Opieka nad żoną po porodzie. Jakie urlopy przysługują ojcu dziecka?

Katarzyna Redmerska
Dziennikarka medyczno-prawna
rozwiń więcej
Jakie urlopy przysługują ojcu? / Shutterstock

Jakie urlopy przysługują ojcu? Opieka nad żoną po porodzie – czy prawo przewiduje urlop dla świeżo upieczonego ojca? Tak, ojciec ma prawo skorzystać z urlopów przewidzianych w przepisach. Dzięki nim opieka nad żoną po porodzie i dzieckiem nie będzie kolidowała z jego obowiązkami zawodowymi. Co oznacza tego typu zwolnienie? Czy każdy ojciec może je otrzymać? 

Jakie urlopy przysługują ojcu 

Ojcowie mają prawo do różnych urlopów, które bezpośrednio wiążą się z rodzicielstwem. Opieka nad żoną po porodzie i dzieckiem może mieć miejsce w ramach następujących urlopów: 

  • okolicznościowego z tytułu urodzenia się dziecka,
  • ojcowskiego, 
  • tacierzyńskiego – część niewykorzystanego urlopu macierzyńskiego,
  • rodzicielskiego.

Urlop okolicznościowy i opieka nad żoną po porodzie 

Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy przewiduje urlop okolicznościowy z tytułu urodzenia się dziecka. Długość urlopu obejmuje 2 dni. Wniosek o przyznanie tego rodzaju urlopu ojciec składa m.in. w dniu narodzin dziecka. Jeżeli jest zainteresowany opieką nad żoną po porodzie, powinien ubiegać się o wolne tuż po przyjściu dziecka na świat. 

Wypełniając wniosek o urlop okolicznościowy można skorzystać ze wzoru (jeżeli udostępnia go pracodawca) bądź też przygotować własny wniosek. Wystarczy w nim podać, swoje dane, dane pracodawcy i wskazać dni, w których będzie się nieobecnym w firmie. Skorzystanie z urlopu okolicznościowego z tytułu urodzenia się dziecka nie pozbawia wynagrodzenia – wypłata nie ulegnie obniżeniu. 

Urlop ojcowski wyłącznie dla ojca 

Świeżo upieczony tata może skorzystać z urlopu ojcowskiego – jest on przeznaczony wyłącznie dla ojca i nie można oddać go matce dziecka. Tego rodzaju urlop trwa 2 tygodnie, czyli 14 dni, bez względu na to, czy ojciec pracuje na cały etat, czy też jedynie na pół. To ojciec decyduje czy wykorzysta urlop jednorazowo, czy też w dwóch częściach (po tydzień każda).

Z urlopu ojcowskiego nie trzeba korzystać od razu po narodzinach dziecka – czasu na wykorzystanie jest więcej, bo do ukończenia przez dziecko 2 lat. 

Wniosek o przyznanie urlopu ojcowskiego składa się u pracodawcy. Do wniosku powinno się dołączyć odpis aktu urodzenia dziecka, w jego treści należy wskazać swoje dane osobowe (imię i nazwisko) oraz wymiar urlopu. Dokument należy złożyć nie później niż 7 dni kalendarzowych przed datą, od której chciałoby się go rozpocząć. Co ważne, w przypadku nie wykorzystania urlopu ojcowskiego we wskazanym terminie – wolne dni nie przepadną. Ojciec ma do nich prawo również wówczas, gdy adoptował dziecko. Wymiar dni wolnych będzie taki sam, jednak można je wykorzystać w okresie od uprawomocnienia się postanowienia o przysposobieniu dziecka do ukończenia przez nie 7 lat; ukończenia przez nie 10 lat – gdy ma ono decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego.

Urlop ojcowski jest płatny. Ojciec nie musi też obawiać się zwolnienia – w tym okresie pozostaje pod ochroną. 

Urlop tacierzyński – kiedy skorzystać

Opieka nad żoną po porodzie może odbywać się w ramach urlopu tacierzyńskiego. Mowa tutaj o wykorzystaniu części urlopu macierzyńskiego – taki urlop jest określony, jako „tacierzyński”. Wymiar urlopu jest uzależniony ilością dzieci urodzonych podczas jednego porodu. Jeżeli jest to jedno dziecko, wtedy taki urlop macierzyński trwa 20 miesięcy. Matka dziecka może maksymalnie 6 tygodni wykorzystać przed planowaną datą porodu a pozostałą część po porodzie. Po wykorzystaniu po porodzie 14 tygodni urlopu może zrezygnować z jego pozostałej części i wrócić do pracy. I w tym właśnie drugim przypadku to ojciec dziecka może wykorzystać pozostałą część urlopu.

Tak jak w przypadku wymienionych powyżej urlopów, także urlop tacierzyński jest płatny – przysługuje za niego zasiłek macierzyński. Chcąc go otrzymać należy złożyć wniosek na 14 dni przed planowaną datą jego rozpoczęcia. Dodatkowo do wniosku trzeba dołączyć oświadczenie matki dziecka o rezygnacji z części urlopu. 

Urlop rodzicielski należy się także ojcu dziecka

Opieka nad żoną po porodzie nie zawsze ma miejsce bezpośrednio po urodzeniu dziecka. Ojciec dziecka może ułatwić żonie powrót do pracy, przejmując nad dzieckiem opiekę i wykorzystując w związku z tym kolejny urlop związany z macierzyństwem – urlop rodzicielski. Taki urlop przysługuje po urlopie macierzyńskim (tacierzyńskim). Może z niego skorzystać ojciec lub matka bądź oboje jednocześnie. Wymiar urlopu rodzicielskiego uwarunkowany jest liczbą dzieci urodzonych przy jednym porodzie. W przypadku jednego dziecka, długość urlopu wynosi 32 tygodnie dla obojga rodziców. Urlop można wykorzystać do końca roku kalendarzowego, w którym dziecko ukończy 6 lat. Rodzice mogą podzielić urlop na maksymalnie 4 części, które nie będą krótsze niż 8 tygodni. Wyjątkiem jest pierwsza część urlopu, która nie może być krótsza niż 6 tygodni. 

Wniosek o urlop rodzicielski powinno się złożyć, co najmniej na 21 dni przed planowanym rozpoczęciem urlopu.

Więcej ważnych informacji znajdziesz na stronie głównej Inforu

Kinga Olszacka
rozwiń więcej
Prawo
Edukacja zdrowotna w szkołach od 1 września 2025 r. Dla kogo? Kto może prowadzić ten przedmiot?
18 lis 2024

Edukacja zdrowotna w szkołach od 1 września 2025 r. Dla kogo? Kto może prowadzić ten przedmiot? Komisje sejmowe we wtorek rozpatrzą informacje nt. przygotowania podstawy programowej i harmonogramu prac.

Obniżenie minimalnej składki na ubezpieczenie zdrowotne dla przedsiębiorców w 2025 r. Autopoprawka Ministerstwa Zdrowia. Trzy projekty w Sejmie
18 lis 2024

Obniżenie minimalnej składki na ubezpieczenie zdrowotne dla przedsiębiorców w 2025 r. Autopoprawka Ministerstwa Zdrowia dotycząca podstawy wyliczania oraz opłacania składki zdrowotnej. Trzy projekty w Sejmie

Prawo budowlane do zmiany. Nowe garaże i piwnice muszą być miejscami doraźnego schronienia
18 lis 2024

Konieczne są zmiany w prawie budowlanym. Ponieważ od 2026 roku piwnice i garaże w nowo budowanych obiektach użyteczności publicznej i blokach mieszkalnych będą musiały być tak zaprojektowane, by móc stworzyć w nich miejsca doraźnego schronienia.

Nowe przedmioty w szkole. Edukacja zdrowotna i edukacja obywatelska od roku szkolnego 2025/2026
18 lis 2024

Trwają prace nad projektem rozporządzeniem wprowadzającym do szkół nowe przedmioty: edukację zdrowotną i edukację obywatelską. Projekt trafił do konsultacji społecznych.

QUIZ Szybka 10 z wiedzy ogólnej. Rozruszaj swój mózg
18 lis 2024
Jesienią nie zapominasz o aktywności fizycznej? Świetnie, ale pamiętaj też o gimnastyce umysłu. Szybka 10 pytań z wiedzy ogólnej to doskonałe ćwiczenie na rozruszanie mózgu.
B2B (samozatrudnienie) zamiast umowy o pracę. Wady i zalety. Komu się opłaca taka forma współpracy zarobkowej?
18 lis 2024

Przejście na model współpracy B2B (tzw. samozatrudnienie) to decyzja, która daje większą niezależność i możliwość rozwoju, ale wiąże się również z pewnymi wyzwaniami. Popularność tego rozwiązania wciąż rośnie szczególnie w branżach takich jak IT, consulting czy marketing. Dodatkowo - nie wszystkie firmy oferują dziś zatrudnienie na umowę o pracę. Często to właśnie nowe możliwości zawodowe i wyższe wynagrodzenie na B2B skłaniają do założenia własnej działalności gospodarczej. Jeśli stoisz przed takim wyborem zapoznaj się z korzyściami, jakie daje Ci współpraca w formie B2B, ale także jakie obowiązki Cię czekają jako przedsiębiorcę.

Cena prądu w 2025 roku. Gospodarstwa domowe nadal z gwarantowaną ceną maksymalną 500 zł netto za 1 MWh
18 lis 2024

Ministerstwo Klimatu i Środowiska chce przedłużenia na 2025 rok obowiązywania mechanizmu ceny maksymalnej za energię elektryczną dla odbiorców energii w gospodarstwach domowych, ustalonej na niższym poziomie niż cena, która wynika z zatwierdzonych taryf dla energii elektrycznej przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki. 18 listopada 2024 r. opublikowano założenia nowelizacji ustawy o środkach nadzwyczajnych mających na celu ograniczenie wysokości cen energii elektrycznej oraz wsparciu niektórych odbiorców (…).

Obowiązek szkolny. Do kiedy? Jakie kary? Ile dni nieusprawiedliwionych? Resort edukacji szykuje zmiany
18 lis 2024

Obowiązek szkolny. Do kiedy? Jakie kary? Ile dni nieusprawiedliwionych? Resort edukacji szykuje zmiany. Kto podlega obowiązkowi szkolnemu? Do kiedy trwa obowiązek szkolny? Ministerstwo Edukacji Narodowej pracuje nad projektem.

Vouchery Biedronki - reklamy nie wyjaśniają precyzyjnie zasad. Prezes UOKiK stawia zarzuty. Grozi kara do 10% obrotu
18 lis 2024

Na początku 2024 roku, 31 stycznia i 14 lutego, w sklepach Biedronka odbyły się jednodniowe akcje promocyjne – „Specjalna Środa” i „Walentynkowa Środa”. Klienci byli zachęcani do kupienia określonych produktów, za które mieli otrzymać „Zwrot 100% na voucher”. Okazało się jednak, że przedsiębiorca w przekazach reklamowych nie informował jasno o zasadach akcji. Prezes UOKiK postawił spółce Jeronimo Martins Polska zarzut naruszenia zbiorowych interesów konsumentów za co grozi kara do 10 proc. obrotu.

Wysyp mandatów. W tych miejscach kierowcy muszą się mieć na baczności. Inaczej wezwanie
18 lis 2024

System odcinkowego pomiaru prędkości prowadzi do znacznego wzrostu liczby mandatów. Szczególnie dotyczy to nowo wprowadzonych kamer na autostradzie A1, tworzących jeden z najdłuższych takich odcinków w kraju. Kierowcy powinni zachować szczególną ostrożność po przekroczeniu znaku D-51a, gdyż ryzyko otrzymania mandatu jest bardzo wysokie. 

pokaż więcej
Proszę czekać...