformułowań. Na straży, by umowy z udziałem konsumentów spełniały te warunki stoi Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Zasada ta dotyczy także umów zawieranych przez konsumentów z bankami. Kolejną instytucją finansową, która znalazła się na celowników UOKiKu jest Getin Noble Bank. Zdaniem Prezes Urzędu bank naruszył prawo stosując nieprecyzyjne postanowienia określające warunki umowy kredytowej.
W postępowaniu wyjaśniającym urzędnicy stwierdzili, iż umowy kredytowe Getin Noble Banku zawierały postanowienia zobowiązujące pożyczkobiorcę do informowania banku każdorazowo o istotnych okolicznościach mogących mieć wpływ na jego zdolność kredytową i terminową spłatę kredytu. Takie sformułowania powodowały, iż konsument nie miał jasnych informacji kiedy oraz w jakich sytuacjach ma poinformować bank.
Praktyka ta jest uznana za krzywdzącą konsumenta, jako że pożyczkodawca, czyli bank, tym samym gwarantował sobie swobodę interpretacji, czy wskazane przez konsumenta okoliczności wpływają na jego sytuację majątkową, czy też pozostają bez związku. W konsekwencji dawało to bankowi dowolność w ocenie, że dana informacja ma wpływ na sytuację majątkową kredytobiorcy, a co za tym idzie dowolność w wypowiadaniu umowy i nakładaniu na konsumenta obowiązku natychmiastowej spłaty kredytu.
W wyniku postępowania na instytucję została nałożona kara w wysokości blisko 6 mln zł. Wysokość kary to także efekt nieprawidłowości, które zostały stwierdzone w kwestii treści umów o kredyt konsumencki. Decyzja Prezes Urzędu nie jest prawomocna.
Zobacz serwis: Umowy w finansach
Umowy muszą być jasne
W wzorach umów Getin Noble Bank zakwestionowane zostały zapisy, w których mowa była o istotnych okolicznościach, bez ustalenia co kryje się pod tym pojęciem. Podobny zapis został już uznany za niedozwoloną klauzulę orzeczeniem Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów z 22.10.2009 r. (sygn. XVII Amc 349/09).
Zobacz: Niedozwolone klauzule w umowach z deweloperami
Decyzja UOKiK wskazuje przede wszystkim na generalną zasadę, która obowiązuje w obrocie konsumenckim. Zgodnie z nią wszelkie umowy prezentowane konsumentom powinny być stworzone w sposób jasny i czytelny. Wszelkie ogólne i nieprecyzyjne postanowienia umów, które nie dają jednoznacznej odpowiedzi należy uznać za niedozwolone.
Zobacz: Pożyczka i kredyt - czym się różnią?
Treść umowy z konsumentem powinna być skonstruowana w taki sposób, by tylko na jej podstawie można było w sposób nie budzący wątpliwości rozstrzygnąć daną kwestie. Nieprawidłowe zatem jest postanowienie ogólne (np. „istotne informacje”, „niezbędna pomoc”, „w odpowiednim czasie” itd.) bez określenia co należy pod tym pojęciem rozumieć.
Zakaz ten pośrednio wynika z treści art. 3853 Kodeksu cywilnego, który zakazuje stosowania klauzul przyznających tylko kontrahentowi konsumenta uprawnienia do stwierdzenia zgodności świadczenia z umową (punkt 11), czy też takich które przyznają kontrahentowi konsumenta uprawnienia do dokonywania wiążącej interpretacji umowy (punkt 9).
Umowa o najem samochodu z klientem zobowiązuje go do „odpowiedniej dbałości” o samochód. Takie postanowienie, bez sprecyzowania czym jest odpowiednia dbałość faktycznie pozostawia przedsiębiorcy możliwość swobodnego interpretowania umowy (pkt. 9), a co za tym idzie do samodzielnego stwierdzania, czy klient spełnił obowiązki wynikające z umowy (pkt. 11).