Jak udzielać urlopów wychowawczych po zmianie przepisów od 1 października 2013 r.

Od 1 października br. pracownik zatrudniony co najmniej 6 miesięcy ma prawo do urlopu wychowawczego w wymiarze do 36 miesięcy w celu sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem, nie dłużej jednak niż do ukończenia przez nie 5. roku życia. Do sześciomiesięcznego okresu zatrudnienia wlicza się wszystkie poprzednie okresy zatrudnienia. W tym przypadku liczy się zatem staż pracy pracownika u wszystkich pracodawców, u których był zatrudniony.

Urlop wychowawczy w 5. częściach

Zmiana przepisów o urlopach wychowawczych, które obowiązują od 1 października 2013 r., umożliwia podział 36-miesięcznego okresu przysługującego urlopu wychowawczego na 5 części. Nie muszą być one wykorzystane przez pracownika bezpośrednio jedna po drugiej. Nie ma również określonej minimalnej lub maksymalnej długości jednej części takiego urlopu. Pracownik swobodnie decyduje w tym zakresie, a pracodawca każdorazowo musi uwzględnić jego wniosek o udzielenie urlopu wychowawczego. Dotychczas pracownicy mogli wykorzystać urlop wychowawczy maksymalnie w 4 częściach.

Po zmianie przepisów pracownik może wykorzystać urlopu wychowawczy w 5 częściach, a nie jak do tej pory w 4 częściach.

Zobacz serwis: Praca

Wspólne wykorzystywanie urlopu wychowawczego

Dotychczas rodzice lub opiekunowie dziecka spełniający warunki do korzystania z urlopu wychowawczego mogą jednocześnie przebywać na takim urlopie przez okres nieprzekraczający 3 miesięcy. W takim przypadku do wniosku o udzielenie urlopu wychowawczego powinno być dołączone pisemne oświadczenie drugiego z rodziców lub opiekunów dziecka o okresie, w którym zamierza on skorzystać z takiego urlopu. Od 1 października 2013 r. okres wspólnego korzystania przez rodziców lub opiekunów dziecka z urlopu wychowawczego został wydłużony do 4 miesięcy.

Po zmianie przepisów rodzice dziecka mogą jednocześnie przebywać na urlopie wychowawczym maksymalnie przez 4 miesiące.

Rodzice lub opiekunowie dziecka, którzy do dnia wejścia w życie nowelizacji jednocześnie korzystali z urlopu wychowawczego na dane dziecko, od dnia wejścia w życie zmiany przepisów mają prawo do jednoczesnego korzystania z takiego urlopu w wymiarze stanowiącym różnicę między nowym, 4-miesięcznym wymiarem takiego urlopu a wymiarem urlopu wychowawczego dotychczas wykorzystanym jednocześnie na dane dziecko. Zatem jednemu z rodziców będzie przysługiwało prawo do uzupełnienia o 1 miesiąc wspólnego urlopu wychowawczego, jaki już wykorzystał z drugim z rodziców.

Pracownica wychowująca 2-letnią córkę przebywa na 2-letnim urlopie wychowawczym, udzielonym jej od 1 stycznia 2013 r. W tym okresie ojciec dziecka przebywał jednocześnie na urlopie wychowawczym z matką dziecka przez pełny 3-miesięczny okres od 1 stycznia do 31 marca 2013 r. Po nowelizacji przepisów Kodeksu pracy, od 1 października 2013 r. pracownik ma prawo zwrócić się do pracodawcy z wnioskiem o udzielenie mu dodatkowego miesiąca urlopu wychowawczego, który będzie wykorzystywał łącznie z matką dziecka.

„Nieprzenoszalna” część urlopu wychowawczego

Od 1 października 2013 r. wprowadzono konieczność wykorzystania co najmniej 1 miesiąca urlopu wychowawczego przez drugiego z rodziców. Co najmniej miesiąc urlopu dla każdego z rodziców nie będzie „przenoszony" na drugiego rodzica. Oznacza to zatem, że w przypadku korzystania z urlopu wychowawczego wyłącznie przez jednego z rodziców będzie on miał prawo jedynie do 35 miesięcy tego urlopu, gdyż prawa do 1 miesiąca tego urlopu nie można będzie przenieść na drugiego rodzica.

Autopromocja

Kodeks pracy 2025. Praktyczny komentarz z przykładami

Sprawdź

Zobacz: Urlopy pracownicze

Od powyższej reguły przewidziano jednak wyjątki. Rodzic dziecka ma prawo do urlopu wychowawczego w wymiarze pełnych 36 miesięcy, jeżeli:

• drugi rodzic dziecka nie żyje,
• drugiemu rodzicowi dziecka nie przysługuje władza rodzicielska,
• drugi rodzic dziecka został pozbawiony władzy rodzicielskiej albo taka władza uległa ograniczeniu lub zawieszeniu, a także gdy
• dziecko pozostaje pod opieką jednego opiekuna.

Podstawa prawna:

art. 186 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy – j.t. Dz.U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94, ost. zm. Dz.U. z 2013 r. poz. 1028.

Elastyczny czas pracy, urlop wychowawczy i inne uprawnienia – wszystko o najważniejszych zmianach w prawie pracy w 2013. Kodeks pracy 2013 z komentarzem