REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Aborcja. Jakie jest aktualne prawo w Polsce?

Wioleta Matela-Marszałek
Autorka licznych publikacji o tematyce prawnej
Aborcja. Jakie jest aktualne prawo w Polsce?
ShutterStock

REKLAMA

REKLAMA

Co warto wiedzieć na temat prawa aborcyjnego w Polsce? W jakich przypadkach można dokonać aborcji, a kiedy jest to karalne? 

Dopuszczalność aborcji. Przesłanki po zmianach

Przez wiele lat w Polsce funkcjonowały rozwiązania, które często określano jako kompromis aborcyjny. Przepisy dopuszczały aborcję, gdy:

REKLAMA

  1. ciąża stanowiła zagrożenie dla życia lub zdrowia kobiety ciężarnej;
  2. badania prenatalne lub inne przesłanki medyczne wskazywały na duże prawdopodobieństwo ciężkiego i nieodwracalnego upośledzenia płodu albo nieuleczalnej choroby zagrażające jego życiu;
  3. zachodziło uzasadnione podejrzenie, że ciąża powstała w wyniku czynu zabronionego.

Drugą z powyższych przesłanek wyeliminował wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 22 października 2020 r.

Trybunał uznał za niezgodny z Konstytucją RP przepis, który pozwala na dokonanie legalnego zabiegu aborcji, w przypadku, gdy badania prenatalne lub inne przesłanki medyczne wskazują na duże prawdopodobieństwo ciężkiego i nieodwracalnego upośledzenia płodu albo nieuleczalnej choroby zagrażającej jego życiu.

Aktualnie zatem przerwanie ciąży może być dokonane wyłącznie przez lekarza, w przypadku gdy:

  • ciąża stanowi zagrożenie dla życia lub zdrowia kobiety ciężarnej,
  • zachodzi uzasadnione podejrzenie, że ciąża powstała w wyniku czynu zabronionego.

Stanowi o tym art. 4a ust. 1 ustawy z dnia 7 stycznia 1993 r. o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Zgodnie z tą ustawą do przerwania ciąży wymagana jest pisemna zgoda kobiety. Przepisy określają ponadto dodatkowe wymogi w przypadku małoletnich kobiet. W niektórych bowiem sytuacjach wymagana jest m.in. zgoda sądu opiekuńczego.

REKLAMA

Wystąpienie okoliczności zagrożenia dla życia lub zdrowia kobiety ciężarnej, stwierdza inny lekarz niż dokonujący przerwania ciąży, chyba że ciąża zagraża bezpośrednio życiu kobiety. Okoliczność uzasadnionego podejrzenia, że ciąża powstała w wyniku czynu zabronionego stwierdza prokurator.

W myśl art. 4b ustawy osobom objętym ubezpieczeniem społecznym i osobom uprawnionym na podstawie odrębnych przepisów do bezpłatnej opieki leczniczej przysługuje prawo do bezpłatnego przerwania ciąży w publicznym zakładzie opieki zdrowotnej. Zgodnie zaś z art. 4c osoby wykonujące czynności wynikające z ustawy są obowiązane do zachowania w tajemnicy wszystkiego, o czym powzięły wiadomość w związku z wykonywaniem tych czynności, stosownie do odrębnych przepisów. W razie zawinionego ujawnienia takich wiadomości sąd może przyznać osobie poszkodowanej odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę.

Przerwanie ciąży za zgodą kobiety. Przepisy

REKLAMA

Przerwanie ciąży za zgodą kobiety, ale z naruszeniem przepisów ustawy, zagrożone jest karą pozbawienia wolności do lat 3, o czym stanowi art. 152 Kodeksu karnego. Sankcji tej podlega osoba, która przeprowadza zabieg aborcji. Tej samej karze podlega też osoba, która udziela kobiecie ciężarnej pomocy w przerwaniu ciąży z naruszeniem przepisów ustawy lub ją do tego nakłania. Jeżeli dziecko poczęte osiągnęło zdolność do samodzielnego życia poza organizmem kobiety ciężarnej, to potencjalna kara pozbawienia wolności zaostrza się do 8 lat.

Kodeks karny przewiduje też odpowiedzialność za przerwanie ciąży bez zgody kobiety ciężarnej. Jak stanowi art. 153 Kodeksu karnego, kto stosując przemoc wobec kobiety ciężarnej lub w inny sposób bez jej zgody przerywa ciążę albo przemocą, groźbą bezprawną lub podstępem doprowadza kobietę ciężarną do przerwania ciąży podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8. Gdy aborcja bez zgody kobiety dotyczy dziecka, które osiągnęło już zdolność do samodzielnego życia poza organizmem kobiety ciężarnej kara pozbawienia wolności wynosi od roku do lat 10.

Jeżeli następstwem nielegalnej aborcji jest śmierć kobiety ciężarnej, to sprawca podlega karze nawet do 12 lat więzienia.

Jak stosować przepisy aborcyjne? Wciąż są wątpliwości

Chociaż zagadnienie dopuszczalności aborcji reguluje szereg przepisów, to wciąż pojawiają się wątpliwości dotyczące ich stosowania.

Na potrzebę zmian legislacyjnych i doprecyzowanie przesłanek umożliwiających dokonanie legalnego zabiegu aborcji zwraca uwagę m.in. Rzecznik Praw Obywatelskich.

„Wyrok Trybunału Konstytucyjnego w sprawie o sygn. akt K 1/20 nie wykluczył możliwości przyjęcia nowych rozwiązań ustawowych dotyczących legalnej aborcji. Wynika z niego bowiem, że prawodawca winien podczas konstruowania stosownych przepisów ustawowych kierować się standardami wypracowanymi w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego, podkreślając, iż to rolą ustawodawcy jest skonstruowanie adekwatnych norm prawnych” – czytamy w piśmie RPO z 20 czerwca 2023 r. do marszałek Sejmu Elżbiety Witek. Zdaniem rzecznika wyrok powinien być wykonany w taki sposób, aby możliwe stało się przerwanie ciąży – przy wprowadzeniu „mierzalnych kryteriów” – w tych sytuacjach, w których od kobiety nie można wymagać poświęceń przekraczających zwykłą miarę. „Wolno zakładać, że chodzi tu w szczególności o tzw. wadę letalną płodu, prowadzącą w sposób bezpośredni i nieodległy w czasie do jego nieuchronnej śmierci: - pisze RPO. 

Z kolei w wystąpieniach z 11 lipca 2023 r. do Ministra Zdrowia i Rzecznika Praw Pacjenta RPO zwraca uwagę na problem zagrożenia dla zdrowia psychicznego matki.

„Chcę w tym miejscu podkreślić, że choć po wejściu w życie wyroku Trybunału Konstytucyjnego w sprawie o sygn. akt K 1/20 nie jest dopuszczalne w Polsce dokonanie terminacji ciąży z powołaniem się na przesłankę embriopatologiczną, to wciąż zgodne z prawem jest wykonywanie aborcji w sytuacji zagrożenia życia i zdrowia pacjentki, co wynika z art. 4a ust. 1 pkt 1 ustawy o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży. Przepis ten stanowi o sytuacji, w której „ciąża stanowi zagrożenie dla życia lub zdrowia kobiety ciężarnej”. Trudno zatem zaakceptować pogląd, zgodnie z którym zagrożenie dla zdrowia psychicznego matki w żadnym przypadku nie może zostać uznane za stanowiące zagrożenie dla zdrowia kobiety uzasadniające legalne przerwanie ciąży” – argumentuje RPO.

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny (j. t. Dz. U. z 2022 r., poz. 1138; ost. zm. Dz.U. z 2023 r., poz. 1234);

Ustawa z dnia 7 stycznia 1993 r. o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży (j. t. Dz. U. z 2022 r., poz. 1575).

Orzecznictwo:

Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 22 października 2020 r. sygn. akt K 1/20 (Dz. U. z Dz.U. 2021 poz. 175)

 

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Wynagrodzenie minimalne 2023 [quiz]
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/15
Kiedy będą miały miejsce podwyżki minimalnego wynagrodzenia w 2023 roku?
od 1 stycznia i od 1 lipca
od 1 stycznia i od 1 czerwca
od 1 lutego i od 1 lipca
Następne
Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
14 lutego świętem państwowym i nowym dniem wolnym od pracy w 2025 r.?

W dniu 18 grudnia br. Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska złożył do laski marszałkowskiej poselski projekt ustawy zakładający wprowadzenie nowego święta państwowego, które przypadałoby na dzień 14 lutego. Czy będzie to również dzień wolny od pracy?

TVN i Polsat będą umieszczone w wykazie podmiotów podlegających ochronie. Rada Ministrów przyjęła projekt rozporządzenia

Cyfrowy Polsat, P4 - operator sieci Play, TVN, T-Mobile i WB Electronics znalazły się na liście podmiotów podlegających ochronie - poinformował premier Donald Tusk. Rada Ministrów przyjęła projekt rozporządzenia.

1000 zł – takie jest dofinansowania do ferii zimowych w 2025 r. Można składać wnioski dla dzieci urodzonych od 1 stycznia 2009 r. do 31 grudnia 2020 r.

Wielkimi krokami zbliżają się nie tylko święta, ale i zimowe ferie dzieci i młodzieży. Warto wiedzieć, że rozpoczęła się już rekrutacja na wypoczynek dla dzieci urodzonych od 1stycznia 2009 r. do 31 grudnia 2020 r., a niektórzy rodzice mają szansę na 1000 złotych dofinansowania.

Specustawa przeliczeniowa dla emerytów i ZUS? Premier podjął decyzję o braku publikacji wyroków Trybunału Konstytucyjnego

To oznacza, że wielka rzesza emerytów nie ma szans na ponowne przeliczenie emerytur na podstawie wyroku TK z 4 czerwca 2024 r. Wyrok daje realne szanse dla tych osób na podwyżkę emerytur bieżących oraz otrzymanie godziwych kwot z tytułu wyrównania. Niektórzy powyżej 60 000 zł. Rząd zdaje sobie sprawę ze słusznych praw tych osób. Dowodem na to jest szereg odpowiedzi na zapytania poselskie w Sejmie. Więc logicznym jest - po decyzji o niepublikowaniu wyroków TK - oczekiwanie na specustawę, która rozwiąże problem osób poszkodowanych przez przepisy emerytalne za ostatnie około 10-13 lat. I nakaże ZUS dokonanie korzystnych przeliczeń na rzecz poszkodowanych osób.

REKLAMA

Nielegalna imigracja: Będzie ograniczenie prawa do ochrony międzynarodowej. Rząd przyjął projekty ustaw o cudzoziemcach

Rada Ministrów przyjęła pakiet projektów ustaw o cudzoziemcach, w tym projektem zakładającym możliwość czasowego ograniczenia prawa do złożenia wniosku o udzielenie ochrony międzynarodowej. Odzyskujemy kontrolę nad polskimi granicami i systemem wydawania wiz – poinformował premier Donald Tusk.

Ekspert: Do zmiany definicji mobbingu należy podchodzić ostrożnie

Ekspert BCC Witold Michałek odniósł się do zapowiadanych przez MRPiPS zmian dotyczących definicji mobbingu. W jego ocenie, do zmiany definicji mobbingu należy podchodzić ostrożnie, a proponowana zmiana definicji może nie ułatwić sprawiedliwych rozstrzygnięć.

Ruszył nabór wniosków o 1000 zł dofinansowania do ferii zimowych w 2025 r. [dla dzieci urodzonych od 1 stycznia 2009 r. do 31 grudnia 2020 r.]. Pula jest ograniczona, więc warto się pośpieszyć

Fundacja „Szansa dla Gmin” – jako jeden z organizatorów wypoczynku zimowego dla dzieci rolników dofinansowanego ze środków Funduszu Składkowego Ubezpieczenia Społecznego Rolników – ogłosiła właśnie nabór wniosków na zimowiska dla dzieci, które odbędą się w 2025 r. Każdy z ich uczestników kolonii zimowych organizowanych przez Fundację, może otrzymać aż 1000 zł dofinansowania. 

W Wigilię praca tylko do 14. Sprawdź, jak szef rozliczył twój urlop. Niewielu wie, jak zrobić to prawidłowo, a pracownicy na tym tracą

W 2024 roku Wigilia jest dniem roboczym. Jednak w handlu obowiązują ograniczenia, które wpływają na czas pracy pracowników. Gdy zdecydują się tego dnia skorzystać z urlopu wypoczynkowego, pracodawcy często popełniają ten błąd.

REKLAMA

Maksymalna temperatura w miejscu pracy. Pracodawcy będą mieli czas do 1 czerwca 2025 r. na dostosowanie. Znamy projekt rozporządzenia

Maksymalna temperatura w miejscu pracy. Pracodawcy będą mieli czas do 1 czerwca 2025 r. na dostosowanie. Znamy projekt rozporządzenia resortu pracy ws. ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. 

Sąd: 20 telewizorów. 40 000 zł obciąża osobę niepełnosprawną. Abonament RTV

Osoba niepełnosprawna prowadziła hotel. Na wyposażeniu 38 telewizorów. Z akta sprawy wynika, że jest osobą niepełnosprawną i z uwagi na stan zdrowia wycofuje się z biznesu, wydzierżawia hotel. Nowy gospodarz hotelu zobowiązuje się przejąć opłaty abonamentowe za 38 telewizorów (20 było zgłoszonych). Nie robi tego. Zaległość w kwocie około 40 000 zł spada na osobę niepełnosprawną. Ma zapłacić zaległy abonament. I ma ewentualne roszczenie do spółki z o.o. która przejęła hotel. 

REKLAMA