Urlop ojcowski, rodzicielski, wychowawczy – uprawnienia pracownika ojca

Uprawnienia pracownika ojca związane z rodzicielstwem./ fot. Fotolia / Fotolia
Jak i kiedy skorzystać z urlopu ojcowskiego, rodzicielskiego, wychowawczego? Jakie inne urlopy i uprawnienia przysługują każdemu ojcu? Poniżej najważniejsze informacje dotyczące uprawnień pracownika ojca związanych z rodzicielstwem.

Urlop ojcowski

To 14 dni (liczone łącznie z sobotą i niedzielą), przysługujące każdemu ojcu-pracownikowi, a na podstawie innych ustaw niż Kodeks pracy także funkcjonariuszom służb mundurowych. Warto pamiętać, że tata, który jest ubezpieczony chorobowo, ale nie jest pracownikiem, ma prawo jedynie do zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi urlopu ojcowskiego.

Zadaj pytanie na: Forum

Tata może wykorzystać urlop ojcowski podczas gdy mama dziecka korzysta z urlopu macierzyńskiego, np. tuż po porodzie, aby zająć się nią i noworodkiem. Urlop ten przysługuje więc niezależnie od urlopu macierzyńskiego, na którym przebywa mama dziecka.

Wniosek o urlop należy złożyć u pracodawcy najpóźniej 7 dni przed jego rozpoczęciem. Urlop należy wykorzystać zanim dziecko skończy rok.

Urlop ojcowski przysługuje również na dziecko przysposobione. Wtedy granica jest inna – można go wykorzystać w ciągu roku od przysposobienia i do 7 nawet do 10. roku życia dziecka (a nawet do 10. roku życia dziecka – to dotyczy dziecka, wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego).

Urlop ojcowski przysługuje mężczyznom, którzy pozostają w stosunku pracy, czyli są pracownikami lub funkcjonariuszami służb mundurowych.

Zobacz również: Urlop rodzicielski - terminy

Dodatkowy urlop ojcowski

Po wykorzystaniu przez mamę dziecka po porodzie co najmniej 14 tygodni podstawowego urlopu macierzyńskiego, tata dziecka ma prawo przejąć pozostałą część tego urlopu. Po niej natomiast w porozumieniu z mamą decyduje, z jakich uprawnień będzie korzystać. Możliwych jest wiele rozwiązań np.:

 - bezpośrednio po podstawowym urlopie macierzyńskim tata może skorzystać z urlopu dodatkowego w pełnym wymiarze, a bezpośrednio po nim z nowego urlopu rodzicielskiego.

 - po podstawowym urlopie macierzyńskim tata może również skorzystać z urlopu ojcowskiego, a następnie włączyć się w wykorzystywanie dodatkowego urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego.

Trzeba jednak pamiętać, że dodatkowy urlop macierzyński na dane dziecko może być wykorzystywany tylko bezpośrednio po urlopie macierzyńskim, a rodzicielski – tylko bezpośrednio po dodatkowym macierzyńskim.

Tak więc po wykorzystaniu przez ojca części urlopu macierzyńskiego i w trakcie jego urlopu ojcowskiego, z części dodatkowego urlopu macierzyńskiego musi korzystać matka dziecka. Jest to warunkiem, by ojciec mógł po urlopie ojcowskim skorzystać z pozostałej części dodatkowego urlopu macierzyńskiego, a następnie ewentualnie z urlopu rodzicielskiego.

Zwolnienie na opiekę

Zwolnienie to tata może wziąć w sytuacji, gdy jego żona nie czuje się najlepiej po porodzie. Wtedy lekarz wystawia zaświadczenie lekarskie o czasowej niezdolności do pracy (ZUS ZLA) dla pracownika, popularnie nazywane zwolnieniem lekarskim. Jest to zwolnienie lekarskie dla pracownika z tytułu opieki nad żoną. Taki dokument należy przestawić pracodawcy.

Zobacz również: Uprawnienia związane z rodzicielstwem tematem kwietniowej „Narady rodzinnej”

Bezpłatny urlop wychowawczy

To maksymalnie 35 miesięcy, które przysługują każdemu tacie.

36 miesięcy przysługuje tylko w szczególnych przypadkach, gdy matki nie ma, bądź nie ma ona pełnej władzy rodzicielskiej do dziecka.

Po zakończeniu opieki tata ma zagwarantowany powrót do pracy na takie samo stanowisko, a jeżeli nie jest to możliwe -  zbliżone do wcześniejszego. Taki urlop należy wykorzystać zanim dziecko skończy 5 lat.

Zwolnienie na opiekę nad dzieckiem

Są to 2 dni, które przysługują tacie w każdym roku kalendarzowym na opiekę nad dzieckiem. Zwolnienie od pracy tata może wykorzystywać do ukończenia przez dziecko 14. roku życia. Z takiego zwolnienia może także korzystać mama. Rodzice decydują, które z nich skorzysta z tego uprawnienia.

Polecamy serwis: Praca

Zasiłek opiekuńczy dla ojca

Ubezpieczony (zatem również tata) ma prawo do zasiłku opiekuńczego. Osoba  ubezpieczona chorobowo (zatem również tata) ma prawo do zasiłku opiekuńczego w wymiarze do 60 dni w roku kalendarzowym na chore dziecko w wieku do lat 14 (a także na dziecko zdrowe w wieku do lat 8 w pewnych szczególnych przypadkach). Ma również prawo do zasiłku opiekuńczego na członków rodziny wskazanych w ustawie (np. żonę) do 14 dni w roku kalendarzowym.

Zasiłek opiekuńczy przysługuje łącznie na opiekę nad dziećmi i innymi członkami rodziny za okres nie dłuższy niż 60 dni w roku kalendarzowym

Źródło: premier.gov.pl

Prawo
Edukacja zdrowotna w szkołach od 1 września 2025 r. Dla kogo? Kto może prowadzić ten przedmiot?
18 lis 2024

Edukacja zdrowotna w szkołach od 1 września 2025 r. Dla kogo? Kto może prowadzić ten przedmiot? Komisje sejmowe we wtorek rozpatrzą informacje nt. przygotowania podstawy programowej i harmonogramu prac.

Obniżenie minimalnej składki na ubezpieczenie zdrowotne dla przedsiębiorców w 2025 r. Autopoprawka Ministerstwa Zdrowia. Trzy projekty w Sejmie
18 lis 2024

Obniżenie minimalnej składki na ubezpieczenie zdrowotne dla przedsiębiorców w 2025 r. Autopoprawka Ministerstwa Zdrowia dotycząca podstawy wyliczania oraz opłacania składki zdrowotnej. Trzy projekty w Sejmie

Prawo budowlane do zmiany. Nowe garaże i piwnice muszą być miejscami doraźnego schronienia
18 lis 2024

Konieczne są zmiany w prawie budowlanym. Ponieważ od 2026 roku piwnice i garaże w nowo budowanych obiektach użyteczności publicznej i blokach mieszkalnych będą musiały być tak zaprojektowane, by móc stworzyć w nich miejsca doraźnego schronienia.

Nowe przedmioty w szkole. Edukacja zdrowotna i edukacja obywatelska od roku szkolnego 2025/2026
18 lis 2024

Trwają prace nad projektem rozporządzeniem wprowadzającym do szkół nowe przedmioty: edukację zdrowotną i edukację obywatelską. Projekt trafił do konsultacji społecznych.

QUIZ Szybka 10 z wiedzy ogólnej. Rozruszaj swój mózg
18 lis 2024
Jesienią nie zapominasz o aktywności fizycznej? Świetnie, ale pamiętaj też o gimnastyce umysłu. Szybka 10 pytań z wiedzy ogólnej to doskonałe ćwiczenie na rozruszanie mózgu.
B2B (samozatrudnienie) zamiast umowy o pracę. Wady i zalety. Komu się opłaca taka forma współpracy zarobkowej?
18 lis 2024

Przejście na model współpracy B2B (tzw. samozatrudnienie) to decyzja, która daje większą niezależność i możliwość rozwoju, ale wiąże się również z pewnymi wyzwaniami. Popularność tego rozwiązania wciąż rośnie szczególnie w branżach takich jak IT, consulting czy marketing. Dodatkowo - nie wszystkie firmy oferują dziś zatrudnienie na umowę o pracę. Często to właśnie nowe możliwości zawodowe i wyższe wynagrodzenie na B2B skłaniają do założenia własnej działalności gospodarczej. Jeśli stoisz przed takim wyborem zapoznaj się z korzyściami, jakie daje Ci współpraca w formie B2B, ale także jakie obowiązki Cię czekają jako przedsiębiorcę.

Cena prądu w 2025 roku. Gospodarstwa domowe nadal z gwarantowaną ceną maksymalną 500 zł netto za 1 MWh
18 lis 2024

Ministerstwo Klimatu i Środowiska chce przedłużenia na 2025 rok obowiązywania mechanizmu ceny maksymalnej za energię elektryczną dla odbiorców energii w gospodarstwach domowych, ustalonej na niższym poziomie niż cena, która wynika z zatwierdzonych taryf dla energii elektrycznej przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki. 18 listopada 2024 r. opublikowano założenia nowelizacji ustawy o środkach nadzwyczajnych mających na celu ograniczenie wysokości cen energii elektrycznej oraz wsparciu niektórych odbiorców (…).

Obowiązek szkolny. Do kiedy? Jakie kary? Ile dni nieusprawiedliwionych? Resort edukacji szykuje zmiany
18 lis 2024

Obowiązek szkolny. Do kiedy? Jakie kary? Ile dni nieusprawiedliwionych? Resort edukacji szykuje zmiany. Kto podlega obowiązkowi szkolnemu? Do kiedy trwa obowiązek szkolny? Ministerstwo Edukacji Narodowej pracuje nad projektem.

Vouchery Biedronki - reklamy nie wyjaśniają precyzyjnie zasad. Prezes UOKiK stawia zarzuty. Grozi kara do 10% obrotu
18 lis 2024

Na początku 2024 roku, 31 stycznia i 14 lutego, w sklepach Biedronka odbyły się jednodniowe akcje promocyjne – „Specjalna Środa” i „Walentynkowa Środa”. Klienci byli zachęcani do kupienia określonych produktów, za które mieli otrzymać „Zwrot 100% na voucher”. Okazało się jednak, że przedsiębiorca w przekazach reklamowych nie informował jasno o zasadach akcji. Prezes UOKiK postawił spółce Jeronimo Martins Polska zarzut naruszenia zbiorowych interesów konsumentów za co grozi kara do 10 proc. obrotu.

Wysyp mandatów. W tych miejscach kierowcy muszą się mieć na baczności. Inaczej wezwanie
18 lis 2024

System odcinkowego pomiaru prędkości prowadzi do znacznego wzrostu liczby mandatów. Szczególnie dotyczy to nowo wprowadzonych kamer na autostradzie A1, tworzących jeden z najdłuższych takich odcinków w kraju. Kierowcy powinni zachować szczególną ostrożność po przekroczeniu znaku D-51a, gdyż ryzyko otrzymania mandatu jest bardzo wysokie. 

pokaż więcej
Proszę czekać...