Urlop zaległy - wykorzystanie
Pracodawca powinien udzielić pracownikowi urlopu w tym roku, w którym pracownik nabył do niego prawo. Urlop niewykorzystany w danym roku staje się urlopem zaległym i powinien zostać udzielony pracownikowi najpóźniej do dnia 30 września następnego roku kalendarzowego. Termin 9 miesięcy na wykorzystanie urlopu zaległego, czyli do 30 września roku następnego, dotyczy urlopu za 2011 rok i późniejsze. Zaległy urlop za 2010 rok i wcześniejsze można było wykorzystać w ciągu 3 miesięcy, czyli do końca pierwszego kwartału roku następnego.
Pracodawca ma obowiązek chronologicznego udzielania pracownikowi urlopu wypoczynkowego w kolejności nabywania przez tego pracownika prawa do urlopu. Oznacza to, że w pierwszej kolejności należy udzielić urlopu zaległego, a następnie aktualnego. Jeśli obecnie pracownik ma prawo do urlopu za 2013 rok oznacza to, że nie został on wykorzystany zgodnie z planem urlopów sporządzonym w roku 2013. Należy więc urlop ten uwzględnić w planie urlopów na rok 2014 lub w porozumieniu zawartym z pracownikiem. Przy planowaniu urlopu zwraca się uwagę na to, aby został wykorzystany do końca września 2014 roku. Warto zaznaczyć, że rozpoczęcie urlopu zaległego w dniu 30 września uważa się za zachowanie terminu.
Zobacz: Ewidencja czasu pracy 2017
Zobacz również: Co z zaległymi urlopami wypoczynkowymi z poprzednich lat
Przepisy bezwzględnie obowiązujące
Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 24 stycznia 2006 r. (I PK 124/05) orzekł, że pracodawca może wysłać pracownika na zaległy urlop, nawet wówczas gdy pracownik nie wyraża na to zgody. Prawo do urlopu wypoczynkowego określone jest bowiem przepisami o charakterze bezwzględnie obowiązującym. Dotyczy to obu stron stosunku pracy. Z jednej strony pracodawca ma obowiązek udzielenia pracownikowi urlopu wypoczynkowego w określonym wymiarze i terminie, a z drugiej strony pracownik nie może skutecznie zrzec się prawa do urlopu i nie może odmówić wykorzystania urlopu, który został mu udzielony zgodnie z prawem.
Jeśli pracodawca nie udziela zaległego urlopu do dnia 30 września następnego roku kalendarzowego, narusza obowiązujące przepisy. Nieudzielenie urlopu nie powoduje jednak, że pracownik traci prawo do takiego urlopu. Zgodnie z prawem roszczenie pracownika o udzielenie zaległego urlopu przedawnia się dopiero z upływem 3 lat od dnia, w którym stało się wymagalne.
Warto podkreślić, że naruszenie przez pracodawcę obowiązku udzielania pracownikowi urlopu wypoczynkowego za dany rok do 30 września następnego roku kalendarzowego, nie uprawnia pracownika do rozpoczęcia po tym terminie urlopu bez zgody pracodawcy (odpowiednio do aktualnego stanu prawnego wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 grudnia 2000 r., sygn. akt I PKN 121/00).
Polecamy także serwis: Rozwiązanie umowy
Przedawnienie roszczenia o urlop
Rozpoczęcie biegu trzyletniego terminu przedawnienia roszczenia o udzielenie urlopu wypoczynkowego następuje bądź z końcem roku kalendarzowego, za który urlop przysługuje, bądź najpóźniej z dniem 30 września roku następnego, jeżeli urlop został przesunięty na ten rok z przyczyn leżących po stronie pracownika lub pracodawcy (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11 kwietnia 2001 r., sygn. akt I PKN 367/00). Jeśli pracownikowi przysługuje prawo do urlopu za 2013 r., przedawni się z dniem 31 grudnia 2014 r., a jeżeli wykorzystanie urlopu zostanie przesunięte do dnia 30 września 2014 r., urlop przedawni się z dniem 30 września 2015 r.
Pracownikowi pozostało 5 dni zaległego urlopu wypoczynkowego za rok 2014. Udzielenia zaległego urlopu może dochodzić najpóźniej do dnia 30 września 2015 r.
Zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 7 maja 2008 r. (II PK 313/07) nie można czynić zarzutu nadużycia prawa pracownikowi żądającemu ekwiwalentu za zaległy urlop wypoczynkowy (art. 8 Kodeksu pracy w związku z art. 171 § 1 Kodeksu pracy), jeżeli nie miał możliwości skorzystania z urlopu udzielonego mu przez pracodawcę do 30 września roku następnego po roku nabycia prawa do urlopu.
Zadaj pytanie: Forum - Praca