REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Urlop bezpłatny

Urlop bezpłatny może wpływać na wymiar urlopu wypoczynkowego. /fot. Fotolia
Urlop bezpłatny może wpływać na wymiar urlopu wypoczynkowego. /fot. Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Urlop bezpłatny to dodatkowa możliwość pracownika by uzyskać dzień wolny po wykorzystaniu przysługującego urlopu wypoczynkowego. Jak długo trwa urlop bezpłatny, w jakim trybie i w jakich okolicznościach jest udzielany?

Na podstawie ustawy – kodeks pracy wyróżniane są dwa rodzaje urlopu bezpłatnego. Pierwszy udzielany jest z inicjatywy pracownika i wykorzystywany w dowolnym celu. Drugi ma charakter celowy i wynika z inwencji samego pracodawcy.

REKLAMA

Inicjatywa pracownika - wniosek

Urlop bezpłatny wykorzystywany jest z inicjatywy pracownika. Warunek formalny jego uzyskania stanowi złożenie pisemnego wniosku, określającego termin rozpoczęcia i czas trwania urlopu. Udzielenie urlopu rozumiane jest jako efekt porozumienia obu stron, dwustronnie zobowiązującej umowy pomiędzy pracodawcą a pracownikiem.

Zgodnie z wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 12 lutego 2013 r. pracownikowi nie może być udzielony urlop bezpłatny bez wymaganego wniosku. Udzielenie takiego urlopu, bez wniosku, z przyczyn związanych z trudnościami ekonomicznymi zakładu pracy (i jednoczesne świadczenie przez pracownika pracy, choćby w mniejszym wymiarze), skutkuje uznaniem, że w rzeczywistości nie doszło do udzielenia pracownikowi urlopu bezpłatnego (III AUa 677/12). Tym samym pracodawca nie może samowolnie zwolnić zatrudnionego z obowiązku świadczenia pracy. Jeśli tego dokonana, będzie zobowiązany do wypłaty wynagrodzenia postojowego.

Zobacz również: Urlop na żądanie

Zgoda pracodawcy

Pracownik nie ma obowiązku uzasadniania wniosku, a pracodawca nie jest nim związany. Powodem wnioskowania o taki urlop może być sytuacja osobista (dodatkowe kształcenie) lub rodzinna (sprawowanie opieki nad chorym dzieckiem) a także konieczność czasowego pełnienia innych funkcji, np. społecznych. Otrzymanie urlopu uzależnione jest od dobrej woli pracodawcy, może on także uzgodnić z zatrudnionym inny termin rozpoczęcia urlopu oraz czas jego trwania. Oświadczenie pracodawcy nie wymaga formy pisemnej, jednak jej zachowanie jest korzystne ze względów dowodowych. Od odmownej decyzji pracodawcy pracownikowi nie przysługują żadne instrumenty prawne, umożliwiające odwołanie.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

W sytuacji gdy pracownikowi pozostał do wykorzystania urlop wypoczynkowy a ubiega się on o urlop bezpłatny pracodawca, kierując się własnym interesem, powinien odmówić udzielenia zgody lub uzależnić ją od wcześniejszego wykorzystania urlopu płatnego. Zabezpiecza to interesy pracodawcy. Niewykorzystany w danym roku kalendarzowym urlop płatny, powoduje bowiem konieczność wypłaty ekwiwalentu pieniężnego.

Czas

Ustawodawca nie ograniczył czasu trwania urlopu. Ze względu na cel, jaki spełnia, powinien być jednak udzielony na czas określony. Jeśli jest udzielony na okres dłuższy niż 3 miesiące, pracodawca ma możliwość zażądania powrotu nieobecnego pracownika. Powinien zastrzec taką klauzulę już w decyzji o udzieleniu urlopu. Odwołanie pracownika musi być uzasadnione ważnymi przyczynami. „Ważne przyczyny” to zwrot niedookreślony, budzący wiele kontrowersji, pod którym rozumiemy m. in. potrzeby pracodawcy związane z organizacją procesu pracy, stanowiące konsekwencję sytuacji rynkowej, zmian organizacyjnych czy trudności kadrowych. Powinny one powstać po udzieleniu urlopu. Muszą być rozpatrywane indywidualnie, na gruncie każdego stosunku pracy. Istnieje także możliwość wcześniejszego powrotu do pracy, po uprzednim uzgodnieniu przez strony. Po zakończeniu urlopu pracownik jest zobowiązany do powrotu do zajęć, na warunkach określonych w umowie o pracę a pracodawca – do zapewnienia takiej możliwości.

Prawo do urlopu bezpłatnego przysługuje niezależnie od stażu pracy. Można z niego skorzystać już w pierwszym dniu pracy, nawet jeśli jest to pierwsza praca w karierze zawodowej.

Urlop bezpłatny a urlop wypoczynkowy

Urlop bezpłatny trwający ponad miesiąc wpływa na prawo pracownika do płatnego urlopu wypoczynkowego. Urlop wypoczynkowy ulega bowiem proporcjonalnemu zmniejszeniu. Obniżenie wynosi 1/12 za każdy miesiąc nie wykonywania pracy w trakcie przebywania na urlopie bezpłatnym.

Pani Małgorzata przez 5 miesięcy przebywała na urlopie bezpłatnym. Urlop wypoczynkowy przysługiwał jej w pełnym wymiarze, tj. 26 dni. W danym roku pani Małgorzacie przysługuje więc 16 dni urlopu wypoczynkowego. Stanowi to 7/12 pełnego wymiaru tego urlopu (niepełne dni urlopu zaokrąglane są w górę).

Urlop bezpłatny, który nie przekracza jednego miesiąca nie wpływa na wymiar urlopu wypoczynkowego.

Wynagrodzenie i inne świadczenia

Urlop bezpłatny nie przerywa trwającego stosunku pracy, zawiesza go. Pracownik korzysta z ochrony przed wypowiedzeniem umowy o pracę. Wyjątkiem są sytuacje ogłoszenia upadłości bądź likwidacji pracodawcy lub zwolnień grupowych. W ostatnim przypadku dopuszczalne jest wypowiedzenie zmieniające, a wypowiedzenie definitywne tylko w czasie urlopu trwającego dłużej niż 3 miesiące. W czasie urlopu bezpłatnego pracodawca jest zwolniony z obowiązku wypłaty pracownikowi wynagrodzenia i innych świadczeń. Pracownik nie zachowuje prawa do świadczeń z ubezpieczenia społecznego, w tym prawa do zasiłku chorobowego i zasiłku opiekuńczego. Ma natomiast prawo do świadczeń z ubezpieczenia zdrowotnego, ale ustaje ono po upływie 30 dni od dnia rozpoczęcia urlopu.
Okres urlopu nie jest jednak wliczany do okresu zatrudnienia, który decyduje o przysługujących uprawnieniach pracowniczych. Dotyczy to zakładowego i ogólnego stażu pracy.

Pozostaje to w zgodzie z utrwalonym orzecznictwem sądowym oraz jednolitymi poglądami doktryny. Urlop bezpłatny jest okresem, w którym mimo trwania stosunku pracy ulegają zawieszeniu wzajemne obowiązki i uprawnienia stron tego stosunku (świadczenie pracy oraz wypłata wynagrodzenia). (Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 18 marca 1992 r., II SA 101/92).

Inicjatywa pracodawcy

Ustawa dopuszcza także by urlop bezpłatny udzielony został z inicjatywy pracodawcy. Jest to jednak urlop o charakterze celowym. Musi zostać wykorzystany na świadczenie pracy u innego pracodawcy (także za granicą). Wymagane jest wówczas trójstronne porozumienie, pomiędzy pracownikiem, dotychczasowym i nowym pracodawcą. Co ważne urlop udzielany z inicjatywy pracodawcy wliczany jest do okresu pracy u dotychczasowego pracodawcy.

Urlop młodocianego

Specyficznie uregulowana została także sytuacja pracownika młodocianego. On także jest uprawniony do niepłatnego urlopu. Na wniosek zatrudnionego pracodawca ma obowiązek udzielenia zgody na urlop. W tym przypadku ustawodawca określa zarówno termin jak i wymiar urlopu. Ma być on udzielony w okresie ferii szkolnych i po zsumowaniu z urlopem wypoczynkowym nie może przekraczać dwóch miesięcy w roku.

Polecamy serwis: Praca

Podstawa prawna:

  • ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94, z późn. zm.),
  • wyrok SA  w Białymstoku z dnia 12 lutego 2013 r., (III AUa 677/12),
  • wyrok NSA w Warszawie z dnia 18 marca 1992 r., (II SA 101/92).
Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Osoba ubezwłasnowolniona w DPS. Zasady finansowania do zmiany?

Samorządowcy proponują zmianę przepisów dotyczących finansowania kosztów pobytu osób ubezwłasnowolnionych całkowicie w domach pomocy społecznej. Chodzi o to, by ponosiła je gmina faktycznego miejsca jej zamieszkania, a nie opiekuna prawnego.

Propozycja: Do 1000 zł dodatku motywacyjnego z Funduszu Pracy [Interpelacja]

Trwają prace nad nowym systemem działania urzędów pracy. Wiąże się z tym także nowy system wynagradzania i dodatków.

Dodatek czy zasiłek pielęgnacyjny? [PYTANIA I ODPOWIEDZI]

Chociaż dodatek pielęgnacyjny i zasiłek pielęgnacyjny nie są tożsame, to w świadomości osób starszych czy niepełnosprawnych funkcjonują niekiedy zamiennie. Czym się różnią? Ile wynoszą? Oto odpowiedzi na przykładowe pytania.

Rozliczenie w PIT kosztów prywatnych wizyt u lekarza. Kto może skorzystać? Ile można odliczyć? Sprawdź zasady zanim złożysz rozliczenie

Prywatne wizyty u lekarzy to duże obciążenie domowego budżetu. Czy ich koszt można obniżyć dokonując rozliczenia w rocznym zeznaniu podatkowym? Kto może to zrobić i ile może odliczyć? Przepisy nie pozostawiają w tym zakresie wątpliwości.

REKLAMA

Krwiodawcy dostaną darmowe bilety na mecze. Sport wspiera honorowych dawców krwi

Honorowi krwiodawcy mogą liczyć na wyjątkową nagrodę od Pogoni Szczecin. Kibice, którzy oddadzą krew na hasło „Pogoń Szczecin”, otrzymają darmowe bilety na mecze swojego ukochanego klubu. Klub przeznaczył na ten cel aż 50 wejściówek.

Dodatki do emerytur i rent w 2025 r. Ile wynoszą? Pielęgnacyjny, kompensacyjny, sierocy i inne. Od marca waloryzacja

Zakład Ubezpieczeń Społecznych wypłaca oczywiście emerytury i renty, ale także dodatki do tych świadczeń. Ile wynoszą te dodatki w 2025 roku i kto ma do nich prawo?

Jednak nie można zrobić tej protezy na koszt NFZ. Resort zdrowia się tłumaczy, a pacjenci przełykają rozczarowanie. Nie pomaga nawet 600 plus na inne usługi

Nie ma protez overdenture na koszt NFZ, koszyk świadczeń stomatologicznych wcale nie zmienił się tak, jak byśmy sobie życzyli i jak nam mówiono. Przepisy nie tylko są mylące, ale na razie są też martwe, a ze świadczeń nie można korzystać.

Ministerstwo Klimatu odpowiada na pytania o zawożenie odzieży do PSZOK

Coraz więcej sygnałów o tym, że Polacy nie chcą zawozić kilku sztuk starej odzieży do PSZOK. Bo w wielu miejscach jest jeden PSZOK, trzeba w nim przedstawić zaświadczenie o opłatach za wywóz śmieci, stać w kolejkach. Wszystko to w wykonaniu nowych przepisów.

REKLAMA

We Francji oficjalnie można nazywać "kiełbasą" czy "szynką" produkty roślinne

Francja oficjalnie uznała "mięsne" nazwy dla żywności wegetariańskiej stosując się do jesiennego orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości UE (TSUE). Na określenie produktów pochodzenia roślinnego można używać takich nazw jak "stek" czy "kiełbaski".

Przestępstwo niealimentacji. Są wątpliwości i propozycja zmiany przepisów

Rzecznik Praw Obywatelskich przedstawił Ministrowi Sprawiedliwości propozycję zmiany w Kodeksie karnym. Miałoby to wyeliminować wątpliwości interpretacyjne związane z przestępstwem niealimentacji.

REKLAMA