Od kiedy 35 dni urlopu wypoczynkowego dla każdego pracownika? Pojawiła się propozycja, żeby każdy mógł odpoczywać dłużej. Bez względu na staż pracy i grupę zawodową. Ale, czy już można się cieszyć?
Kto dostanie urlop w wymiarze 35 dni?
W czasie, gdy większość pracowników i pracodawców żyje tematem czterodniowego tygodnia pracy, Związek Zawodowy „Solidarność” wystąpił z propozycją, aby urlop wypoczynkowy został wydłużony do 35 dni i skierował pismo w tej sprawie do minister rodziny.
Obecnie, w zależności od długości stażu pracy, przeciętny pracownik ma prawo do urlopu wypoczynkowego w wymiarze 20 lub 26 dni. Istnieją grupy pracowników, które mogą korzystać z urlopu w wyższym wymiarze, np. nauczyciel, czy sędziowie albo osoby niepełnosprawne, jednak przypadki te są wyjątkiem od reguły. Dlaczego wymiar urlopu wypoczynkowego powinien zostać podniesiony? Bo przepisy, które go określają, pochodzą z lat 70. XX wieku i nie uwzględniają wieloletniego wzrostu gospodarczego Polski. Jak wskazują pomysłodawcy, pomimo dynamicznego rozwoju ekonomicznego kraju, pracownicy nie odczuli żadnego progresu w zakresie wymiaru urlopu wypoczynkowego i nadal pracują tak samo ciężko, jak przed laty, gdy ten rozwój dopiero się zaczynał. Tymczasem w dzisiejszym świecie kładzie się znacznie większy nacisk na równoważenie życia prywatnego i zawodowego, czego przykładem są zarówno wprowadzone już przepisy implementujące dyrektywę work life balance, jak i te planowane, które mają prowadzić do skrócenia tygodnia pracy, a także ułatwienia rodzicom pogodzenia pracy zawodowej z wychowywaniem dzieci.
Jaki urlop wypoczynkowy obecnie przysługuje pracownikom?
Obecnie pracownikowi przysługuje prawo do corocznego, nieprzerwanego, płatnego urlopu wypoczynkowego. Tego prawa pracownik nie może się zrzec (art. 152 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy). Zasadą jest, że pracodawca jest zobowiązany udzielić pracownikowi urlopu w tym roku kalendarzowym, w którym uzyskał on do niego prawo. I choć ustawodawca wskazuje w tym przepisie na obowiązek, to jednak z orzecznictwa sądowego wynika jasno, że nie ma on bezwzględnego charakteru. Urlop wypoczynkowy, którego pracownik nie wykorzysta, przechodzi na następny rok i staje się tzw. urlopem zaległym.
Urlopu wypoczynkowego udziela się pracownikowi w dni, które dla niego dniami pracy, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy, w wymiarze godzinowym, odpowiadającym dobowemu wymiarowi czasu pracy pracownika w danym dniu (art. 1542 Kodeksu pracy). Udzielenie urlopu w dniu pracy w wymiarze godzinowym odpowiadającym części dobowego wymiaru czasu pracy jest dopuszczalne jedynie w przypadku, gdy część urlopu pozostała do wykorzystania jest niższa niż pełny dobowy wymiar czasu pracy pracownika w dniu, na który ma być udzielony urlop. Jednocześnie ustawodawca wskazał wprost, że przy udzielaniu urlopu w wymiarze godzinowym, jeden dzień urlopu odpowiada 8 godzinom pracy.
art. 152 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (j.t. Dz.U. z 2023 r. poz. 1465)