Osoby niepełnosprawne w stopniu znacznym mają prawo do świadczeń z NFZ poza kolejnością. Co robić, gdy placówka nie respektuje tych przepisów? Ministerstwo Zdrowia odpowiada na ważną interpelację.
- Świadczenia z NFZ poza kolejnością dla osób niepełnosprawnych w stopniu znacznym
- Osoby z niepełnosprawnością mają problem z swoich praw
- Ministerstwo Zdrowia radzi pacjentom
Świadczenia z NFZ poza kolejnością dla osób niepełnosprawnych w stopniu znacznym
Jak przypomina posłanka Lidia Czechak, osoby posiadające orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności (po nowelizacji z 2018 r.) mają prawo do:
- korzystania ze świadczeń opieki zdrowotnej poza kolejnością,
- korzystania z usług farmaceutycznych udzielanych w aptekach poza kolejnością,
- korzystania z ambulatoryjnych świadczeń specjalistycznych bez skierowania,
- wyrobów medycznych wydawanych na zlecenie do wysokości limitu finansowania bez uwzględnienia okresów użytkowania, a o ilości miesięcznego zaopatrzenia tych osób w wyroby medyczne decydują każdorazowo osoby uprawnione do wystawienia zleceń.
„W teorii osoba ze znacznym stopniem niepełnosprawności powinna w dniu zgłoszenia uzyskać termin udzielenia świadczenia specjalistycznego w ambulatoryjnej opiece zdrowotnej albo świadczenia szpitalnego, a jeżeli udzielenie świadczenia w dniu zgłoszenia nie będzie możliwe, powinno zostać zrealizowane w innym terminie, poza kolejnością przyjęć. Świadczenie z zakresu ambulatoryjnej opieki specjalistycznej nie może być udzielone w terminie późniejszym niż w ciągu 7 dni roboczych od dnia zgłoszenia” – czytamy w interpelacji.
Osoby z niepełnosprawnością mają problem z swoich praw
Jednak – jak podkreśla posłanka - w praktyce zdarzają się sytuacje, że placówki opieki zdrowotnej nie wiedzą o obowiązujących przepisach, wymagają skierowania oraz nie respektują korzystania ze świadczeń poza kolejnością. „Słusznie wprowadzone przepisy napotykają problemy z realizacją, a NFZ nie potrafi wymóc na placówkach opieki zdrowotnej respektowania przepisów ustawy” - argumentuje. Dlatego Ministerstwo Zdrowia zostało zapytane o to z czego wynika brak wiedzy w placówkach o zmianie przepisów i co powinna zrobić osoba, której odmówiono w realizacji przysługującego prawa.
Ministerstwo Zdrowia radzi pacjentom
Odpowiedź na interpelację została 30 grudnia 2024 r. opublikowana na stronach Sejmu. Udzielił jej wiceminister zdrowia Jerzy Szafranowicz (publikujemy w całości):
„Odpowiadając na pytanie dotyczące zalecanego sposobu postępowania w przypadku, gdy placówka opieki zdrowotnej odmawia osobie uprawnionej realizacji przysługującego jej prawa, należy wskazać, że w pierwszej kolejności należy zwrócić się o wyjaśnienie sytuacji do osoby kierującej daną placówką. W przypadku braku pozytywnego rozstrzygnięcia sygnalizowanego problemu przez świadczeniodawcę sprawa powinna być zgłoszona albo Rzecznikowi Praw Pacjenta albo Narodowemu Funduszowi Zdrowia, który jako podmiot, który zawarł umowę ze świadczeniodawcą, ma prawo do kontrolowania przestrzegania przez świadczeniodawców przepisów dotyczących zasad przyznawania terminów osobom posiadającym prawo do korzystania ze świadczeń poza kolejnością, a za naruszenie przepisów może nałożyć karę umowną. Warto dodać, że skala naruszeń zgłaszanych w tym zakresie Ministerstwu Zdrowia jest niewielka (kilka przypadków rocznie), a do Ministerstwa nie wpłynęła ani jedna skarga na brak podjęcia przez Narodowy Fundusz Zdrowia działań w przypadku gdy pacjent sygnalizował, że świadczeniodawca nie respektował prawa do korzystania ze świadczeń poza kolejnością.
Odnosząc się dopytania dotyczącego przyczyn braku wiedzy placówek leczniczych w zakresie uprawnień osób posiadających znaczny stopień niepełnosprawności, uprzejmie informuję, że uprawnione jest założenie, że naruszenia te nie wynikają z braku wiedzy, ale stanowią świadome naruszenie przepisów. Wyczerpujące informacje o szczególnych uprawnieniach pacjentów publikowane są zarówno na stronie Narodowego Funduszu Zdrowia jak i Rzecznika Praw Pacjenta. Ponadto Rzecznik Praw Pacjenta prowadzi szerokie działania edukacyjne skierowane do personelu medycznego w celu zwiększenia kompetencji w zakresie przestrzegania praw pacjentów oraz poprawy standardów w tym obszarze, a szkolenia te są wsparte fachowymi publikacjami. Należy także podkreślić, że w każdym przypadku wyznaczania terminu świadczenia, świadczeniodawca jest zobowiązany do ustalenia, czy zgłaszająca się osoba posiada prawo do korzystania ze świadczeń poza kolejnością, a pisemna informacja o uprawnieniach wynikających z tego prawa musi być uwidoczniona w miejscach udzielania świadczeń”.
Źródło: Interpelacja nr 6851 w sprawie respektowania praw osób z orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności przez placówki opieki zdrowotnej, które mają podpisaną umowę z NFZ/Sejm
Polecamy: Komplet Podatki 2025