Prawo do informacji
Ustawa z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta (Dz.U. 2009 nr 52 poz. 417) gwarantuje pacjentowi szeroko rozumiane prawo do informacji, obejmujące informacje o stanie jego zdrowia, rozpoznaniu, proponowanych oraz możliwych metodach diagnostycznych i leczniczych, dających się przewidzieć następstwach ich zastosowania albo zaniechania, wynikach leczenia oraz rokowaniu, w tym żądania pełnej informacji o stanie zdrowia, w zakresie koniecznym do sprawowania opieki pielęgnacyjnej, w zakresie niezbędnym do wyrażenia zgody. Dotyczy to także informacje o prawach pacjenta oraz o rodzaju i zakresie udzielanych przez dany podmiot świadczeń zdrowotnych. Pacjent może również zażądać nieudzielania przez lekarza informacji w zakresie przez niego wskazanym. Wyróżnia się dwa aspekty prawa do informacji. Aspekt pozytywny to prawo domagania się warunków realizacji tego prawa. Od strony negatywnej jest to ochrona autonomii pacjenta przed nadmierną ingerencją ze strony innych podmiotów.
Zobacz również: Prawo pacjenta do dokumentacji medycznej
Zakaz reklamy aptek
Od stycznia 2012, czyli od nowelizacji ustawy z dnia 6 września 2001 r. Prawo farmaceutyczne (Dz.U. 2001 nr 126 poz. 1381), reklama aptek i ich działalności jest zakazana. Żadna inna branża (alkohol, tytoń, hazard) nie jest tak surowo regulowana prawnie jak działalność aptek i sprzedaż leków. Zgodnie z zapisem ustawowym zakazana jest każda forma reklamy, nie tylko leków sprzedawanych po okazaniu recepty ale także leków dostępnych bez recepty, czyli tzw. leków OTC („over the counter”), kosmetyków, środków opatrunkowych czy ciśnieniomierzy dostępnych w aptekach. A to te środki stanowią około połowy asortymentu aptek i mogłyby być swobodnie reklamowane. Nowy zapis miał przyczynić się do wprowadzenia jednolitych cen, zakazu stosowania wolnorynkowych praktyk handlowych i zachowania statusu apteki jako placówki ochrony zdrowia. Jedynym elementem konkurencji pomiędzy aptekami miała być jakość obsługi.
Apteki zawiesiły nawet programy lojalnościowe, które pozwalały pacjentom zbierać punktu za dokonane zakupy i wymieniać je na bony towarowe bądź wybrane produkty.
Do rygorystycznej interpretacji przepisów przyczynia się Główny Inspektorat Farmaceutyczny i sądy administracyjne. Każdy komunikat jest bowiem traktowany nie jako działalność informacyjna a jako reklama.
Zabronione są wszelkie działania apteki „na zewnątrz”, tzn. kampanie bilbordowi i ulotkowe, a także prowadzenie profilu na portalach społecznościowych.
W UE obserwowane są przeciwne tendencje, zmierzające do wprowadzenia jasnych i precyzyjnych kryteriów rozróżnienia pomiędzy komunikatem a reklamą. Ma to na celu zapewnienie pacjentom rzetelnej informacji. Zakaz reklamy aptek oceniany jest jako niezgodny z prawem UE. Zapis ustawy stoi także w opozycji do zasady równej konkurencji. Niektóre leki, środki przeciwbólowe czy suplementy dostępne są w sklepach, na stacjach benzynowych, itp. Tych podmiotów nie obejmuje zakaz reklamy. Apteki i sklepy sprzedają więc takie same produkty, jednak apteki zostały pozbawione możliwości ich reklamowania, tym samym konkurowania z wymienionymi podmiotami.
Polecamy serwis: Prawa pacjenta
Zakaz reklamy aptek został zaskarżony do Komisji Europejskiej przez Konfederację Lewiatan. Podstawą skargi formalnej jest niezgodność regulacji z Traktatem o funkcjonowaniu Unii Europejskiej. Proponowanym rozwiązaniem jest powrót do stanu prawnego sprzed nowelizacji, kiedy to zakaz reklamy dotyczył tylko i wyłącznie leków refundowanych.
Podstawa prawna:
- ustawa z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta (Dz.U. 2009 nr 52 poz. 417),
- ustawa z dnia 6 września 2001 r. Prawo farmaceutyczne (Dz.U. 2001 nr 126 poz. 1381).