Czym są umowy zawierane na odległość?
Dokonując zakupu przedmiotu np. na Allegro zawieramy umowę na odległość (na Allegro – opcja „kup teraz”). Jest to umowa nawiązana z konsumentem bez jednoczesnej obecności obu stron, przy wykorzystaniu środków porozumiewania się na odległość (w tym sieci Internet), o ile kontrahent to przedsiębiorca, który w taki sposób zorganizował swoją działalność. Przez przedsiębiorcę należy rozumieć osobę fizyczną, osobę prawną albo jednostkę organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej prowadzącą we własnym imieniu działalność gospodarczą lub zawodową. W praktyce oznacza to, że osoba wystawiająca okazjonalnie przedmioty na Allegro nie jest przedsiębiorcą. Będzie nim natomiast profesjonalista, który trudni się taką sprzedażą internetową zawodowo. Poza tym umowa musi być zawarta z konsumentem, czyli z osobą fizyczną dokonującą czynności prawnej niezwiązanej bezpośrednio z jej działalnością gospodarczą lub zawodową.
Ania, z zawodu księgowa, kupiła w sklepie internetowym „Mol książkowy” kilka książek fantasy. Będzie to umowa zawarta na odległość. Ania nabyła przedmiot niezwiązany z jej działalnością zawodową (inaczej gdyby kupiła np. podręczniki dotyczące rachunkowości), natomiast „Mol książkowy” to księgarnia internetowa (a więc przedsiębiorca).
Co do zasady przyjmuje się, że osoba, która prosi o wystawienie faktury VAT nie jest konsumentem.
Prawo odstąpienia od umowy
Konsument może odstąpić od umowy zawartej na odległość bez podania przyczyn, w terminie 10 dni od dnia wydania rzeczy, a kiedy umowa dotyczy świadczenia usługi – od dnia jej zawarcia. Do odstąpienia konieczne jest złożenie stosownego oświadczenia na piśmie (nie w formie np. maila). Żeby zachować termin 10-dniowy należy wysłać oświadczenie przed jego upływem.
Prawa odstąpienia od umowy nie można w żaden sposób wyłączyć. Nie jest dopuszczalne zastrzeżenie, że konsumentowi wolno zrezygnować z zawarcia umowy za zapłatą oznaczonej sumy (tzw. odstępne).
Zobacz: Oświadczenie o odstąpieniu od umowy zawartej na odległość - WZÓR PISMA
Termin 3-miesięczny na odstąpienie od umowy
W pewnych sytuacjach odstąpienie od umowy jest możliwe w terminie 3-miesięcznym. Jeżeli przedsiębiorca nie potwierdzi informacji takich jak:
– jego imię i nazwisko (nazwa), adres zamieszkania (siedziba), organ, który zarejestrował jego działalność,
– cena lub wynagrodzenie (obejmujące w szczególności cła i podatki),
– zasady zapłaty ceny lub wynagrodzenia,
– koszty oraz termin i sposób dostawy,
– prawo odstąpienia od umowy w terminie 10 dni, ze wskazaniem wyjątków przewidzianych w przepisach,
– miejsce i sposób składania reklamacji;
Termin, w którym konsument może odstąpić od umowy, wynosi 3 miesiące i liczy się od dnia wydania rzeczy, a gdy umowa dotyczy świadczenia usługi – od dnia jej zawarcia. W przypadku, gdy konsument po rozpoczęciu biegu tego terminu otrzyma potwierdzenie, termin ulega skróceniu do 10 dni od tej daty.
Skutki odstąpienia od umowy
Odstąpienie od umowy oznacza, że nie została ona zawarta, a konsument jest zwolniony z wszelkich zobowiązań względem kontrahenta. Świadczenie obu stron ulega zwrotowi w stanie niezmienionym, o ile zmiana nie była konieczna w granicach zwykłego zarządu. Zwrotu powinno się dokonać niezwłocznie, jednak nie później niż w ciągu 14 dni.
Gdy konsument dokonał przedpłat, należą się od nich odsetki ustawowe od dnia ich zrealizowania.
Kiedy nie można odstąpić od umowy zawartej na odległość?
Istnieje kilka przypadków, kiedy nie można odstąpić od umowy zawartej na odległość. Nie można domagać się odstąpienia, jeżeli:
– świadczenia usług rozpoczęto, za zgodą konsumenta, przed upływem terminu 10-dniowego,
– dotyczy to nagrań audialnych i wizualnych oraz zapisanych na informatycznych nośnikach danych po usunięciu przez konsumenta ich oryginalnego opakowania,
– umowy dotyczą świadczeń, za które cena lub wynagrodzenie zależy wyłącznie od ruchu cen na rynku finansowym,
– dotyczy to świadczeń o właściwościach określonych przez konsumenta w złożonym przez niego zamówieniu lub ściśle związanych z jego osobą,
– dotyczy to świadczeń, które z uwagi na ich charakter nie mogą zostać zwrócone lub, których przedmiot ulega szybkiemu zepsuciu,
– dotyczy to dostarczania prasy,
– odnosi się to do usług w zakresie gier hazardowych.
Sprzedaż z licytacji
Sprzedaż z licytacji wyłącza możliwość odstąpienia od umowy na zasadach dotyczących umów zawieranych na odległość. Należy zwrócić uwagę, że licytacja elektroniczna ma nieco inny charakter. Wprawdzie możemy dochodzić swoich praw i dążyć do odstąpienia, ale będzie to utrudnione. W takiej sytuacji możemy argumentować, że rzecz jest wadliwa – niestety na nas będzie spoczywał ciężar udowodnienia tego faktu.
Zobacz serwis: Konsument w sieci
Podstawa prawna
Ustawa z 2.03.2000 r. o ochronie niektórych praw konsumentów oraz o odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny (Dz.U. Nr 22, poz. 271 ze zm.)