Rok 2023 minął pod znakiem zmian w Kodeksie pracy. Do najgłośniejszych należały te dotyczące pracy zdalnej i kontroli trzeźwości. Ale w praktyce najwięcej problemów generują te mniejsze, które wiążą się z koniecznością terminowego dopełnienia nowych obowiązków i zmianą nawyków wykształconych we wcześniejszych latach pracy.
- Gdy wymiar urlopu lub okres wypowiedzenia się zmienią, informację trzeba zaktualizować
- Długość urlopu jest uzależniona od stażu pracy
- Okres wypowiedzenia umowy też się zmienia
Gdy wymiar urlopu lub okres wypowiedzenia się zmienią, informację trzeba zaktualizować
Jednym z obowiązków, które obciążają pracodawcę zatrudniającego nowego pracownika jest obowiązek informacyjny. Choć istnieje już od wielu lat, to od 26 kwietnia 2023 r. uległ znaczącemu rozszerzeniu. I choć mogłoby się wydawać, że to nie jest duży kłopot – wystarczy zaktualizować obowiązujący w zakładzie pracy wzór informacji i wykazać się uważnością podczas zatrudniania pracownika, to jednak sprawa jest bardziej kłopotliwa, niż się wydaje. Pracodawcę obciąża bowiem nie tylko obowiązek przekazania pracownikowi informacji, ale również jej aktualizowania, jeśli którykolwiek z elementów ulegnie zmianie! To zaś, szczególnie w przypadku zatrudniania dużej ilości pracowników, może wymagać sporych nakładów pracy. Od 26 kwietnia 2023 r. katalog informacji, które pracodawca jest zobowiązany przekazać pracownikowi w postaci papierowej lub elektronicznej, nie później niż w terminie 7 dni od dnia dopuszczenia pracownika do pracy, rozrósł się do 13 pozycji. Wśród nich na szczególną uwagę zasługują wymiar urlopu wypoczynkowego oraz długość okresu wypowiedzenia. W czasie trwania zatrudnienia ulegają one bowiem zmianie. A jeśli się zmienią, informację trzeba zaktualizować.
Długość urlopu jest uzależniona od stażu pracy
Wymiar urlopu wynosi:
- 20 dni – jeżeli pracownik jest zatrudniony krócej niż 10 lat;
- 26 dni – jeżeli pracownik jest zatrudniony co najmniej 10 lat.
Warto jednak pamiętać, że nie chodzi w tym wypadku o okres zatrudnienia u danego pracodawcy, a o ogólny okres zatrudnienia, do którego dolicza się także wskazane przez ustawodawcę okresy nauki. Z tytułu ukończenia:
- zasadniczej lub innej równorzędnej szkoły zawodowej - przewidziany programem nauczania czas trwania nauki, nie więcej jednak niż 3 lata,
- średniej szkoły zawodowej - przewidziany programem nauczania czas trwania nauki, nie więcej jednak niż 5 lat,
- średniej szkoły zawodowej dla absolwentów zasadniczych (równorzędnych) szkół zawodowych - 5 lat,
- średniej szkoły ogólnokształcącej - 4 lata,
- szkoły policealnej - 6 lat,
- szkoły wyższej - 8 lat.
Okresy te nie podlegają sumowaniu, a więc do urlopowego stażu pracy należy zawsze zaliczyć okres nauki w szkole programowo najwyższej. Jeżeli pracownik pobierał naukę w czasie zatrudnienia, do okresu pracy, od którego zależy wymiar urlopu, wlicza się bądź okres zatrudnienia, w którym była pobierana nauka, bądź okres nauki – zależnie od tego, co jest korzystniejsze dla pracownika. Jeśli chodzi o okresy poprzedniego zatrudnienia, wlicza się je do urlopowego stażu pracy bez względu na przerwy w zatrudnieniu oraz sposób ustania stosunku pracy. W przypadku jednoczesnego pozostawania w dwóch lub więcej stosunkach pracy wliczeniu podlega także okres poprzedniego niezakończonego zatrudnienia w części przypadającej przed nawiązaniem drugiego lub kolejnego stosunku pracy. Jak z tego wynika, pracownik posiadający wyższe wykształcenie już po przepracowaniu dwóch lat uzyska prawo do urlopu wypoczynkowego w wyższym wymiarze, a absolwent technikum będzie musiał poczekać na to aż 5 lat. Jednak każdemu z tych pracowników trzeba będzie w odpowiednim momencie przekazać zaktualizowaną informację o warunkach zatrudnienia.
Okres wypowiedzenia umowy też się zmienia
Z kolei okres wypowiedzenia umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony i umowy o pracę zawartej na czas określony jest uzależniony od okresu zatrudnienia u danego pracodawcy i wynosi:
- 2 tygodnie, jeżeli pracownik był zatrudniony krócej niż 6 miesięcy;
- 1 miesiąc, jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej 6 miesięcy;
- 3 miesiące, jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej 3 lata.
Oznacza to, że w przypadku zatrudnienia trwającego co najmniej 3 lata pracodawca dwukrotnie będzie zobowiązany do zaktualizowania informacji o warunkach zatrudnienia z uwagi na wydłużenie się okresu wypowiedzenia umowy.
Podstawa prawna
- art. 29, art. 36, art. 154 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (j.t. Dz.U. z 2023 r. poz. 1465)