Wymiar i termin urlopu ojcowskiego w 2018 i 2019 r.
Urlop ojcowski przysługuje pracownikowi zatrudnionemu na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania lub spółdzielczej umowy o pracę. Nie skorzystają z tego uprawnienia ojcowie wykonujący pracę z tytułu umowy cywilnoprawnej, np. zlecenia czy umowy o dzieło. Wnioskować o urlop może zarówno biologiczny ojciec, jak i przysposabiający. Nie dotyczy to jednak ojca, który został pozbawiony władzy rodzicielskiej.
Zgodnie z art. 1823 § 1 Kodeksu pracy pracownik ma prawo do urlopu ojcowskiego w wymiarze do 2 tygodni. Jest to stały wymiar, co oznacza, że liczba dzieci urodzonych przy jednym porodzie nie wpływa na długość urlopu ojcowskiego. Ma jednak ściśle określony termin, do którego może skorzystać z tego uprawnienia. Do 1 stycznia 2016 r. było to ukończenie przez dziecko 12 miesiąca życia. Od 2 stycznia 2016 r. prawo pracy pozwala na skorzystanie z urlopu ojcowskiego:
- do ukończenia przez dziecko 24 miesiąca życia albo
- do upływu 24 miesięcy od dnia uprawomocnienia się postanowienia orzekającego przysposobienie dziecka i nie dłużej niż do ukończenia przez dziecko 7 roku życia, a w przypadku dziecka, wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego, nie dłużej niż do ukończenia przez nie 10 roku życia.
Jeśli podany termin minie, a pracownik nie wykorzystał urlopu, uprawnienie do płatnego 2-tygodniowego wolnego od pracy przepada.
Polecamy: Kodeks pracy 2019. Praktyczny komentarz z przykładami + PDF.
Czy pracownik może skorzystać z urlopu ojcowskiego, jeśli dziecko urodziło się przed dniem rozpoczęcia pracy u danego pracodawcy? Uważa się, że jeśli nie upłynął termin 24 miesięcy, a pracownik nie skorzystał jeszcze ze swojego uprawnienia w pełni, powinien otrzymać przysługujące mu dni wolne od pracy. Urodzenie się dziecka przed podjęciem pracy u aktualnego pracodawcy nie ma znaczenia.
Pracownik jest zatrudniony na podstawie umowy o pracę na czas określony u nowego pracodawcy od 1 października 2018 r. Złożył wniosek o urlop ojcowski w wymiarze 2 tygodni w terminie od 30 października do 12 listopada 2018 r. w związku z dzieckiem, które urodziło się 15 listopada 2016 r. Pracodawca udziela mu urlopu ojcowskiego.
Zasiłek macierzyński za czas urlopu ojcowskiego
Za okres pozostawania na urlopie ojcowskim pracownikowi przysługuje zasiłek macierzyński w wysokości 100% podstawy wymiaru. Jest on całkowicie niezależny od zasiłku macierzyńskiego przysługującego matce dziecka. Oznacza to, że pracownik przebywający na urlopie ojcowskim zawsze otrzyma za ten czas zasiłek, nawet jeśli matka również go otrzymuje, przebywając na urlopie macierzyńskim.
Zasiłek macierzyński a zasiłek chorobowy
Może zdarzyć się taka sytuacja, że wyznaczony termin urlopu ojcowskiego pokrywa się z okresem niezdolności do pracy. Wówczas pracownik ma możliwość wnioskować do pracodawcy o przesunięcie mu terminu urlopu ojcowskiego. Jeśli tego nie uczyni otrzyma zasiłek chorobowy za czas wychodzący poza termin urlopu ojcowskiego, a za termin urlopu ojcowskiego otrzyma zasiłek macierzyński. Wynika z tego jasno, iż okres niezdolności do pracy pokrywający się z okresem pobierania zasiłku macierzyńskiego nie daje prawa do otrzymania zasiłku chorobowego.
Pracownik otrzymał urlop ojcowski na czas od 22 października do 4 listopada 2018 r. Tymczasem zachorował i lekarz wystawił mu zwolnienie lekarskie na okres od 18 do 25 października 2018 r. Pracownik za okres 18-21 października otrzyma zasiłek chorobowy, a za okres 22 października - 4 listopada pobierze zasiłek macierzyński.
Podział urlopu ojcowskiego
Urlop ojcowski od 2 stycznia 2016 r. można udzielać w częściach. Kodeks pracy przewiduje tylko dwie możliwości wykorzystania urlopu ojcowskiego:
- jednorazowo
- albo nie więcej niż w 2 częściach.
Żadna z dwóch części nie może być krótsza niż tydzień, co oznacza, że pracownik może skorzystać z urlopu dzielonego jedynie na dwie 1-tygodniowe części.
Urlopu ojcowskiego nie należy mylić z tzw. urlopem tacierzyńskim, który stanowi oddzielne uprawnienie z tytułu urodzenia się dziecka.
Więcej o urlopie tacierzyńskim przeczytasz tutaj >>>
Wniosek o urlop ojcowski
Urlopu ojcowskiego udziela się na pisemny wniosek pracownika. Należy złożyć go w terminie nie krótszym niż 7 dni przed planowanym rozpoczęciem korzystania z urlopu.
Dziecko urodziło się 18 października 2016 r. Aby pracownik mógł skorzystać z pełnego wymiaru urlopu, może złożyć wniosek o urlop ojcowski najpóźniej dnia 26 września 2018 r. (z zachowaniem 7-dniowego terminu):
- 26 września – złożenie wniosku o urlop
- 27 września – 3 października – 7-dniowy termin
- 4 -17 października – urlop ojcowski
- 18 października – 24 miesiące życia dziecka
Zgodnie z § 21 rozporządzenia w sprawie wniosków dotyczących uprawnień pracowników związanych z rodzicielstwem oraz dokumentów dołączanych do takich wniosków wniosek o urlop ojcowski zawiera:
- imię i nazwisko pracownika;
- wskazanie okresu, na który ma być udzielony urlop ojcowski albo jego część.
Wniosek o urlop ojcowski - POBIERZ WZÓR >>>
Dokumenty do wniosku
Do wniosku dołącza się dokumenty określone we wspomnianym rozporządzeniu:
- skrócony odpis aktu urodzenia dziecka (dzieci) lub zagraniczny akt urodzenia dziecka (dzieci) albo kopie tych dokumentów;
- kopię prawomocnego postanowienia sądu o przysposobieniu dziecka, w przypadku gdy wniosek dotyczy udzielenia urlopu ojcowskiego albo jego części na dziecko przysposobione;
- oświadczenie pracownika-ojca wychowującego dziecko, czy korzystał z urlopu ojcowskiego albo jego części;
- kopię prawomocnej decyzji o odroczeniu obowiązku szkolnego, w przypadku gdy wniosek dotyczy dziecka, wobec którego podjęto taką decyzję.
Pracodawca jest obowiązany uwzględnić wniosek pracownika.
Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dziennik Ustaw rok 2018, poz. 917)
Ustawa z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dziennik Ustaw rok 2017 poz. 1368 z późn. zm.)
Rozporządzenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 8 grudnia 2015 r. w sprawie wniosków dotyczących uprawnień pracowników związanych z rodzicielstwem oraz dokumentów dołączanych do takich wniosków (Dziennik Ustaw rok 2015 poz. 2243)