Jak ubezwłasnowolnić alkoholika

Katarzyna Redmerska
Dziennikarka medyczno-prawna
rozwiń więcej
Jak ubezwłasnowolnić alkoholika / Shutterstock

Jak ubezwłasnowolnić alkoholika. Choroba alkoholowa to jedno z powszechnie występujących w społeczeństwie uzależnień. Stopień jej nasilenia jest zróżnicowany – czasem choroba jest na tyle zaawansowana, że osoba uzależniona nie jest w stanie kierować swoim postępowaniem. Stanowi to przesłankę do wdrożenia procedur do leczenia odwykowego. Zazwyczaj jedynym sposobem wdrożenia leczenia jest ubezwłasnowolnienie osoby chorej. Jak to zrobić?

rozwiń >

Ubezwłasnowolnienie osoby uzależnionej od alkoholu w świetle prawa 

Polskie prawo przewiduje ubezwłasnowolnienie osoby uzależnionej od alkoholu. Procedura tego typu jest możliwa w sytuacji, gdy chory nie jest w stanie decydować o swoich poczynaniach – zagrażając sobie i innym. Jest to przesłanka do wdrożenia leczenia odwykowego – jedynym sposobem wdrożenia tego typu terapii jest ubezwłasnowolnienie chorego.  

Ubezwłasnowolnienie osoby nadużywające alkoholu zazwyczaj odbywa się na wniosek członków jego rodziny. Celem procedury jest pozbawić chorego zdolności prawnych, mowa tutaj miedzy innymi o zarządzaniu majątkiem rodzinnym, zaciąganiu pożyczek bądź kredytów. 

Czym jest ubezwłasnowolnienie alkoholika

Jak stanowi kodeks cywilny osoba, która ukończyła lat trzynaście, może zostać ubezwłasnowolniona całkowicie, jeżeli wskutek choroby psychicznej, niedorozwoju umysłowego albo innego rodzaju zaburzeń psychicznych – zwłaszcza pijaństwa bądź narkomanii, nie jest w stanie kierować swoim postępowaniem. Zatem, aby alkoholizm stanowił przesłankę ubezwłasnowolnienia musi charakteryzować się zaburzeniem psychicznym. Alkoholizm, jako zaburzenie psychiczne nie jest samoistną przesłanką ubezwłasnowolnienia – osoba wskutek pijaństwa może być ubezwłasnowolniona dopiero wówczas, gdy nie jest w stanie kierować swoim postępowaniem – odnosi się to jedynie do dokonania świadomych czynności prawnych. 

Co daje ubezwłasnowolnienie alkoholika

Przede wszystkim ubezwłasnowolnienie pozbawia chorego zdolności do czynności prawnych. Taka osoba całkowicie może zawierać jedynie umowy powszechnie zawierane w drobnych bieżących sprawach życia codziennego. Nie może nabywać praw i zaciągać zobowiązań.  Dla osoby ubezwłasnowolnionej całkowicie, co do zasady ustanawiany zostaje opiekun sprawujący nadzór nad chorym i jego majątkiem – podlegając nadzorowi sądu opiekuńczego. Taki opiekun powinien uzyskiwać zezwolenie sądu opiekuńczego w istotniejszych sprawach odnoszących się do osoby ubezwłasnowolnionej bądź jej majątku. 

Alkoholik ubezwłasnowolniony częściowo 

Zdarza się, że stan chorego nie daje podstaw do zastosowania ubezwłasnowolnienia całkowitego – jedynie potrzebuje on pomocy przy prowadzeniu swoich spraw. W takiej sytuacji ustawodawca przewiduje zastosowanie ubezwłasnowolnienia częściowego. Wtedy ustanawiana jest kuratela nad chorym. Kurator wyraża zgodę na dokonywanie czynności prawnych przez ubezwłasnowolnionego, ponadto pomaga jej poprzez doradztwo przy czynnościach faktycznych.

Wniosek o ubezwłasnowolnienie alkoholika 

Jak już była mowa wcześniej, ubezwłasnowolnienie osoby nadużywającej alkoholu, zazwyczaj odbywa się na wniosek członków jego rodziny. Może je złożyć: 

  • małżonek osoby, której dotyczy wniosek o ubezwłasnowolnienie; 
  • krewni w linii prostej i rodzeństwo; 
  • przedstawiciel ustawowy. 

Ważne jest, aby w treści wniosku wykazać, że osoba, której dotyczy wniosek nadużywa alkoholu i że alkoholizm ma podłoże zaburzeń psychicznych. Dobrze jest powołać, jako dowód zeznania świadków. Nie można zapominać o dokumentacji medycznej chorego, której dotyczy wniosek – Sąd w toku postępowania żąda przedstawienia zaświadczenia poradni przeciwalkoholowej. W przypadku, gdy treść wniosku lub dołączone do niego dokumenty nie uprawdopodobniają istnienia alkoholizmu, albo w razie niezłożenia zaświadczenia, którego zażądał sąd – wniosek może zostać odrzucony. 

Ile trwa ubezwłasnowolnienie

Zmagającego się z chorobą alkoholową, którego dotyczy wniosek o ubezwłasnowolnienie, należy wysłuchać po wszczęciu postępowania, powinno odbyć się to w obecności biegłego psychologa i w zależności od stanu zdrowia chorego, także biegłego lekarza psychiatry bądź neurologa. Takie wysłuchanie jest niezbędne – ustne wyjaśnienia pozwalają na wstępne zorientowanie się przez Sąd, co do stanu psychicznego osoby dotkniętej chorobą alkoholową. 

W toku postępowania o ubezwłasnowolnienie chory musi być zbadany przez biegłego lekarza psychiatrę lub neurologa i psychologa. Zadaniem biegłych jest ocena, czy zostały spełnione przesłanki ubezwłasnowolnienia – czy osoba, której dotyczy wniosek faktycznie zmaga się z chorobą alkoholową, czy alkoholizm ma w danej sprawie charakter zaburzenia psychicznego, a także czy znosi jednocześnie zdolność do kierowania własnym postępowaniem. 

Ubezwłasnowolnienie orzeka się na czas nieokreślony. Może zostać uchylone w przypadku, gdy przesłanki stanowiące podstawę ubezwłasnowolnienia zdezaktualizowały się. W przypadku, gdy zgłoszenie wniosku o ubezwłasnowolnienie nastąpiło w złej wierze lub lekkomyślnie, podlega karze grzywny. 

 

Prawo
Ważny termin dla osób urodzonych po 1968 r. Decyzja tylko do końca lipca
17 lip 2024

Tylko do końca lipca trwa okno transferowe. Osoby, które urodziły się po 1968 r., mogą zdecydować, gdzie ma trafiać część składki emerytalnej – na subkonto w ZUS czy do OFE.

Nowe wzory dokumentów składanych do ZUS. Zmiana od 1 września 2024 r.
17 lip 2024

Zmienią się wzory dokumentów składanych do ZUS. Nowe wzory zawiera projekt nowelizacji rozporządzenia w sprawie określenia wzorów zgłoszeń do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego. Chodzi m.in. o dostosowanie formularzy do nowych przepisów dotyczących wprowadzenia wcześniejszej emerytury dla nauczycieli.

1500 zł kary za nieuzasadnione wezwanie pogotowia. Kto zapłaci? Czy powinniśmy się obawiać wezwania karetki? Sprawdź.
17 lip 2024

1500 zł kary za nieuzasadnione wezwanie pogotowia. Kto zapłaci? Czy powinniśmy się obawiać wezwania karetki? Nieuzasadnione wezwanie pogotowia w 2022 roku miało miejsce 2 mln razy.Jak zidentyfikować nagłe pogorszenie zdrowia?

Program Dobry Start: Do ZUS wpłynęło około 1,5 mln wniosków o świadczenie 300 plus
17 lip 2024

Od 1 lipca 2024 r. ZUS przyjmuje wnioski o świadczenie z programu Dobry Start. Dotychczas rodzice złożyli prawie 1,5 mln wniosków na ponad 2 mln dzieci. W 2023 r. ZUS przyznał świadczenie dla prawie 4,6 mln dzieci.

Płaca minimalna 2025: Ile wyniesie na rękę, czyli netto?
17 lip 2024

Jaka będzie płaca minimalna w 2025 roku? Rząd zaproponował, aby od 1 stycznia 2025 r. najniższe wynagrodzenie za pracę wyniosło 4626 zł brutto. Ta propozycja ma duże szanse na wejście w życie, bo Rada Dialogu Społecznego nie wypracowała wspólnego stanowiska w tej sprawie. Zobaczmy, ile to jest netto, czyli "na rękę".

Inflacja w sklepach wyższa niż oblicza GUS. Handlowcy przerzucą w wakacje na klientów cały VAT podwyższony w kwietniu
17 lip 2024

Przeanalizowano ponad 71,4 tys. cen detalicznych w czerwcu 2024 roku. Jakie wyniki? Otóż codzienne zakupy podrożały w porównaniu do czerwca 2023 roku średnio o 3,1%. W maju podwyżka (cały czas w porównaniu do analogicznego miesiąca w roku poprzednim) wyniosła 2,9%, w kwietniu – 2,4%, a w marcu – 2,1%. To już trwała tendencja. Kolejny miesiąc z rzędu ceny konsekwentnie idą w górę. W grudniu 2024 r. inflacja może dojść do poziomu 4-5%. A ceny w sklepach mogą wzrosnąć jeszcze wyżej. W 2025 roku inflacja może być wyższa niż w 2024 r. Spadek inflacji jest prognozowany dopiero na 2026 rok – o ile oczywiście nie będzie żadnych poważnych zawirowań. Do tego eksperci przypominają, że obecna walka cenowa między dyskontami spowalnia poziom i tempo wzrostu cen. Ale jednocześnie ostrzegają, że w czasie wakacji sklepy mogą przerzucić całość odmrożonego w kwietniu podatku VAT na swoich klientów.

Andrzej Duda. Ile zostało prezydentowi do końca kadencji?
17 lip 2024

Kiedy prezydent Andrzej Duda kończy kadencję? Kiedy są wybory prezydenckie?

Osoby z niepełnosprawnościami czekają na ustawę o asystencji osobistej. Co mówi pełnomocnik rządu ds. osób z niepełnosprawnościami?
17 lip 2024

Osoby z niepełnosprawnościami czekają na ustawowe uregulowanie asystencji osobistej. Łukasz Krasoń, pełnomocnik rządu ds. osób z niepełnosprawnościami, przekazał, że projekt przepisów jest już na ostatniej prostej. Upowszechnienie się asystencji osobistej pozwoliłoby sporej grupie osób z niepełnosprawnościami na bardziej aktywne życie, także pod względem zawodowym.

Renta wdowia. Kiedy wejdzie w życie? Ministra podała termin, jest zmiana
17 lip 2024

Projekt wprowadzający rentę wdowią wróci już niedługo pod obrady Sejmu. Ministra rodziny, pracy i polityki społecznej Agnieszka Dziemianowicz-Bąk przekazała, że ma się to wydarzyć jeszcze w lipcu. Podała też termin, kiedy w związku z tym ustawa o rencie wdowiej może ostatecznie wejść w życie.

Jak przekazać darowiznę swojemu dziecku i uniknąć podatku? W 2024 r. zrób te trzy rzeczy, a będziesz mógł spać spokojnie
16 lip 2024

Jak przekazać darowiznę swojemu dziecku i uniknąć podatku? Zrób trzy rzeczy, a będziesz mógł spać spokojnie. Darowizny w najbliższej rodzinie są co do zasady zwolnione od podatku, jednak czasami trzeba złożyć druk SD-Z2.

pokaż więcej
Proszę czekać...