Niska cena = (często) słaba jakość. Nie sugeruj się atrakcyjną ceną, ponieważ często wiąże się ona z obniżeniem jakości. Warto pamiętać, że zejście poniżej pewnego poziomu cen musi się odbyć kosztem jakości (np. z powodu zastosowania gorszych, a więc tańszych surowców).
Nie kupuj żywności nieznanego pochodzenia, szczególnie na targowiskach i bazarach, gdyż np. miód zakupiony w takich okolicznościach może się okazać bezwartościową, płynną słodką substancją (jak to wykryto podczas kontroli).
Czytaj dokładnie informacje zamieszczone na etykiecie, zwłaszcza te podane drobnym drukiem. Nie sugeruj się atrakcyjną szatą graficzną opakowania ani wyeksponowaną fantazyjną nazwą, która często zamiast informować o rodzaju wyrobu może wprowadzić w błąd – należy wtedy szukać na opakowaniu właściwej nazwy, z reguły podanej znacznie mniejszą czcionką.
Pamiętaj, że w oznakowaniu środków spożywczych powinny znajdować się następujące podstawowe informacje: nazwa rodzajowa produktu (np. „kiełbasa suszona”, „mleko pełne”), termin przydatności do spożycia (np. „należy spożyć do …”) lub data minimalnej trwałości (np. „najlepiej spożyć przed…”), wykaz składników, warunki przechowywania, zawartość netto, oznaczenie producenta lub innego podmiotu wprowadzającego produkt do obrotu.
Ponadto poszczególne grupy produktów, w zależności od ich charakteru i składu, muszą być znakowane dodatkowymi informacjami określonymi w przepisach.
W celu dokonania właściwego wyboru, który spełni nasze oczekiwania, warto porównywać skład podobnych produktów, np. śmietany (może ona zawierać substancje dodatkowe dozwolone bądź nie zawierać ich w ogóle) lub parówek (zawartość mięsa może w nich wynosić od 20 do 70%). Producent ma obowiązek podawać procentową zawartość głównego składnika, np. mięsa dla wędlin.
Wybierając produkty z informacjami typu „niska zawartość tłuszczu”, „bez dodatku cukrów”, itp. które – w świetle obowiązujących przepisów – są oświadczeniami żywieniowymi, powinno się jednocześnie sprawdzić wartość odżywczą, która jest nieodłącznym elementem takich oświadczeń i musi być podana na opakowaniu.
Jest to istotne szczególnie dla osób stosujących różnego rodzaju diety, bowiem np. może się okazać, że jogurt smakowy o obniżonej zawartości tłuszczu zawiera duże ilości węglowodanów (cukrów).
Sprawdź aktualność terminów przydatności do spożycia i dat minimalnej trwałości oraz warunki przechowywania – np. czy artykuły mleczarskie lub przetwory mięsne znajdują się w urządzeniach chłodniczych, zwłaszcza w sytuacji, w której temperatura przechowywania zalecana przez producenta jest poniżej 10°C. Z bogatej oferty żywności na rynku powinno się wybierać produkty świeże, w nieuszkodzonych opakowaniach.
Nie kupuj na zapas żywności nietrwałej, która łatwo się psuje.
Staraj się kupować żywność nie w ostatnim dniu wyznaczonego terminu trwałości czy daty minimalnej trwałości, ale w taki sposób, aby ten termin czy data były jak najdłuższe.
Nie sugeruj się wielkością opakowania, zawsze czytaj informację o zawartości netto produktu.
Pamiętaj, że wykaz składników w produkcie podawany jest według masy składników, ustalonej w chwili ich użycia do wytworzenia środka spożywczego, w porządku malejącym.
W przypadku wędlin i przetworów mlecznych szczególnie dokładnie czytaj skład produktu, gdyż może się okazać, że np. „parówki z indyka” zostały wyprodukowane bez udziału mięsa indyka, a „masło ekstra” w wykazie składników oprócz tłuszczu mlecznego zawiera tłuszcze roślinne oraz serwatkę jogurtową i jest „produktem złożonym maślanym”.
Pamiętajmy, że „MOM” („mięso oddzielone mechanicznie”) pojawiające się w wykazie składników mimo użycia nazwy „mięso” w świetle obowiązujących przepisów nie jest mięsem. Zgodnie z definicją „MOM” to produkt uzyskany w wyniku mechanicznego usunięcia reszty tkanek przylegających do kości, po oddzieleniu od nich mięśni.
Na sprzedawcach oferujących wędliny bez opakowań (sprzedawanych na wagę) ciąży obowiązek podawania na wywieszkach składu wędlin, dlatego też w przypadku braku takich informacji należy się ich domagać.
Wędlinę krojoną w sklepie na życzenie kupuj w niewielkich ilościach przeznaczonych do bezpośredniego spożycia, pamiętając, że szybciej traci cechy świeżości w porównaniu do wędliny w kawałku.
Wybrane artykuły spożywcze muszą spełniać minimalne standardy jakości wymagane przez prawo. Należą do tej grupy m.in.: mleko, masło, tłuszcze do smarowania, oliwa z oliwek, miód czy wyroby czekoladowe.
Na przykład masło powinno zawierać 80-90% tłuszczu mlecznego, bez domieszek tłuszczów roślinnych. Produkty "masłopodobne", które zawierają poniżej 80% tłuszczu mlecznego nie powinny być określane masłem.
Nazwy ser, jogurt, kefir czy śmietana mogą być używane do produktów pochodzących wyłącznie z mleka krowiego.
Ale uwaga! W przypadku przetworów mięsnych, warzywnych, napojów bezalkoholowych oraz pieczywa - prawo nie określa minimalnych standardów. Tu parametry jakościowe wyznacza producent, deklarując je przede wszystkim na opakowaniu, czy etykiecie. I tylko z tego co producent tych wyrobów deklaruje na opakowaniu, etykiecie, czy w reklamie można go rozliczać.
Przy zakupie ryb mrożonych upewnij się czy jest to ryba mrożona czy mrożona glazurowana. Producent lub sprzedawca mają obowiązek poinformowania konsumenta o tym, że jest to ryba mrożona w glazurze z podaniem ilościowej zawartości glazury lub ryby w tym produkcie.
Pamiętaj, że produkty rybołówstwa, takie jak: ryby żywe, świeże, schłodzone, mrożone, suszone, solone lub w solankach i wędzone oraz skorupiaki i mięczaki poddane podobnym procesom, muszą być zaopatrzone w informacje o:
- handlowym oznaczeniu gatunku (nazwa polska i łacińska),
- metodzie produkcji (złowione w morzu, wodach śródlądowych lub wyhodowane),
- obszarze połowu (np. Morze Bałtyckie, a w przypadku wód śródlądowych i hodowli nazwa państwa np. złowione lub wyhodowane w Polsce).
Przy wyborze miodu nie omijaj tych skrystalizowanych. Pamiętaj, że krystalizacja miodu jest procesem naturalnym i nie ma żadnego wpływu na jego skład i właściwości chemiczne, a wręcz przeciwnie – może świadczyć o jego dobrej jakości. Szybkość krystalizacji zależy od odmiany miodu – najszybciej krystalizuje miód rzepakowy, najwolniej akacjowy i spadziowy.
Miody, które kupujemy jesienią, mogą być jeszcze płynne, natomiast jeżeli kupowane zimą są płynne, to prawdopodobnie były podgrzewane. Wyglądają atrakcyjnie, ale istnieje prawdopodobieństwo, że zostały poddane działaniu zbyt wysokich temperatur.
Z zakupioną żywnością należy postępować w sposób zapewniający właściwy stan higieny, np. mięso powinno być zapakowane oddzielnie, aby nie stykało się z innymi nieopakowanymi produktami.
W lodówce należy zachować odpowiednią segregację, aby nie przenikał zapach z jednego produktu na drugi.
Czy żywność można reklamować? Oczywiście. Konsument po stwierdzeniu złej jakości produktów spożywczych ma prawo reklamacji u sprzedawcy, ale musi przestrzegać określonych terminów zgłoszenia swoich zastrzeżeń:
- 3 dni od otwarcia opakowania produktu opatrzonego terminem przydatności do spożycia lub datą minimalnej trwałości,
- 3 dni od dnia sprzedaży w przypadku towaru sprzedawanego luzem.
W przypadku kłopotów z uznaniem reklamacji konsument może zwrócić się o pomoc do:
- Inspekcji Handlowej (której inspektoraty działają w każdym mieście wojewódzkim),
- miejskiego lub powiatowego rzecznika konsumentów,
- organizacji konsumenckich (np. Federacji Konsumentów, Stowarzyszenia Konsumentów Polskich).
Źródło: UOKiK
Zadaj pytanie: Forum
Zobacz serwis: Prawa konsumenta