Urlop wypoczynkowy
Kodeks pracy zapewnia pracownikowi prawo do wypoczynku, co czyni m.in. za pomocą przepisów o urlopach wypoczynkowych. W Dziale VII „Urlopy pracownicze” Rozdziale I „Urlop wypoczynkowy” w art. 152 § 1 zapewniono wszystkim pracownikom prawo do urlopu wypoczynkowego. Jest to prawo do corocznego, nieprzerwanego i płatnego urlopu, którego w żaden sposób nie można się zrzec. Urlop wypoczynkowy udziela się na dni pracy pracownika ustalone zgodnie z rozkładem czasu pracy. Jeden dzień urlopu odpowiada 8 godzinom pracy. Urlopu udziela się w dniach. Kodeks pracy przewiduje jednak możliwość udzielenia urlopu na dany dzień w godzinach, gdy nie odpowiada on pełnemu dobowemu wymiarowi czasu pracy jedynie w przypadku, gdy pozostała do wykorzystania część urlopu jest niższa niż pełny dobowy wymiar czasu pracy pracownika w danym dniu.
Wymiar urlopu wypoczynkowego w 2019 r.
W 2019 r. wymiar urlopu wypoczynkowego wynosi:
- 20 dni – w przypadku zatrudnienia krótszego niż 10 lat;
- 26 dni – w przypadku zatrudnienia co najmniej 10-letniego.
Do okresu zatrudnienia, od którego uzależnia się liczbę dni urlopowych, wlicza się także poprzednie okresy zatrudnienia i lata nauki w szkole zawodowej, średniej szkole ogólnokształcącej, szkole policealnej oraz na uczelni wyższej. W przypadku poprzednich okresów zatrudnienia nieważna jest przyczyna rozwiązania stosunku pracy ani przerwy w zatrudnieniu.
Polecamy: Urlopy wypoczynkowe. Pytania i odpowiedzi.
Wymiar urlopu – praca na niepełny etat
Przy zatrudnieniu na niepełnym etacie liczbę dni urlopowych pomniejsza się odpowiednio do wymiaru czasu pracy. Należy pamiętać, że niepełny dzień urlopu zaokrągla się w górę do pełnego dnia.
Pracownica zatrudniona jest na ¾ etatu. Gdyby była zatrudniona na pełny etat, miałaby prawo do 26 dni urlopu wypoczynkowego. W jej przypadku należy dokonać obliczenia 26*3/4= 19,5. Zgodnie z zasadą, że każdy niepełny dzień zaokrągla się do pełnego kobieta może wykorzystać w danym roku kalendarzowym 20 dni urlopu wypoczynkowego.
Pierwsza praca
W przypadku pierwszej pracy pracownik otrzymuje część urlopu z przysługującej mu puli wszystkich dni urlopowych z każdym kolejnym miesiącem pracy w wymiarze 1/12 całego urlopu. W świetle art. 153 § 1 i § 2 Kodeksu pracy pracownik podejmujący pracę po raz pierwszy, w roku kalendarzowym, w którym podjął pracę, uzyskuje prawo do urlopu z upływem każdego miesiąca pracy, w wymiarze 1/12 wymiaru urlopu przysługującego mu po przepracowaniu roku. Natomiast prawo do kolejnych urlopów nabywa w każdym następnym roku kalendarzowym.
Pierwsza praca w ramach stosunku pracy to, oprócz umowy o pracę, także zatrudnienie na podstawie mianowania, powołania, wyboru, spółdzielczej umowy o pracę.
Pracownik od miesiąca pracuje po raz pierwszy na podstawie umowy o pracę na pełnym etacie. Przysługuje mu 20 dni urlopu wypoczynkowego. Będzie nabywał prawo do urlopu z ukończeniem każdego kolejnego miesiąca pracy w wymiarze 1/12 z 20 dni. 20*1/12=1,66. Pracodawca nie ma obowiązku zaokrąglenia do pełnych dni urlopowych, ale nic nie stoi na przeszkodzie korzystniejszego potraktowania pracownika w tym przedmiocie.
Części urlopu wypoczynkowego
Co do zasady Kodeks pracy przyznaje pracownikowi prawo do nieprzerwanego urlopu wypoczynkowego, co oznacza, że powinno wykorzystać się pulę 20 lub 26 dni urlopowych następujących bezpośrednio po sobie. Art. 162 ustawy kodeksowej wprowadza jednak możliwość wnioskowania o podział urlopu na części, co w praktyce jest najczęstszą formą wykorzystywania urlopu. Ustawodawca wskazuje, że przynajmniej jedna część urlopu powinna trwać nie krócej niż 14 kolejnych dni kalendarzowych (zwykle 10 dni roboczych i 4 dni weekendowe).
Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dziennik Ustaw rok 2018 poz. 917)