W dniu 2 grudnia 2024 r. na stronach Rządowego Centrum Legislacji opublikowany został projekt rozporządzenia Ministra Klimatu i Środowiska w sprawie wymagań jakościowych dla biomasy pozyskanej z drzew i krzewów wprowadzanej do obrotu lub obejmowanej procedurą celną dopuszczenia do obrotu w postaci brykietu lub peletu. Chodzi tu o brykiety i pelet przeznaczone do użycia w gospodarstwach domowych lub w instalacjach spalania o nominalnej mocy cieplnej mniejszej niż 1 MW. To będzie zupełnie nowy akt prawny, bo dotąd paliwa stałe z biomasy, w tym także biomasa pozyskana z drzew i krzewów w postaci brykietu lub peletu, wprowadzane do obrotu nie są objęte systemem monitorowania i kontroli i nie określono dla nich wymagań jakościowych prawnie wiążących. Nowe przepisy wejdą w życie najprawdopodobniej w lutym 2025 r.
- Jakość na rynku brykietów i peletów drzewnych: jak jest obecnie. Certyfikaty ENplus lub DINplus oraz normy PN-EN ISO 17225
- Nowe rozporządzenie w sprawie wymagań jakościowych dla brykietu i peletu z biomasy
- Wymagania jakościowe dla brykietu i peletu z biomasy (drzew i krzewów) – co wynika z projektu rozporządzenia MKiŚ
- Od kiedy będą obowiązywać nowe przepisy?
Jakość na rynku brykietów i peletów drzewnych: jak jest obecnie. Certyfikaty ENplus lub DINplus oraz normy PN-EN ISO 17225
Jak wyjaśnia Ministerstwo Klimatu i Środowiska w uzasadnieniu omawianego projektu, w aktualnym stanie prawnym nie ma określonych wymagań jakościowych dla paliw stałych z biomasy (w tym także dla brykietów i peletu z drzew i krzewów).
Ale wielu krajowych producentów produkuje i wprowadza, zarówno na rynek krajowy i zagraniczny, pelet posiadający certyfikat jakości ENplus lub DINplus. Systemy certyfikacji ENplus i DINplus standaryzują wymagania produkcyjne jak i jakościowe paliw stałych z biomasy.
Aktualnie wymagania jakościowe dla peletu czy też brykietu drzewnego spalanego w indywidualnych urządzeniach grzewczych zawarte są w instrukcjach obsługi urządzeń grzewczych w formie wykazu zalecanych parametrów jakościowych paliwa oraz informacji, że stosowanie paliwa o innych parametrach może spowodować nieprawidłową pracę urządzenia i utratę gwarancji.
Certyfikacja jest dobrowolna i wdrażają ją producenci, którzy chcą zapewnić produkt najlepszej jakości i wprowadzają do obrotu swoje produkty głównie poza granicami naszego kraju, co powoduje, że na rynku krajowym jest więcej paliw stałych formowanych bez informacji o ich jakości.
Dodatkowo w ramach serii norm PN-EN ISO 17225, których stosowanie jest dobrowolne, stworzono jednoznaczne zasady klasyfikacji paliw stałych z biomasy, w tym peletu i brykietu drzewnego z przeznaczeniem do wykorzystania m.in. w sektorze bytowo-komunalnym. Normy te stanowią narzędzie, które ma umożliwić przejrzysty handel tymi paliwami oraz usprawnić komunikację pomiędzy producentem/sprzedawcą a użytkownikiem, jak również z producentami urządzeń grzewczych na paliwa stałe z biomasy.
MKiŚ podkreśla, że możliwość sprzedaży paliw stałych z biomasy niespełniających żadnych wymagań jakościowych może prowadzić do nieuczciwych praktyk polegających na wprowadzaniu na rynek paliw stałych z biomasy zanieczyszczonych odpadami meblarskimi bądź plastikami. Paliwa stałe z biomasy formowane (głównie z biomasy drzewnej i w mniejszym stopniu niedrzewnej) są najczęściej stosowane w gospodarstwach domowych i instalacjach o nominalnej mocy cieplnej mniejszej niż 1 MW. Wobec tego w projekcie zaproponowano wymagania jakościowe dla biomasy pozyskanej z drzew lub krzewów w postaci peletu i brykietu.
Nowe rozporządzenie w sprawie wymagań jakościowych dla brykietu i peletu z biomasy
To nowe rozporządzenie Ministra Klimatu i Środowiska ma być wydane na podstawie art. 3b ust. 2 ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw (Dz. U. z 2024 r. poz. 1209 i …..) zwanej dalej „ustawą”, w brzmieniu nadanym ustawą z 27 listopada 2024 r. o zmianie ustawy – Prawo ochrony środowiska oraz niektórych innych ustaw (nr w wykazie prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów – UC33, druk sejmowy 813). Przy czym warto zauważyć, że proces legislacyjny ww. ustawy z 27 listopada 2024 r. jeszcze się nie zakończył.
Określenie w ww. ustawie upoważnienia do wydania omawianego rozporządzenia, stanowi realizację rekomendacji z przeprowadzonego przeglądu wymagań jakościowych dla paliw stałych, o którym mowa w art. 3a ust. 2a ustawy, w ramach którego – ze względu na potrzebę poprawy jakości powietrza, w tym ograniczenia emisji do powietrza gazów cieplarnianych i innych substancji – wskazano na potrzebę ustanowienia wymagań jakościowych dla paliw stałych z biomasy wprowadzanych do obrotu z przeznaczeniem do użycia w gospodarstwach domowych lub w instalacjach spalania o nominalnej mocy cieplnej mniejszej niż 1 MW. Jest to także realizacja kamienia milowego B5G pn. Wejście w życie przepisów określających standardy jakości paliw stałych z biomasy, ujętego w ramach reformy B.1.1. Czyste powietrze i efektywność energetyczna w ramach Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększania Odporności (KPO).
Wymagania jakościowe dla brykietu i peletu z biomasy (drzew i krzewów) – co wynika z projektu rozporządzenia MKiŚ
Jak już wspomniano, nowe rozporządzenie określi wymagania jakościowe dla biomasy pozyskanej z drzew i krzewów, wprowadzanej do obrotu lub obejmowanej procedurą celną dopuszczenia do obrotu w postaci brykietu lub peletu, z przeznaczeniem do użycia w gospodarstwach domowych lub w instalacjach spalania o nominalnej mocy cieplnej mniejszej niż 1 MW.
Zgodnie omawianym projektem wymagania te zostaną określone w załączniku do rozporządzenia w formie tabelarycznej. Ministerstwo Klimatu i Środowiska wskazuje, że te parametry jakościowe i ich wartości są zbieżne z wymaganiami normy PN-EN 17225.
Tabela nr 1 określi wymagania jakościowe dla brykietu z biomasy pozyskanej z drzew i krzewów:
| Lp. | Parametr | Symbol | Jednostka | Wartość | |
| minimalna | maksymalna | ||||
| 1 | Zawartość wilgoci | W | % w stanie roboczym1) | – | 12,00 |
| 2 | Zawartość popiołu | A | % w stanie suchym2) | – | 3,00 |
| 3 | Gęstość ziarna | DE | g/cm3 w stanie roboczym1) | 0,90 | – |
| 4 | Zawartość dodatków3) | – | % w stanie roboczym1) | – | 2,00 |
| 5 | Wartość opałowa | Q | MJ/kg w stanie roboczym1) | 15,50 | – |
| 6 | Zawartość azotu | N | % w stanie suchym2) | – | 0,30 |
| 7 | Zawartość siarki całkowitej | S | % w stanie suchym2) | – | 0,04 |
| 8 | Zawartość chloru | Cl | % w stanie suchym2) | – | 0,02 |
Objaśnienia:
1) Stan, w którym paliwo jest użytkowane.
2) Stan po suszeniu przez ponad dwie godziny w temperaturze 105–110˚C.
3) Dodatki wspomagające produkcję, transport lub spalanie: dodatki do prasowania, inhibitory żużlowania lub inne, takie jak skrobia, mąka kukurydziana oraz ziemniaczana, olej roślinny, lignina.
W tabeli nr 2 określone będą wymagania dla peletu z biomasy pozyskanej z drzew i krzewów:
| Lp. | Parametr | Symbol | Jednostka | Wartość | |
| minimalna | maksymalna | ||||
| 1 | Średnica | D | mm | 6,00 | 8,00 |
| 2 | Długość | L | mm | 3,15 | 40,00 |
| 3 | Zawartość wilgoci | W | % w stanie roboczym1) | – | 10,00 |
| 4 | Zawartość popiołu | A | % w stanie suchym2) | – | 1,20 |
| 5 | Wytrzymałość mechaniczna | DU | % w stanie roboczym1) | 97,50 | – |
| 6 | Zawartość frakcji drobnej | F | % w stanie roboczym1) | – | 1,00 |
| 7 | Wartość opałowa | Q | MJ/kg w stanie roboczym1) | 16,50 | – |
| 8 | Gęstość nasypowa | BD | kg/m3 w stanie roboczym1) | 600,00 | 750,00 |
| 9 | Zawartość dodatków3) | – | % w stanie roboczym1) | – | 2,00 |
| 10 | Zawartość azotu | N | % w stanie suchym2) | – | 0,30 |
| 11 | Zawartość siarki całkowitej | S | % w stanie suchym2) | – | 0,04 |
| 12 | Zawartość chloru | Cl | % w stanie suchym2) | – | 0,02 |
Objaśnienia:
1) Stan, w którym paliwo jest użytkowane.
2) Stan po suszeniu przez ponad dwie godziny w temperaturze 105–110˚C.
3) Dodatki wspomagające produkcję, transport lub spalanie: dodatki do prasowania, inhibitory żużlowania lub inne, takie jak skrobia, mąka kukurydziana oraz ziemniaczana, olej roślinny, lignina.
Natomiast w tabeli nr 3 określone będą wymagania dla peletu do urządzeń grzewczych 3, 4 i 5 klasy energetycznej lub spełniających wymogi ekoprojektu1):
| Lp. | Parametr | Symbol | Jednostka | Wartość | |
| minimalna | maksymalna | ||||
| 1 | Średnica | D | mm | 6,00 | 8,00 |
| 2 | Długość | L | mm | 3,15 | 40,00 |
| 3 | Zawartość wilgoci | W | % w stanie roboczym2) | – | 10,00 |
| 4 | Zawartość popiołu | A | % w stanie suchym3) | – | 0,70 |
| 5 | Wytrzymałość mechaniczna | DU | % w stanie roboczym2) | 98,00 | – |
| 6 | Zawartość frakcji drobnej | F | % w stanie roboczym2) | – | 1,00 |
| 7 | Wartość opałowa | Q | MJ/kg w stanie roboczym2) | 16,50 | – |
| 8 | Gęstość nasypowa | BD | kg/m3 w stanie roboczym2) | 600,00 | 750,00 |
| 9 | Zawartość dodatków4) | – | % w stanie roboczym2) | – | 2,00 |
| 10 | Zawartość azotu | N | % w stanie suchym3) | – | 0,30 |
| 11 | Zawartość siarki całkowitej | S | % w stanie suchym3) | – | 0,04 |
| 12 | Zawartość chloru | Cl | % w stanie suchym3) | – | 0,02 |
Objaśnienia:
1) Do urządzeń grzewczych 3, 4 i 5 klasy energetycznej lub spełniających wymagania dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/125/WE z dnia 21 października 2009 r. ustanawiającej ogólne zasady ustalania wymogów dotyczących ekoprojektu dla produktów związanych z energią (Dz. Urz. UE L 285 z 31.10.2009, str. 10 oraz Dz. Urz. UE L 315 z 14.11.2012, str. 1), wskazanych w normie przenoszącej normę europejską EN 303-5, w celu dotrzymania kryteriów energetycznych oraz emisyjnych.
2) Stan, w którym paliwo jest użytkowane.
3) Stan po suszeniu przez ponad dwie godziny w temperaturze 105–110˚C.
4) Dodatki wspomagające produkcję, transport lub spalanie: dodatki do prasowania, inhibitory żużlowania lub inne, takie jak skrobia, mąka kukurydziana oraz ziemniaczana, olej roślinny, lignina.
Od kiedy będą obowiązywać nowe przepisy?
Rozporządzenie ma wejść w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia. Aktualnie toczy się proces legislacyjny tego rozporządzenia. Ale trzeba poczekać na zakończenie procesu legislacyjnego i wejście w życie (zaplanowane na 1 lutego 2025 r.) ww. ustawy z 27 listopada 2024 r. o zmianie ustawy – Prawo ochrony środowiska oraz niektórych innych ustaw. Bowiem ta ustawa określa upoważnienie do wydania omawianego rozporządzenia.
Zatem wejście w życie nowego rozporządzenia w sprawie wymagań jakościowych dla peletu i brykietu z biomasy pozyskanej z drzew i krzewów nastąpi prawdopodobnie w lutym 2025 r.
Źródło: Projekt rozporządzenia Ministra Klimatu i Środowiska w sprawie wymagań jakościowych dla biomasy pozyskanej z drzew i krzewów wprowadzanej do obrotu lub obejmowanej procedurą celną dopuszczenia do obrotu w postaci brykietu lub peletu.
oprac. Paweł Huczko