Telepraca - prawa telepracownika

Prawa pracownika

Kodeks pracy wymienia szereg praw pracowniczych. Najbardziej ogólnymi są prawo do pracy, prawo do godziwego wynagrodzenia za pracę wykonaną, prawo do bezpiecznych i higienicznych warunków pracy, prawo do równego traktowania, równych praw z tytułu jednakowego wypełniania takich samych obowiązków, także równego traktowania mężczyzn i kobiet w zatrudnieniu, prawo szanowania godności i dóbr osobistych pracownika

Prawo do równego traktowania i zakaz dyskryminacji (art. 11^2-3 Kodeksu pracy)

Zasadą prawa pracy jest, aby każdy pracownik był równo traktowany w kwestii nawiązania i rozwiązania stosunku pracy, warunków zatrudnienia, awansu, a także dostępu do szkoleń w celu podnoszenia kwalifikacji zawodowych. Zakazuje się dyskryminacji w szczególności ze względu na: płeć, wiek, niepełnosprawność, rasę, religię, narodowość, przekonania polityczne, przynależność związkową, pochodzenie etniczne, wyznanie, orientację seksualną, a także ze względu na to, czy są zatrudnieni na czas określony czy nieokreślony albo w pełnym lub niepełnym wymiarze czasu pracy.

Więcej na ten temat znajdziesz w artykule >>> Zakaz nierównego traktowania i dyskryminacji telepracownika.

Polecamy: Zatrudnianie pracowników po zmianach w Kodeksie pracy

Prawo do godziwego wynagrodzenia (art. 13 Kodeksu pracy)

Pracownik ma prawo do otrzymania wynagrodzenia za wykonaną pracę. Wysokość wynagrodzenia powinna być zawarta w umowie o pracę. Dodatkowo prawo zapewnia ochronę pracownika w postaci regulacji minimalnego wynagrodzenia za pracę. Oznacza to, że pracownik wykonujący pracę w pełnym wymiarze czasu pracy nie może otrzymać płacy niższej od minimalnego wynagrodzenia. Płaca minimalna podlega corocznej waloryzacji i w 2019 r. wynosi 2250 zł. Od niedawana funkcjonuje również minimalna stawka godzinowa na umowie zleceniu. Obecnie wynosi 14,70 zł. Jeśli pracodawca wypłaci pracownikowi zatrudnionemu na pełnym etacie niższą pensję, zgodnie z prawem powinna zostać wyrównana do poziomu płacy minimalnej.

Prawo do wypoczynku (art. 14 Kodeksu pracy)

Prawo do wypoczynku realizuje się w przepisach regulujących czas pracy, dni wolne od pracy oraz urlopy wypoczynkowe. Szczególne przepisy chronią sytuację osób niepełnosprawnych, kobiet w ciąży i karmiących. Prawo do wypoczynku należy do jednych z podstawowych zasad prawa pracy. Ma chronić pracowników przed nadmierną pracą i zapewniać balans między życiem prywatnym i zawodowym. W ogromnym stopniu wpływa na równowagę psycho-fizyczną zatrudnionych.

Prawo do bezpiecznych i higienicznych warunków pracy (art. 15 Kodeksu pracy)

Na pracodawcy ciąży obowiązek zapewnienia bezpiecznych i higienicznych warunków pracy. Więcej na temat bhp w miejscu pracy telepracownika znajdziesz w artykule: Telepraca – przepisy bhp.

Inne prawa telepracownika:

1. Prawo do otrzymania od pracodawcy ubezpieczonego sprzętu niezbędnego do wykonywania pracy spełniającego warunki bhp.
2. Prawo do wynagrodzenia za przestój w przypadku awarii internetu.

To pracodawca odpowiada za zapewnienie Internetu telepracownikowi. W przypadku braku dostępu do Internetu spowodowanego awarią pracownik pozostaje gotowy do pracy, ale nie ze swojej winy nie może jej wykonywać. Należy więc wypłacić mu wynagrodzenia za przestój.

3. Prawo do ekwiwalentu za korzystanie z prywatnego sprzętu przy wykonywaniu pracy. Więcej na temat ekwiwalentu znajdziesz w artykule >>> Czy pracodawca musi zapewnić telepracownikowi sprzęt i Internet?
4. Prawo do prywatności w miejscu pracy telepracownika.
5. Prawo do 10-minutowej przerwy po każdej nieprzerwanej 50-minutowej pracy przy komputerze wyposażonym w monitor ekranowy dla telepracownicy w ciąży.

Wykaz prac uciążliwych, niebezpiecznych lub szkodliwych dla zdrowia kobiet w ciąży i kobiet karmiących dziecko piersią zawarty w załączniku do stosownego rozporządzenia Rady Ministrów zawiera prace na stanowiskach z monitorami ekranowymi – w łącznym czasie przekraczającym 8 godzin na dobę. Wskazano, że czas spędzony przy obsłudze monitora ekranowego nie może jednorazowo przekraczać 50 minut. Po tym czasie kobieta powinna mieć co najmniej 10-minutową przerwę wliczaną do czasu pracy.

Autopromocja

Kodeks pracy 2025. Praktyczny komentarz z przykładami

Sprawdź

6. Prawo dostępu do zakładu pracy na warunkach przysługujących wszystkim pracownikom, w tym prawo do kontaktowania się z innymi pracownikami i korzystania z pomieszczeń i urządzeń pracodawcy, z zakładowych obiektów socjalnych i prowadzonej działalności socjalnej.

Należy uszanować prawo do prywatności miejsca pracy telepracownika z tego względu, że zwykle jest to jego mieszkanie lub dom. Dotyczy to szczególnie kontroli pracy ze strony pracodawcy lub osoby przez niego upoważnionej do dokonania tej czynności. Powinna ona odbywać się w godzinach pracy telepracownika. Więcej na ten temat dowiesz się z artykułu >>> Kontrola pracownika na telepracy.

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dziennik Ustaw rok 2018 poz. 917)

Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 1 grudnia 1998 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe (Dziennik Ustaw rok 1998 nr 148 poz. 973)

Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 3 kwietnia 2017 r. w sprawie wykazu prac uciążliwych, niebezpiecznych lub szkodliwych dla zdrowia kobiet w ciąży i kobiet karmiących dziecko piersią (Dziennik Ustaw rok 2017 poz. 796)