Działalność rzecznika konsumentów polega przede wszystkim na udzielaniu bezpłatnych porad oraz informacji w zakresie ochrony interesów konsumentów. Pomoc udzielana przez rzecznika może być wykonywana w różnych formach: osobiście, telefonicznie lub pocztą elektroniczną. Na przełomie kilku ostatnich lat widać, że instytucja rzecznika Konsumentów jest coraz bardziej popularna i konsumenci coraz częściej z niej korzystają.
Tylko w roku 2008 udzielonych zostało w biurze rzecznika konsumentów w Warszawie prawie 11 tys. porad. Najwięcej pytań, zastrzeżeń oraz skarg dotyczyło usług telekomunikacyjnych. W skład tychże usług wchodziły zarówno spory z operatorem telefonii stacjonarnej, komórkowej, jak również Internetu i telewizji. Łącznie biuro rzecznika udzieliło blisko 2400 porad w tym zakresie. Sprawy dotyczyły głównie:
- nienależytego wykonania umowy – nie wykonanie warunków umowy, stosowanie niewłaściwego cennika;
- przerwy w świadczeniu usługi i dochodzenie z tego tytułu odszkodowania;
- warunki umowy i cennika niezgodne z przepisami ustawy Prawo telekomunikacyjne;
- sprzedaż wierzytelności, niekiedy niesłusznie naliczonych, firmom windykacyjnym.
Rzecznik konsumentów upoważniony jest również do interwencji bezpośrednio u przedsiębiorcy oraz próby mediacji między stronami. W roku ubiegłym rzecznik w Warszawie wykonał ponad 400 takich interwencji.
Przedsiębiorca, do którego zwrócił się rzecznik Konsumentów jest obowiązany udzielić rzecznikowi wyjaśnień i informacji będących przedmiotem wystąpienia oraz ustosunkować się do uwag i opinii rzecznika. Kto narusza ten obowiązek dopuszcza się wykroczenia i podlega karze grzywny, nie mniejszej niż 2000 zł. Z danych miejskiego rzecznika konsumentów w Warszawie wynika, że przypadków nie udzielenia odpowiedzi przez przedsiębiorcę było kilkadziesiąt. Do 25 z nich zastosowano procedurę karną.