Zgon i jego przyczynę stwierdza się w karcie zgonu.
Kartę zgonu wystawia lekarz (podstawa prawna art. 43 ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty), który w okresie 30 dni przed dniem zgonu udzielał choremu świadczeń lekarskich. Najczęściej jest to lekarz podstawowej opieki zdrowotnej (lekarz POZ).
Jeśli przed wystawieniem karty zgonu była przeprowadzona sekcja zwłok, lekarz powinien zapoznać się z protokołem sekcji. Jednak jeżeli lekarz zamieszkuje w odległości większej niż 4 km od miejsca, w którym znajdują się zwłoki, albo z powodu choroby lub z innych uzasadnionych przyczyn nie może dokonać oględzin zwłok w ciągu 12 godzin od chwili wezwania, kartę zgonu wystawia:
- lekarz, który stwierdził zgon będąc wezwany do nieszczęśliwego wypadku lub nagłego zachorowania,
- lekarz lub starszy felczer albo felczer zatrudniony w przychodni bądź ośrodku zdrowia lub jego placówce terenowej (wiejski, felczerski punkt zdrowia) i sprawujący opiekę zdrowotną nad rejonem, w którym znajdują się zwłoki,
- położna wiejska, jeżeli nastąpił na terenie gromady zgon pozostającego pod jej opieką noworodka przed upływem 7 dni życia, a najbliższa przychodnia lub ośrodek zdrowia jest oddalony o więcej niż 4 km.
Nie można odmówić wystawienia karty zgonu ani opóźnić jej wystawienia, nawet jeśli nie da się dokładnie ustalić przyczyny zgonu.
Zobacz również serwis: Prawa pacjenta
Kto jeszcze może wystawić kartę zgonu?
• jeśli śmierć nastąpiła w wyniku przestępstwa, to do wystawienia karty zgonu uprawniony jest lekarz, który na zlecenie sądu lub prokuratora dokonał oględzin lub sekcji zwłok,
• jeśli lekarz ma problemy z komunikacją w dane miejsce lub zachodzą inne okoliczności uzasadniające trudności w wydaniu karty, wtedy wystawienie takiej karty należy do obowiązków pielęgniarki zatrudnionej w wiejskim pielęgniarskim punkcie zdrowia. Jednak mogą to uczynić po odbyciu z wynikiem pomyślnym odpowiedniego przeszkolenia w zakresie określonym przez Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej oraz jeżeli zostały upoważnione na piśmie przez właściwy do spraw zdrowia i opieki społecznej organ prezydium powiatowej rady narodowej.
• jeśli lekarz podstawowej opieki zdrowotnej nie może stwierdzić zgonu według zasady ogólnej, obowiązek ten spoczywa na innym lekarzu (najczęściej na lekarzu pogotowia).
Osoba, do której należy wystawienie karty zgonu, jest obowiązana nie później niż w ciągu 12 godzin od wezwania:
• ustalić tożsamość zwłok i dokonać osobiście ich oględzin,
• przeprowadzić wywiad wśród osób z otoczenia osoby zmarłej w celu ustalenia okoliczności, w których zgon nastąpił,
• zapoznać się z dokumentami dotyczącymi stanu zdrowia danej osoby w okresie poprzedzającym zgon.
Wyszkolona pielęgniarka dokonuje oględzin zwłok nie wcześniej niż po upływie 12 godzin od chwili zgonu.
Gdy istnieje uzasadnione podejrzenie, że przyczyną śmierci było przestępstwo lub samobójstwo, albo nie można ustalić tożsamości zwłok trzeba jak najszybciej zawiadomić o tym prokuratora albo najbliższy organ Milicji Obywatelskiej, a w razie potrzeby natychmiastowego zabezpieczenia śladów - ponadto sołtysa lub biuro gromadzkiej rady narodowej.
Można dokonać zewnętrznych oględzin zwłok w sytuacji, kiedy nie ma podejrzeń, że przyczyną zgonu było przestępstwo.
Wzór protokołu oględzin zewnętrznych zwłok ustala Minister Zdrowia i Opieki Społecznej.
Zobacz również: Gdzie zgłosić zgon?
Stwierdzenie zgonu ze względu na miejsce:
• jeżeli śmierć pacjenta nastąpiła w szpitalu, wtedy obowiązek stwierdzenia zgonu i dokonania oględzin ciąży na lekarzu leczącym pacjenta, a jeżeli go nie ma – na lekarzu dyżurnym (§ 2 i § 3 pkt 1 rozporządzenia w sprawie postępowania ze zwłokami osób zmarłych w szpitalu),
•jeżeli mamy do czynienia z przypadkami, o których mowa w art. 24 ustawy z dnia 30 sierpnia 1991 r. o zakładach opieki zdrowotnej (tekst jedn.: Dz. U. z 2007 r. Nr 14, poz. 89) tj.: zwłoki osoby, która zmarła w szpitalu, mogą być poddane sekcji, w szczególności, gdy zgon tej osoby nastąpi przed upływem 12 godzin od przyjęcia do szpitala, a przedstawiciel ustawowy tej osoby nie wyraził sprzeciwu lub sam zmarły nie uczynił tego za życia – stwierdzenie przyczyny zgonu następuje po przeprowadzeniu sekcji zwłok.
Na podstawie karty zgonu sporządzany jest akt zgonu.
Zobacz również: Gdzie zgłosić zgon? , Akt zgonu.
Zobacz serwis: Prawa- pacjenta.