Czy pielęgniarka może wypisać receptę? Nie tylko lekarz ma prawo do wypisywania recept. Od kilku lat istnieje możliwość ordynowania leków przez pielęgniarki i położne, i wypisywanie przez nie tzw. recept pielęgniarskich. W jakim przypadku pielęgniarka może wypisać receptę? Na jakie leki?
- Recepta pielęgniarska - co to jest
- Które pielęgniarki mogą wypisywać recepty
- Które leki może przepisać pięlęgniarka
- Pielęgniarka wystawi skierowanie na badanie diagnostyczne
- Recepta pielęgniarska - ile jest ważna
Recepta pielęgniarska - co to jest
Mianem recepty pielęgniarskiej nazywamy receptę, która została wypisana przez pielęgniarkę lub położną. Osoby pracujące w tych zawodach, jako członkowie interdyscyplinarnego zespołu ochrony zdrowia, są władne do wypisywania tego typu recept. Zakres ich uprawnień określony został w odpowiednich ustawach i rozporządzeniach.
Wypisywanie recept pielęgniarskich i ordynowanie leków przez pielęgniarki obowiązuje od 2016 roku. Ministerstwo Zdrowia zdecydowało się na taki krok, chcąc ułatwić pacjentom sprawne realizowanie świadczeń zdrowotnych. Prawo do wypisywania recept wpłynęło także korzystnie na pozycję pielęgniarek i położnych.
Wizyta u lekarza to często konieczność długotrwałego oczekiwania w kolejce, co dla wielu pacjentów jest dużym problemem, szczególnie, gdy chodzi o osoby starsze – wiąże się to z uczuciem zniechęcenia, a nawet bezsilności – zwłaszcza jeżeli odwiedzają przychodnię jedynie w celu uzyskania recepty na kontynuację leczenia. Możliwość otrzymania recepty od pielęgniarki jest bez wątpienia dużą dogodnością.
Recepty pielęgniarskie dzielimy na dwa rodzaje: recepty do ordynacji leków i recepty do ordynacji leków w ramach kontynuacji leczenia, czyli na zlecenie lekarskie.
Które pielęgniarki mogą wypisywać recepty
Recepty na leki zlecone wcześniej przez lekarza specjalistę może wystawić pielęgniarka bądź położna, która posiada stosowne uprawnienia. Zgodnie z Ustawą z dnia 15 lipca 2011 roku o zawodach pielęgniarki i położnej wymaga to posiadania dyplomu ukończenia studiów drugiego stopnia na kierunku pielęgniarstwo lub położnictwo oraz tytuł specjalisty w dziedzinie pielęgniarstwa.
Ordynowanie leków przez pielęgniarkę odbywa się z wyłączeniem leków, które mają w swoim składzie substancje psychotropowe i odurzające, a także na leki zawierające składniki o wyjątkowo silnym działaniu.
Które leki może przepisać pięlęgniarka
Informacje dotyczące leków, które może wypisać pielęgniarka i położna także zostały określone przez prawo – możliwość ta zależna jest od substancji czynnych w nich zawartych. Podzielono je na 16 kategorii, m.in. przeciwwymiotne, znieczulające, przeciwpasożytnicze, przeciwzakaźne itd. Do każdej z grup określono substancje czynne i drogę podania, jakie może wykorzystać pielęgniarka (np. wśród leków rozszerzających oskrzela wyodrębniono substancje: Salbutamolum i Ipratropii Bromidum, podawanych w postaci wziewów).
Lista preparatów, na które pielęgniarki mogą przepisać receptę w ramach przedłużenia recept lekarskich jest długa i obejmuje:
- leki na choroby układu krążenia,
- leki na choroby układu pokarmowego,
- leki na choroby układu nerwowego,
- leki na choroby układu moczowo-płciowego,
- leki na choroby układu kostno-mięśniowego,
- leki na choroby układu endokrynnego.
To jednak nie wszystko, pielęgniarki i położne mają również możliwość wystawienia recepty na wyroby medyczne oraz środki spożywcze specjalnego przeznaczenia medycznego konieczne do kontynuowania danej terapii.
Pielęgniarka zbada i przepisze antybiotyk
Jak była mowa powyżej, pielęgniarka w ramach samodzielnego wykonywania świadczeń zapobiegawczych, diagnostycznych, leczniczych i rehabilitacyjnych, może samodzielnie wypisać leki z niektórych grup. Samodzielnie może ordynować leki zawierające określone substancje czynne z grupy leków takich jak:
- antybiotyki,
- środki przeciwbólowe i uspokajające,
- leki przeciwwymiotne,
- leki rozszerzające oskrzela,
- leki stosowanie w niedokrwistości, witaminy i preparaty diety eliminacyjnej mlekozastępczej,
- leki miejscowo znieczulające,
- płyny infuzyjne.
Pielęgniarka wystawi skierowanie na badanie diagnostyczne
Jeśli zajdzie taka potrzeba, pielęgniarka lub położna może wystawić skierowanie na badania diagnostyczne. W skład takich badań wchodzą badania hematologiczne, układu krzepnięcia krwi czy też biochemiczne. Dodatkowo może wystawić skierowanie na EKG czy RTG płuc.
Recepta pielęgniarska - ile jest ważna
E-recepty wystawiane przez pielęgniarki i położne są ważne tak samo długo, jak te wystawiane przez lekarza. Wyróżniamy cztery terminy ważności, po których recepty nie uda się zrealizować. Należy pamiętać, że okres, na jaki pielęgniarka bądź położna może zapisać lek na jednej e-recepcie wynosi 180 dni kuracji wyliczone na podstawie dawkowania i ilości zaordynowanego leku.
Po tym terminie recepta traci ważność:
- 30 dni jest ważna recepta na większość leków,
- 7 dni jest ważna recepta na antybiotyki,
- 120 dni jest ważna na preparaty immunologiczne,
- 365 dni ważności ma recepta dla osób cierpiących na choroby przewlekłe i które długo przyjmują konkretny lek.
W przypadku, gdy recepta jest ważna przez rok, pacjent powinien wykupić pierwsze opakowanie leku przed upływem 30 dni od daty jej wystawienia. Jednorazowo można wykupić zapas danego leku na 180 dni, jeśli się tego nie zrobi, farmaceuta wyda mniejszą ilość leku, proporcjonalnie do liczby dni, które upłynęły od daty wystawienia recepty.
Więcej ważnych informacji znajdziesz na stronie głównej Inforu