Uprawnienia do reklamacji produktu przysługują każdemu konsumentowi i wynikają z ustawy o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej. W przypadku zaistnienia niezgodności towaru z umową (czyli np. wady) konsument powinien wnieść reklamację do sprzedawcy.
To istotne dla każdego konsumenta, by zapamiętać, że reklamacja może być wniesiona do sprzedawcy zawsze, nawet wtedy gdy otrzymaliśmy gwarancję od producenta. Sprzedawca nie może nas odesłać do gwaranta, jest obowiązany przyjąć reklamację do rozpatrzenia.
Zanim jednak jeszcze do tego dojdzie, pojawia się pierwsze pytanie. Jak sporządzić reklamację?
Sama niezgodność towaru z umową nie ogranicza się tylko do wad. Dotyczy też właściwości, które towar miał posiada, a nie posiada. Niezgodność zachodzi także w przypadku nieprawidłowego montażu lub uruchomienia.
Krok pierwszy: do kogo wnieść reklamację
Pierwszą czynnością powinno być rozważenie do kogo reklamacja powinna być skierowana. To istotne z dwóch powodów. Po pierwsze może wpłynąć to na zakres naszych uprawnień, po drugie w piśmie reklamacyjnym należy oznaczyć strony (patrz krok drugi).
Przede wszystkim reklamacja może być wniesiona do sprzedawcy. Niezależnie od tego, czy wada produktu wynika z jego winy, czy jest spowodowana przez producenta produktu, na sprzedawcy ciąży obowiązek przyjęcia i rozpatrzenia reklamacji.
POBIERZ WZÓR: Reklamacja
Dodatkową opcję otrzymujemy wtedy, gdy produkt jest na gwarancji. Wtedy też reklamacja może być adresowana także do gwaranta. Nie jest to jednak wymóg konieczny. Towar na gwarancji może być reklamowany również do sprzedawcy, a ten nie ma prawa odmówić.
Rozstrzygnięcie kto będzie adresatem naszych żądań może być istotne. Reklamacja do sprzedawcy następuje na podstawie ustawy, zaś do gwaranta na podstawie gwarancji. Ustawa daje nam uprawnienia, które są stałe i niezmienne. Gwarancja może nasze uprawnienia modyfikować tak na naszą korzyść, jak i niekorzyść. Warto zatem uprzednio porównać uprawnienia z tych dwóch tytułów.
W reklamacji musimy wskazać podstawę naszych roszczeń (ustawa czy gwarancja).
Zobacz: Co zrobić, gdy sprzedawca nie chce przyjąć reklamacji?
Krok drugi: co napisać?
Reklamacja to pismo z którego powinno wynikać bezsprzecznie czego się domagamy. Najlepiej w takiej sytuacji skorzystać z gotowych wzorów reklamacji, które można również znaleźć na naszym portalu.
POBIERZ WZÓR: Reklamacja
Wypełniając taki wzór powinniśmy pamiętać o kilku istotnych rzeczach. Każde pismo reklamacyjne powinno zawierać dokładne oznaczenia stron, czyli kupującego oraz podmiot do którego składamy reklamację. W zależności od sytuacji może być to sprzedawca, producent lub osoba trzecia.
Z samej reklamacji musi wynikać co reklamujemy, dlaczego oraz czego się domagamy. Dlatego też pamiętać należy o dokładnym oznaczeniu produktu. Można wskazać numer fabryczny, jeżeli jest określony. Jeżeli przy sprzedaży zawarliśmy pisemną umowę można wskazać jej numer lub datę zawarcia.
Krok trzeci: dlaczego składamy reklamację?
W samej treści pisma należy również uzasadnić nasze roszczenie, czyli wskazać na zarzuty względem produktu, które naszym zdaniem uprawniają do reklamacji.
W tym miejscu warto powiedzieć kilka słów na temat samej niezgodności towaru z umową, która jest przesłanką odpowiedzialności sprzedawcy. Zgodnie z przepisami ustawy o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej roszczenia konsumenta są uzasadnione jeżeli produkt jest niezgodny z umową, a niezgodność ta istnieje już w chwili jego wydania.
Samo zatem istnienie wady nie daje podstaw do reklamacji. Musi ona wynikać z przyczyn, które istniały już w chwili wydania produktu, choć niekoniecznie mogły być widoczne. Przykładowo taką przyczyną będzie niska jakość materiału, z którego został zrobiony produkt, co spowodowało jego szybsze zużycie.
Podstawą roszczeń reklamacyjnych jest niezgodność towaru z umową istniejąca już w chwili wydania towaru.
Jest to dość istotne, jako że w momencie gdy sprzedawca uzyska opinię, iż niezgodność towaru z umową nie wynika z przyczyn tkwiących w towarze już w chwili jego wydania, będzie on mógł odmówić jej uwzględnienia. Są to często sytuacje, które powodują kontrowersje u konsumenta, jako że wada jest bezwzględnie widoczna, a sprzedawca odmawia uznania reklamacji.
Jak zatem można się domyślić samo określenie przesłanek niezgodności towaru z umową nie zawsze jest łatwe, zwłaszcza w przypadku, gdy reklamacja jest wnoszona np. po półtora roku od zakupu. Nierzadko w przypadku sporów sądowych rozstrzygające mogą być opinie biegłych dotyczące jakości materiału, czy nawet procesu produkcji.
Zobacz serwis: Umowa sprzedaży
Dla samego konsumenta w tej mierze istotne zatem może być to, kiedy wniesie reklamację. Zgodnie z art. 4 ust. 1 ustawy w przypadku stwierdzenia niezgodności przed upływem sześciu miesięcy od wydania towaru domniemywa się, iż niezgodność ta istniała w chwili jego wydania. W takiej sytuacji już w chwili wniesienia reklamacji domniemywa się odpowiedzialność sprzedawcy. Ten, aby się od niej uwolnić będzie musiał udowodnić, że jest inaczej.
Krok czwarty: określ żądanie
Bardzo istotnym elementem, który bardzo często umyka sporządzającym reklamację jest określenie żądania. Zgodnie z art. 8 ustawy jeżeli towar konsumpcyjny jest niezgodny z umową, kupujący może żądać doprowadzenia do stanu zgodnego z umową przez nieodpłatną naprawę albo wymianę na nowy.
Co to oznacza w przełożeniu na ludzki język? W przypadku, gdy zakupiony przez nas produkt okaże się wadliwy, w reklamacji powinniśmy określić czego żądamy. Słowo „albo” stanowi tutaj tzw. alternatywę rozłączną i powoduje, że możemy wybrać tylko jedno z tych dwóch żądań.
W reklamacji należy określić żądanie, wybierając między naprawą albo wymianą. Wybór należy do konsumenta i jest wiążący dla sprzedawcy. Konsument nie ma możliwości żądania od razu zwrotu pieniędzy.
Podkreślić należy, że wybór roszczenia należy do konsumenta i jest dla sprzedawcy wiążący. Sprzedawca musi uwzględnić reklamację (przy założeniu, że zaistniały przesłanki tej odpowiedzialności, czyli niezgodność towaru istniejąca w chwili jego wydania) wedle żądania konsumenta. Dokonanie naprawy, gdy w reklamacji konsument żądał wymiany nie będzie uznane za wykonanie reklamacji.
POBIERZ WZÓR: Reklamacja
Co istotne żądania naprawy lub wymiany można też dochodzić na drodze sądowej (czyli w pozwie można zażądać dokonania naprawy lub wymiany). Co prawda w ustawie istnieją pewne okoliczności, które uprawniają sprzedawcę do zwolnienia się z obowiązku spełnienia żądania, lecz są one wyraźnie określone.
Nadmierność kosztów, niemożliwość spełnienia żądania.
Niemniej jednak sprzedawca nie może posługiwać się nimi dowolnie. Na nim będzie spoczywał ciężar dowodu wykazania przesłanek uzasadniających uwolnienie od obowiązku.
Zobacz serwis: W sądzie