Urlop ojcowski to uprawnienie pracownika-ojca, który wychowuje dziecko, do zwolnienia z pracy w celu sprawowania nad nim opieki. Dotyczy zarówno pracownika-ojca, będącego rodzicem naturalnym jak i pracownika-ojca, który dziecko przysposobił. Warto podkreślić, że - zdaniem Departamentu Prawa Pracy MPiPS - urlop ten przysługuje dopiero po wydaniu przez sąd orzeczenia o przysposobieniu dziecka a w sytuacji przyjęcia dziecka na wychowanie w ramach rodziny zastępczej - w ogóle nie przysługuje. Warunkiem koniecznym dla uzyskania urlopu jest wychowywanie dziecka. Wskazana instytucja została uregulowana w art. 1823 kodeksu pracy.
Chcesz otrzymywać więcej aktualnych informacji? Zapisz się na Newsletter!
Czas urlopu ojcowskiego
Pracownik-ojciec może wykorzystać urlop tylko w ograniczonym czasie. W przypadku dziecka naturalnego, jedynie w ciągu pierwszego roku życia dziecka, natomiast w przypadku dziecka przysposobionego w ciągu 12 miesięcy od uprawomocnienia się postanowienia sądu o przysposobieniu, jednak nie dłużej niż do ukończenia przez dziecko 7 roku życia (ewentualnie 10 roku życia, w sytuacji, gdy w drodze decyzji odroczono wobec dziecka obowiązek szkolny). Urlop ojcowski ma na celu opiekę tylko nad małymi dziećmi.
Wymiar urlopu
Jest to świadczenie odrębne i niezależne ani od uprawnień urlopowych matki ani od ich rzeczywistego wykorzystania. Jest także dodatkowe wobec urlopu macierzyńskiego ojca. Przysługuje w wymiarze dwóch tygodni.
Urlop ojcowski udzielany jest jednorazowo jako 14 następujących kolejno po sobie dni kalendarzowych. Nie ma możliwości rozbicia go np. na dwa siedmiodniowe okresy.
Wniosek pracownika-ojca
Jest to świadczenie fakultatywne, udzielane na pisemny wniosek pracownika, złożony w terminie 7 dni przed planowanym wykorzystaniem urlopu. Na pracodawcy ciąży obowiązek dostosowania się do treści wniosku, w zakresie faktu udzielenia urlopu i jego terminu. Odmowna decyzja pracodawcy bądź żądanie zmiany treści pisma stanowi naruszenie praw pracowniczych i naraża pracodawcę na poniesienie konsekwencji finansowych w postaci kary grzywny.
Ochrona stosunku pracy
Pracownik-ojciec w czasie trwania urlopu ojcowskiego objęty jest szczególną ochroną podobną do tej, przysługującej z tytułu urlopu macierzyńskiego. Korzysta m.in. z ochrony trwałości stosunku pracy czy gwarancji powrotu na wcześniejsze stanowisko. Przysługuje mu także zasiłek macierzyński.
Zobacz również: Zasiłek chorobowy mundurowych
Urlop ojcowski żołnierza zawodowego
Zgodnie z nowelizacją ustawy o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych oraz niektórych innych ustaw, która weszła w życie 5 grudnia 2013 roku, mundurowi uzyskali prawo do urlopu ojcowskiego. Przywilej świeżo upieczonych rodziców będzie udzielany na zasadach określonych w kodeksie pracy. Wojskowi stanowili ostatnią zawodową grupę mundurową, która nie korzystała z prawa do dodatkowych dni wolnych.
Żołnierz zawodowy ma ponadto możliwość uzyskania uzupełniającego czasu wolnego, przeznaczonego na sprawowanie opieki nad dzieckiem. Każdy mundurowy może uzyskać zwolnienie od zajęć służbowych. Warunkiem jest zaistnienie konieczności objęcia osobistą opieką najbliższego członka rodziny. W odróżnieniu jednak od urlopu ojcowskiego uzyskanie zwolnienia wymaga zgody bezpośrednio przełożonego.
Maksymalny, roczny wymiar takiego zwolnienie to łącznie 50 dni roboczych.
Polecamy serwis: Praca
Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 11 października 2013 r. o zmianie ustawy o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. 2013 poz. 1355).