Odpowiedzialność organizatora
Ustawa z dnia 29. sierpnia 1997r. o usługach turystycznych określa zasady odpowiedzialności organizatora turystyki za niewykonanie lub nienależyte wykonanie umowy. Nie może on zatem zwalniać się od tej odpowiedzialności, ani odsyłać klientów do osób, którymi się posługuje lub wyręcza. Organizator nie jest zobowiązany do ustosunkowania się odnośnie swoich usług, jeśli wystąpią wyliczone w ustawie okoliczności. Należą do nich: wyłączne działanie lub zaniechanie klienta, działanie lub zaniechanie osób trzecich, nieuczestniczących w wykonywaniu usług przewidzianych w umowie, jeżeli tych działań lub zaniechań nie można było przewidzieć ani uniknąć oraz jeśli spowodowane są one przez siłę wyższą. Przyczyny te nie zwalniają jednak organizatora od obowiązku udzielenia w czasie trwania wyjazdu pomocy poszkodowanemu klientowi. Zadaniem jego jest więc dochowanie należytej staranności przy wszystkich czynnościach podejmowanych w związku z organizacją imprezy turystycznej. Co więcej, organizator, prócz konkretnych rzeczowych świadczeń określonych w umowie, ma zagwarantować uczestnikom bezpieczeństwo pobytu. Wybierając miejsce zakwaterowania, atrakcje uczestników oraz rodzaje form spędzania przez nich wolnego czasu, powinien uwzględnić kwestię uniknięcia zagrożeń dla życia i zdrowia osób, za które odpowiada. Jeżeli do jakiegokolwiek wypadku dochodzi w wyniku niezapewnienia odpowiednich warunków bezpieczeństwa, to odpowiedzialność ponosi tylko organizator wyjazdu. W sytuacji, gdy biuro turystyczne odmawia wypłaty odszkodowania, poszkodowany uczestnik wyjazdu swoich praw może dochodzić na drodze sądowej.
Zobacz serwis: Konsument
Zadośćuczynienia za gorsze warunki
W świetle przepisów, możliwe jest dochodzenie od organizatorów wyjazdów rekompensaty za wypoczynek w warunkach odbiegających od tych, przedstawionych ofercie. Powodem może być zakwaterowanie w miejscu o znacznie niższym standardzie, zmniejszenie liczby dodatkowych wycieczek czy atrakcji, niż było to umówione przed wyjazdem. Sąd Najwyższy uznał, że niezadowoleni turyści mają prawo dochodzić swoich roszczeń. W wyroku z 19. listopada 2010r. zaznaczył on również, iż w niektórych sytuacjach działanie lub zaniechanie organizatora, mające w swych skutkach niezadowolenie klienta, będzie jednocześnie naruszeniem jakiegoś dobra osobistego. Kolejny wyrok z 24. marca 2011r. potwierdził formalną możliwość dochodzenia odszkodowania za nieudany wypoczynek, zaznaczając, że katalog dóbr osobistych z art. 24 Kodeksu cywilnego jest tylko przykładowy i nie wymienia ich wszystkich.
Zobacz serwis: Prawa konsumenta
Przekazanie wycieczki innej osobie
Zgodnie z art. 16 ustawy o usługach turystycznych, osoba, która wykupiła wycieczkę ma do niej w zasadzie nieograniczone prawa. Wiąże się to z tym, że bez zgody organizatora może przenieść na inną osobę spełniającą warunki udziału w imprezie turystycznej wszystkie przysługujące jej z tytułu umowy uprawnienia, jeżeli tylko przejmie ona na siebie wynikające z tego zobowiązania obowiązki. Klient powinien jednak powiadomić organizatora wycieczki w czasie określonym odpowiednim przepisem o zamiarze dokonania takiej zamiany. Za nieuiszczoną część ceny wycieczki oraz koszty poniesione przez organizatora turystyki w wyniku zmiany uczestnika imprezy klient i osoba przejmująca jego uprawnienia odpowiadają solidarnie. Jeśli biuro turystyczne zawrze w umowie zakaz odstąpienia wycieczki i nie zgodzi się na usunięcie takiego postanowienia, o zaistniałej sytuacji można poinformować powiatowego rzecznika praw konsumenta oraz właściwą delegaturę Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Biuro podróży może także odpowiadać w takim przypadku za niewłaściwe wykonanie umowy.
Proces reklamacyjny
Jeśli niezadowolony klient chce zakwestionować warunki, w jakich spędzał urlop, jednak nie złożył reklamacji w wyznaczonym przez biuro terminie, może dochodzić swoich roszczeń na drodze sądowej. Trzydziestodniowy termin jest o tyle korzystny, że biuro może w szybszym trybie uznać zasadność roszczeń, co pozwoli skrócić czas postępowania i przyspieszy uzyskanie rekompensaty za nieudany wyjazd. W świetle powyższej ustawy, jeżeli klient w trakcie imprezy turystycznej stwierdzi wadliwe wykonywanie umowy, powinien niezwłocznie zawiadomić o tym wykonawcę usługi oraz organizatora, w sposób określony w umowie. Brak przekazania osobom odpowiedzialnym takiej informacji nie pozbawia jednak uczestnika wyjazdu prawa do reklamacji w terminie nie dłuższym niż 30 dni. W takim dokumencie powinny być również określone żądania klienta, a wady poparte odpowiednimi dowodami, potwierdzającymi przedstawiane przez nas zarzuty. Żądanie klienta powinny być zarówno współmierne do powstałej szkody, jak i kompensować niską jakość usługi. Jeśli organizator odmówi uwzględnienia reklamacji, zobowiązany jest przedstawić na piśmie szczegóły swojej decyzji. Brak jakiejkolwiek reakcji na pismo reklamacyjne w ciągu 30 dni od dnia jej złożenia, uznaje się za uwzględnione przez organizatora.
Zobacz serwis: Reklamacje
Rezultaty postępowań sądowych
Istotne jest, iż zgodnie z art. 6 Kodeksu cywilnego, ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która wywodzi z niego skutki prawne. Zatem w przypadku postępowania to nie biuro turystyczne będzie udowadniać wykonanie usługi zgodnie z umową, lecz niezadowolony klient niewykonanie usługi zgodnie z umową. Będzie on zobowiązany przedstawić zarzuty w stosunku do biura podróży oraz wskazać dowody na podnoszone okoliczności. Braki tutaj mogą doprowadzić do nieuwzględnienia przez sąd kierowanych przez nas roszczeń. Ważne jest więc, aby przed skierowaniem sprawy na drogę sądową dokładnie ją przeanalizować. W postępowaniu cywilnym dowody spóźnione, co do zasady, są przez sąd pomijane, dlatego należy dobrze się do rozprawy przygotować. Brak wystarczających dowodów doprowadzi do oddalenia powództwa i obciążenia kosztami postępowania klienta.
Podstawa prawna:
- Ustawa z dnia 29. sierpnia 1997r. o usługach turystycznych (Dz. U. z 2004r. nr 233, poz. 2268 z późn. zm.)
- Ustawa z dnia 23. kwietnia 1964r. Kodeks cywilny (Dz. U. nr 16, poz. 93 z późn. zm.)
- Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 17. listopada 2010r. (III CZP 79/10, Lex Polonica nr 2412173)
- Wyrok Sądu Najwyższego z dnia. 24. marca 2011r. (I CSK 372/10)