Telepraca
Istotą telepracy jest jej regularne świadczenie poza zakładem pracy, najczęściej w domu pracownika. Charakter pracy musi pozwalać na wykonywanie obowiązków pracowniczych z dala od firmy. Telepracownik korzysta przy tym ze środków komunikacji elektronicznej i w szczególności przesyła w tej formie wyniki swojej pracy. Pracodawca może kontrolować pracownika w miejscu pracy, jednak powinni wspólnie ustalić termin kontroli.
Plusy telepracy dla pracownika
Telepraca jest niewątpliwie z różnych względów bardzo korzystna dla obu stron stosunku pracy. Stanowi pozapłacową formę motywacji pracownika. Wymieniana jest w ankietach jako jeden z najbardziej pożądanych sposobów doceniania talentów. Pozwala na godzenie życia prywatnego z zawodowym. Nie tracąc czasu i energii na dojazdy do pracy, zyskuje się więcej czasu na sen i odpoczynek. Pracownik wypoczęty jest bardziej wydajny, pomysłowy oraz pozytywnie nastawiony do pracy.
Dla matek i ojców ten dodatkowy czas ma szczególne znaczenie. Można później zawieźć dzieci do żłobka, przedszkola czy szkoły i zarazem wcześniej je odebrać po zajęciach. Oznacza to więcej czasu dziecka w domu z rodziną. Ma to wielkie znaczenie w przypadku posiadania małych dzieci, które potrzebują kontaktu z rodzicami. Nie powinny spędzać całego dnia poza domem.
Polecamy: Kodeks pracy 2019. Praktyczny komentarz z przykładami + PDF.
Kolejną kwestią jest karmienie dziecka piersią. Zazwyczaj krótsza będzie rozłąka matki z dzieckiem, która pracuje w domu niż w biurze. Czasami pracownicy dojeżdżają do pracy bardzo daleko i potrzebują zarezerwować na dojazd np. godzinę czasu. Pomimo więc przerw na karmienie telepraca może być lepszym rozwiązaniem dla matki karmiącej.
Następnym plusem telepracy jest możliwość zastosowania jej do pracowników niepełnosprawnych. To bardzo wygodna forma świadczenia pracy dla osób, którym trudno przemieszczać się z miejsca zamieszkania do zakładu pracy. Zazwyczaj mieszkania osób z niepełnosprawnościami są już do nich przystosowane. Nie muszą więc pokonywać różnego rodzaju barier architektonicznych, które czasami wręcz uniemożliwiają im dotarcie do określonego celu.
Nie sposób nie wspomnieć w tym miejscu o oszczędnościach związanych z dojazdami do pracy. O ile pracuje się w tym samym mieście, w którym się mieszka, koszty poczynione na dojazd do pracy mogą być niewielkie, o tyle droga do pracy w innej miejscowości może wiązać się z wydatkiem nawet kilkuset złotych miesięcznie.
Kolejne wydatki wiążą się z wyżywieniem. Nie zawsze pracownicy przynoszą do pracy posiłki przygotowane w domu. Często są to dania kupowane w bliskim otoczeniu zakładu pracy. Nie mając czasu w ciągu dnia, wybiera się restauracje czy firmy cateringowe obsługujące biurowce. Jest to bezsprzecznie bardzo wygodne i potrzebne rozwiązanie. Jednak w porównaniu do sumy pieniędzy, którą wydaje się na przygotowywane w domu posiłki, jest to niemały wydatek.
Warto zakreślić problem stresu związanego z dojazdami do pracy w firmie. Po pierwsze pracownicy od momentu wstania z łóżka spieszą się. Czas pełni tu kluczową rolę. Trzeba zawieźć dzieci na czas, dotrzeć na autobus, tramwaj, pociąg, metro na czas i wreszcie dojechać do pracy na czas. Pośpiech sprzyja pomyłkom oraz wypadkom. Spiesząc się, zwykle jesteśmy zestresowani, co może przełożyć się na późniejszą pracę. Wykonując pracę zdalnie, cały proces dojazdu do pracy jest pomijany. Pracownik bardziej wypoczęty i zrelaksowany może rozpocząć nowy dzień pracy. Zapewne jego prywatne pomieszczenia również wpływają uspokajająco i odprężająco. Niekiedy w zakładzie pracy panuje napięta atmosfera. Może to być wywołane różnymi przyczynami, np. tempem pracy, różnymi charakterami pracowników czy nieustanną kontrolą pracodawcy.
Minusy telepracy dla pracownika
Podstawowym minusem wynikającym z telepracy dla pracownika jest odizolowanie od reszty zespołu i innych ludzi. Na początku wielu osobom to nie przeszkadza. Jednak w miarę upływu czasu niektórzy zaczynają odczuwać potrzebę kontaktu z innymi pracownikami. Czasami niezbędna jej pomoc, rada czy wsparcie kogoś z zespołu. Rozmowa przez telefon nie zawsze jest zadowalająca. Rozwiązaniem może być w tej sytuacji określenie w umowie jednego czy dwóch dni pracy w zakładzie pracy. Jeśli będą to stałe dni pracy w firmie, telepraca nie utraci swojej istoty.
Niekorzystne może być również dla pracownika brak zmiany otoczenia. Wykonywanie pracy z domu niesie za sobą niebezpieczeństwo zamknięcia się na przestrzeń domową i ewentualne wyjścia do sklepu czy odbiory dzieci ze szkoły. Człowiek jest jednostką społeczną, która potrzebuje przestrzeni i innych ludzi. Warto czasami zaplanować dzień inaczej: zrobić po pracy coś nowego, odkryć jakieś miejsce.
Plusy telepracy dla pracodawcy
Pracodawca może stosować telepracę jako motywator. Jeśli firma nie przewiduje podwyżek, gdyż nie ma na nie dostatecznych środków, warto pomyśleć o pozapłacowych formach doceniania najlepszych pracowników. W przypadku rzetelnego, lojalnego, zaangażowanego i zasłużonego pracownika można zaproponować regularną prace z domu. Na początek dobrym rozwiązaniem wydaje się wprowadzenie pracy zdalnej na niektóre dni tygodnia pracy. Jeśli pracownik zaaprobuje taką formę współpracy, a pracodawca nie zauważy pogorszenia jakości wykonywanej przez niego pracy, można spróbować telepracy w pełnym wymiarze czasu pracy.
Pracodawca, który wprowadza w zakładzie pracy telepracę, zyskuje nowe oszczędności. Wynikają one z braku konieczności wynajmu pomieszczeń biurowych. Wynajem w większych miastach pochłania bardzo duże sumy pieniędzy, dlatego pracodawcy szukając oszczędności, coraz częściej decydują się na telepracę.
Co więcej telepraca opłaca się pracodawcom zatrudniającym niepełnosprawnych, gdyż nie muszą dostosowywać zakładu pracy do wymogów związanych z zatrudnieniem osób z niepełnosprawnościami.
Kodeks pracy przewiduje możliwość korzystania telepracownika z własnego sprzętu. Wówczas pracodawca nie musi zapewniać np. Internetu, komputera, telefonu służbowego. W zamian za to wypłaca pracownikowi ekwiwalent pieniężny.
Minusy telepracy dla pracodawcy
Pracodawca może uważać, że jednym z minusów stosowania telepracy jest brak kontroli nad pracownikiem. Można używać w tym celu różnego rodzaju programów zainstalowanych na komputerze telepracownika. Ponadto strony powinny wspólnie ustalić jak będzie sprawdzana obecność pracownika „w pracy”. Zgodnie z Kodeksem pracy przedmiotem kontroli może być:
- wykonywanie pracy,
- inwentaryzacja, konserwacja, serwis lub naprawa powierzonego sprzętu, a także jego instalacja,
- bezpieczeństwo i higiena pracy.
Pracodawca, który chce skontrolować telepracownika, powinien wcześniej ustalić z nim termin przedmiotowej kontroli. Powinien przy tym mieć na uwadze charakter miejsca pracy, jakim jest najczęściej prywatne mieszkanie pracownika.
Pracownik powinien pozostawać w stałym kontakcie z pracodawcą. Zwykle komunikacja następuje za pośrednictwem telefonu i poczty elektronicznej. Jeśli dla pracodawcy to za mało, można ustalić dni, w których organizowane będzie kolegium, na którym strony stosunku pracy zajmą się uzgadnianiem ze sobą dalszych planów działania.
Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dziennik Ustaw rok 2019 poz. 1040)