25 grudnia 2014 roku wejdzie w życie ustawa o prawach konsumenta (Dz. U. z 2014 r. poz. 827) wdrażająca dyrektywę 2011/83/UE z dnia 25 października 2011 r. w sprawie praw konsumentów, zmieniająca dyrektywę 93/13/EWG i dyrektywę 1999/44/WE oraz uchylająca dyrektywę 85/577/EWG i dyrektywę 97/7/WE (Dz. Urz. UE L 304 z 22.11.2011 r., str. 64). W świetle zawartych w niej przepisów przedsiębiorca obowiązany jest do spełnienia szczegółowego obowiązku informacyjnego wobec konsumenta, który ma prawo do szczegółowego zapoznania się z warunkami umowy i decydowania o niektórych elementach np. dotyczących płatności.
Jakie informacje powinny znaleźć się w umowie sprzedaży?
Umowa sprzedaży jest umową konsensualną, wzajemną, odpłatną, zobowiązującą i kazualną. Obok tradycyjnego zawierania umów wyróżniamy umowy zawarte poza lokalem przedsiębiorstwa lub na odległość, w tym za pomocą środków komunikacji elektronicznej. Każda z tych form powinna jednak zawierać określone elementy.
Pierwszym z nich jest określenie stron, którymi, według prawa polskiego mogą być osoby fizyczne lub prawne, jednostki organizacyjne niebędące osobami prawnymi, którym ustawa przyznała zdolność prawną. Kolejnymi punktami w umowie powinny być przedmiot sprzedaży oraz cena i oczywiście podpisy stron. Powyższe elementy są bazą do zawarcia umowy sprzedaży, należy jednak pamiętać, że można ją znacznie rozbudować zależnie od indywidualnych ustaleń.
Obowiązki przedsiębiorcy w umowach
Ustawa o prawach konsumenta z 30 maja 2014 roku nakłada na przedsiębiorcę obowiązek informacyjny, który musi być zrealizowany najpóźniej w chwili wyrażenia przez konsumenta woli związania się umową. Konsument powinien otrzymać sformułowane w jasny i zrozumiały sposób informacje na temat głównych cech produktu/ usługi, a także kompletne dane identyfikujące przedsiębiorcę, czyli pełny adres, e-mail, w tym pełny adres prowadzenia działalności, a także – jeśli są dostępne – telefon i faks pod którymi konsument może szybko i efektywnie kontaktować się z przedsiębiorcą.
Do wiadomości klienta obowiązkowo musi być podana łączna cena towarów/ usług z podatkami, opłatami za transport, dostarczenie lub usługi pocztowe lub jakiekolwiek inne koszty, jak również ewentualny koszt wynikający z korzystania ze środka porozumiewania się na odległość. Wyraźnie określone powinno być istnienie oraz warunki kaucji/ gwarancji finansowych, które mają być dostarczone przez konsumenta.
Zobacz również: E-handel nowe regulacje
Poza wskazaniem wszelkich kosztów, przedsiębiorca winny jest poinformować o warunkach płatności oraz o terminie, w jakim przedsiębiorca zobowiązuje się do dostarczenia towarów/ wykonania usług. Obowiązkowo przedsiębiorca musi poinformować, czy konsument będzie musiał ponieść koszty zwrotu towarów w przypadku odstąpienia od umowy. W gestii przedsiębiorcy jest pouczenie o istnieniu kodeksów postępowania, możliwości odstąpienia od umowy, a także o wszelkich terminach, w tym o czasie trwania zobowiązania. Jeżeli przedsiębiorca nie spełnił obowiązków informacyjnych dotyczących opłat dodatkowych lub innych kosztów lub kosztów zwrotu rzeczy, konsument nie ponosi tych opłat i kosztów. Ponadto przedsiębiorca musi zapewnić konsumenta o istnieniu ewentualnej obsługi posprzedażnej oraz o gwarancji handlowej jaka przysługuje odnośnie produktu będącego przedmiotem umowy.
Ustawa o prawach konsumenta do obowiązku przedsiębiorcy zalicza również przedstawienie funkcjonalność treści cyfrowych (danych wytwarzanych i dostarczanych w postaci cyfrowej) oraz każdej mającej znaczenie interoperacyjności treści cyfrowych ze sprzętem komputerowym i oprogramowaniem.
Zobacz również: Prawo do bycia zapomnianym w Internecie
Wymóg zgody na dodatkową płatność
Niejednokrotnie zdarza się, że w umowie sprzedaży, szczególnie zawieranej za pośrednictwem Internetu, znajdziemy „przemycone” dodatkowe opłaty wykraczające poza uzgodnione wynagrodzenie za główne obowiązki umowne przedsiębiorcy.
Zgodnie z przepisami ustawy o prawach konsumenta najpóźniej w chwili wyrażenia przez konsumenta woli związania się umową przedsiębiorca ma obowiązek uzyskać wyraźną zgodę konsumenta na każdą dodatkową płatność.
Jeżeli przedsiębiorca nie otrzymał wyraźnej zgody konsumenta, lecz założył jej istnienie przez zastosowanie domyślnych opcji, które konsument musi odrzucić w celu uniknięcia dodatkowej płatności, konsument ma prawo do zwrotu uiszczonej płatności dodatkowej. Jak stwierdził Trybunał Sprawiedliwości UE w sprawie C 112/11 akceptacja przez klienta fakultatywnych dopłat do ceny wynika z działania na zasadzie opcjonalnej. Orzeczenie dotyczyło sprawy spółki ebookers.com Deutschland GmbH, która w zestawieniu aktualnej ceny podróży lotniczej obejmuje obok ceny samego przelotu kwotę należną z tytułu „podatków i opłat” oraz z tytułu „ubezpieczenia od kosztów rezygnacji” obliczonego domyślnie, niewymagalnego jako obowiązkowy koszt. W przypadku ostatecznej rezerwacji klient jest obowiązany zapłacić spółce ebookers.com tę cenę podróży ogółem w jednej kwocie, przy czym według TS musi być umożliwiona opcja rezygnacji z kosztów dodatkowych.
Polecamy serwis: Prawa konsumenta
Zakaz doliczania opłat za rodzaj płatności
Przedsiębiorca nie może żądać od konsumenta opłaty za skorzystanie z określonego sposobu zapłaty przewyższającej poniesione przez siebie koszty w związku z tym sposobem zapłaty. Chodzi tutaj w szczególności o opłaty za przelewy bankowe bądź płatność przy użyciu karty płatniczej. Zgodnie z orzeczeniem Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumenta (sygn. akt XVII Ama 75/08) dobrym obyczajem – wykształconym w toku wielu lat rozwoju handlu, jest to, że różna postać środka pieniężnego nie stanowi dla przedsiębiorcy podstawy do różnicowania ceny towaru czy usługi.
Sprzedaż rzeczy prywatnych przez Internet a podatek dochodowy
Podstawa prawna:
Dyrektywa 2011/83/UE z dnia 25 października 2011 r. w sprawie praw konsumentów, zmieniająca dyrektywę 93/13/EWG i dyrektywę 1999/44/WE oraz uchylająca dyrektywę 85/577/EWG i dyrektywę 97/7/WE (Dz. Urz. UE L 304 z 22.11.2011 r., str. 64).
Orzeczenie Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumenta (sygn. akt XVII Ama 75/08).
Orzeczenie Trybunału Sprawiedliwości UE w sprawie C 112/11.
Ustawa z dnia 30 maja 2014 r. o prawach konsumenta (Dz. U. z 2014 r. poz. 827).
Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93 ze zm.).