Jak uniknąć kradzieży pieniędzy z konta?
Aby uniknąć utraty pieniędzy z rachunku, warto pamiętać o 4 podstawowych zasadach:
- Nigdy nie podawaj ani nie wysyłaj nikomu loginu i hasła do bankowości internetowej czy aplikacji mobilnej. Prawdziwy pracownik banku nie będzie cię o to pytać.
- Nigdy nie klikaj w linki przesłane SMS-em. Potwierdź ewentualne istnienie zaległości samodzielnie, kontaktując się np. z dostawcą gazu czy firmą kurierską.
- W przypadku telefonu od osoby przedstawiającej się jako pracownik banku, rozłącz się, samodzielnie znajdź numer infolinii i potwierdź, czy ktoś do ciebie dzwonił.
- Nigdy nie instaluj oprogramowania z przesłanych linków ani w trakcie rozmowy telefonicznej, dotyczącej twojego rachunku lub środków na nim zgromadzonych.
W jaki sposób złodzieje kradną pieniądze z konta bankowego?
W zdecydowanej większości przypadków metody działania oszustów sprowadzają się do pozyskania od użytkownika usług płatniczych jego danych uwierzytelniających, takich jak dane karty płatniczej (numer karty, dane posiadacza karty, kod CVV/CVC) czy login i hasło, służące do logowania do bankowości elektronicznej lub aplikacji mobilnej (tzw. phishing), i ich wykorzystania w celu dokonania transakcji.
Przykłady oszustw w celu kradzieży pieniędzy z konta bankowego:
- Telefon od „pracownika banku” - oszust może podszywać się pod numer infolinii twojego banku (tzw. spoofing). Najczęściej próbuje wzbudzić u ciebie niepokój, mówiąc o próbie kradzieży środków z twojego rachunku. Prosi o zainstalowanie na telefonie lub komputerze oprogramowania, które ma przeskanować urządzenie w celu wykrycia złośliwego oprogramowania i zablokowania transakcji. W rzeczywistości programy te pozwalają na śledzenie twojej aktywności i pozyskanie w ten sposób loginu i hasła do bankowości.
- SMS-y udające te od firm dostarczających prąd, gaz czy przesyłki - oszuści informują w nich o rzekomej zaległości w płatnościach i wysyłają link do dokonania dopłaty. Kliknięcie przekierowuje na fałszywą stronę przypominającą strony pośredników płatności. W ten sposób oszuści zdobędą twoje dane uwierzytelniające.
- Sprzedaż za pośrednictwem platform internetowych - oszust może udawać osobę zainteresowaną zakupem. Na komunikatorze wysyła link do „odbioru środków”. Kliknięcie w niego powoduje przekierowanie na fałszywą stronę internetową, łudząco przypominającą strony pośredników płatności lub banków. Uważaj, jeśli wpiszesz tam swoje dane uwierzytelniające (np. dane karty płatniczej), to podasz je oszustowi.
Kradzież pieniędzy z konta przy pomocy transakcji nieautoryzowanych
Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów dostaje liczne skargi od konsumentów na tzw. transakcje nieautoryzowane, czyli transakcje wykonane bez zgody właściciela rachunku czy karty płatniczej. To może być np. przelanie przez oszusta środków na inny rachunek – często zagraniczny czy wypłata BLIK.
- Razem z Rzecznikiem Finansowym zauważamy, że transakcje nieautoryzowane są ogromnym problemem społecznym. Oszuści sięgają po coraz bardziej wyrafinowane metody manipulacji i wyłudzania danych dostępowych do rachunków. Niestety, banki nie wypełniają swoich ustawowych obowiązków i wprowadzają konsumentów w błąd. Konsumentom wciąż brakuje odpowiedniej wiedzy o tym jak bronić się przed pułapkami oszustów, a także jakie prawa przysługują im w sytuacji, gdy dojdzie do nieautoryzowanej transakcji. Stąd pomysł na wspólną akcję edukacyjną – mówi Tomasz Chróstny, prezez UOKiK.
Rzecznik Finansowy, dr Bogdan Pretkiel, podkreśla, że banki mają obowiązek zapewnić maksymalne bezpieczeństwo zgromadzonych przez klientów środków oraz transakcji, ograniczone jedynie prawem do prywatności klienta.
- Przerzucanie na klientów konsekwencji złamania przez przestępców zabezpieczeń systemu bankowego przeczy założeniom leżącym u jego podstawy. Klient dokonując transakcji ma uzasadnione przekonanie o tym, że jego bank zapewni mu wysoki standard ochrony. Dyrektywa PSD2 wyraźnie wskazuje, że tym standardem jest, by bank w przypadku, gdy nie stwierdzi próby wyłudzania środków ze strony klienta automatycznie zwracał na jego konto utracone środki – dodaje dr Bohdan Pretkiel.
Co to jest transakcja nieautoryzowana?
Transakcja nieautoryzowana to taka transakcja, na którą użytkownik nie wyraził zgody.
Przykład: osoba trzecia (oszust) uzyskuje dostęp do Twoich danych uwierzytelniających (np. danych do logowania do bankowości elektronicznej) i dokonuje transakcji, posługując się nimi. Uwierzytelnianie może przebiegać prawidłowo, ale z uwagi na brak elementu Twojej zgody, tj. podanie przez oszusta, a nie przez Ciebie stosownych danych niezbędnych do dokonania transakcji w uzgodniony z bankiem sposób – transakcję taką należy uznać za nieautoryzowaną.
Czy bank zwraca skradzione pieniądze z konta?
Dostawca usług płatniczych jest odpowiedzialny za to, żeby transakcje odbywały się za zgodą i wiedzą właściciela instrumentu płatniczego (np. rachunku lub karty).
Dodatkowo na bankach ciąży obowiązek ochrony środków na rachunku. Dlatego dostawca usług płatniczych ma obowiązek zwrócić konsumentowi kwotę nieautoryzowanej transakcji najpóźniej do końca następnego dnia roboczego (tzw. termin D+1) po stwierdzenia braku jej autoryzacji. Od tej powinności przepisy przewidują tylko dwa wyjątki:
- dostawca usług płatniczych ma uzasadnione podejrzenie, że konsument poprzez swoje zgłoszenie i żądanie zwrotu kwoty transakcji, którą autoryzował, próbuje dokonać oszustwa, oraz zawiadomi o tym organy ścigania,
- zgłoszenie nieautoryzowanej transakcji nastąpiło po upływie 13 miesięcy od dnia obciążenia rachunku płatniczego.
Zgodnie z przepisami dostawca usług płatniczych nie może natomiast odmówić zwrotu pieniędzy w innych sytuacjach. Jeżeli jednak wykaże, że oszuści pozyskali dostęp do rachunku w wyniku jego rażącego niedbalstwa, to dostawca usług płatniczych (np. bank) może zwrócić się do płatnika (konsumenta) o zwrot wypłaconej mu uprzednio kwoty nieautoryzowanej transakcji. Jeśli płatnik (konsument) odmówi, bank może dochodzić swoich roszczeń, w tym na drodze sądowej.
Co zrobić w przypadku kradzieży pieniędzy z konta bankowego?
Przede wszystkim sprawdź, czy nie są to transakcje realizowane np. w oparciu o zlecenie stałe lub wynikające z zawartych umów (np. opłaty abonamentowe, subskrypcje, transakcje wykonywane w oparciu o polecenia zapłaty).
Jeżeli wykluczysz powyższe możliwości i w żaden sposób nie autoryzowałeś tych transakcji (tj. nie składałeś zlecenia płatniczego oraz nie wyrażałeś zgody na jego wykonanie) – zwróć się do swojego dostawcy usług płatniczych (np. banku) z reklamacją.
W kolejnym kroku zastrzeż kartę lub zablokuj rachunek płatniczy, ewentualnie rozważ zmianę danych do logowania – zapobiegniesz wykonywaniu bez Twojej zgody dalszych transakcji z Twojego rachunku.
Koniecznie zgłoś sprawę policji.