Pierwsza praca a urlop wypoczynkowy
Pracownik podejmujący pracę po raz pierwszy, w roku kalendarzowym, w którym podjął pracę, uzyskuje prawo do urlopu z upływem każdego miesiąca pracy, w wymiarze 1/12 wymiaru urlopu przysługującego mu po przepracowaniu roku.
Podjęcie pracy po raz pierwszy oznacza zatrudnienie po raz pierwszy w życiu zawodowym na podstawie umowy o pracę. Praca wykonywana w ramach zlecenia, umowy o dzieło lub prowadzonej działalności gospodarczej nie stanowi pracy w rozumieniu przepisu art. 153 Kodeksu pracy.
Polecamy: Twój urlop. To Ci się należy! - Kolekcja Poznaj swoje prawa! Nr 1
Art. 153. Kodeksu pracy [Zasady nabycia prawa do urlopu]
§ 1. Pracownik podejmujący pracę po raz pierwszy, w roku kalendarzowym, w którym podjął pracę, uzyskuje prawo do urlopu z upływem każdego miesiąca pracy, w wymiarze 1/12 wymiaru urlopu przysługującego mu po przepracowaniu roku.
§ 2. Prawo do kolejnych urlopów pracownik nabywa w każdym następnym roku kalendarzowym.
Okres zatrudnienia zaliczamy od pierwszego dnia zatrudnienia.
Przykład 1:
Pracownik został zatrudniony od 06.01.2020. W dniu 05.02.2020 pracownik przepracuje pierwszy miesiąc w jego karierze zawodowej.
Przykład 2:
Pracownik został zatrudniony od 01.01.2020. W dniu 31.01.2020 nabędzie prawo do pierwszego urlopu wypoczynkowego w wymiarze 1/12 wymiaru urlopu.
Pracownik, który nigdy nie wykonywał pracy w ramach umowy o pracę nabywa prawo do urlopu wypoczynkowego w wyższym wymiarze (tj. 26 dni urlopu wypoczynkowego) dopiero po udokumentowaniu 10letniego tzw. „stażu urlopowego”. Do tego czasu wymiar jego urlopu wypoczynkowego wynosi 20 dni w skali roku. Natomiast pracownik wykonujący pracę po raz pierwszy w życiu zawodowym nabywa po przepracowanym miesiącu 1,66 dni urlopu wypoczynkowego, zgodnie z wyliczeniem:
(20 dni urlopu w skali roku kalendarzowego/12 miesięcy) x1 miesiąc = 1,666 dnia urlopu; niektórzy zaokrąglają wynik do 1,67.
W przypadku pierwszej pracy nie zaokrągla się niepełnego dnia urlopu w górę do pełnego dnia, chyba że pracodawca podejmie odmienną decyzję w tym zakresie.
W stanowisku Głównego Inspektoratu Pracy z 5.07.2010 r. (GPP-110-4560-41-1/10/PE/RP) odnośnie zasad ustalania wymiaru urlopu wypoczynkowego w pierwszym roku zatrudnienia, czytamy że "(…) Wymiar pierwszego urlopu stanowi ułamek 1/12 z wymiaru przysługującego pracownikowi po przepracowaniu roku, czyli z 20 dni. Otrzymany wynik nie jest liczbą całkowitą (1,66), brak jest natomiast ustawowej regulacji zaokrąglania wymiaru tego urlopu do pełnych jednostek tak, jak jest to przewidziane w stosunku do urlopu pracowników niepełnoetatowych (art. 154 § 2 k.p.). W związku z powyższym w praktyce powstają wątpliwości co do sposobu udzielania urlopu, którego wymiar nie jest określony w pełnej jednostce dnia. Naszym zdaniem, z uwagi na brak szczególnej regulacji, należy stosować określony w art. 1542 k.p. ogólny sposób udzielania urlopu z przeliczeniem na godziny. Pracodawca może, z korzyścią dla pracownika, zaokrąglić w górę ustalony wymiar urlopu do pełnych godzin lub do pełnych dni, pamiętając jednak, aby wymiar urlopu pracownika w roku kalendarzowym nie przekroczył przysługującego mu wymiaru, czyli 20 dni (160 godzin). (…)."
Ile to godzin?
1,67 dnia urlopu należy pomnożyć przez obowiązującą pracownika normę czasu pracy, tj.
1,67 dnia urlopu x 8 godzin = 13, 28 godzin
0,28 godziny mnożymy razy 60 minut = 16,8 minut niektórzy pracodawcy zaokrąglają wynik do 17 minut lub 20 minut
Prawo do kolejnych urlopów pracownik nabywa w każdym następnym roku kalendarzowym.
Przykład:
Pracownik został zatrudniony w dniu 20.09.2020. Pracownik ten nabył prawo do urlopu wypoczynkowego po przepracowaniu każdego miesiąca, tj.:
- 19.10.2019
- 19.11.2019
- 19.12.2019
Pracownik nabywa prawo do urlopu wypoczynkowego w wymiarze 20 dni od 01.01.2020 (pod warunkiem zatrudnienia od 01.01.2020 – 31.12.2020)
Pracownik nabywa prawo do 1,66 dni urlopu wypoczynkowego w dniu upływu miesiąca pracy.
Przykład:
Pracownik został zatrudniony w dniu 01.12.2019. Umowa o pracę została rozwiązana z dniem 31.12.2019. Pracownik przepracował miesiąc i w dniu 31.12.2019 nabył prawo do 1,66 dnia urlopu wypoczynkowego. Pracownik ten nie ma możliwości wykorzystania urlopu wypoczynkowego w związku z ustaniem stosunku pracy. Pracownikowi należy wypłacić ekwiwalent pieniężny za niewykorzystany urlop wypoczynkowy.