Zatrudnienie w formie telepracy - porozumienie
Najważniejsze, co należy wiedzieć to brak możliwości wprowadzenia telepracy jednostronnie. Pracodawca nie może narzucić pracę w formie telepracy. Zawsze musi być to wynikiem porozumienia z drugą stroną stosunku pracy.
Wprowadzenie telepracy w zakładzie pracy
Rozróżnia się dwie drogi wprowadzenia telepracy w zakładzie pracy:
- Uregulowanie warunków telepracy w porozumieniu ze związkiem zawodowym lub regulaminie, a następnie zawarcie umowy o pracę w formie telepracy z pracownikiem bądź zawarcie porozumienia z dotychczasowym pracownikiem o zmianie formy wykonywania pracy;
- Wniosek zainteresowanego pracownika, przychylenie się do prośby pracownika przez pracodawcę i porozumienie w sprawie zmiany formy wykonywania pracy.
Porozumienie ze związkiem zawodowym
Jeśli pracodawca decyduje się na wprowadzenie w swoim zakładzie pracy telepracy, powinien określić warunki jej wykonywania w porozumieniu ze związkiem zawodowym lub w regulaminie (akty wewnątrzzakładowe). Dotyczy to wszystkich pracodawców niezależnie od liczby zatrudnianych pracowników czy formy organizacyjno-prawnej podmiotu.
Polecamy: Zatrudnianie pracowników po zmianach w Kodeksie pracy
Jeśli w danym podmiocie działa jedna organizacja związkowa, pracodawca musi zawrzeć z nią stosowne porozumienie. W przypadku gdy w danym zakładzie działa więcej niż jedna organizacja, pracodawca uzgadnia porozumienie z tymi organizacjami.
Może zdarzyć się taka sytuacja, że nie będzie możliwości ustalenia warunków stosowania telepracy w danym podmiocie ze wszystkimi organizacjami. Wówczas pracodawca dokonuje ustaleń z organizacjami reprezentatywnymi (w rozumieniu art. 253 ust. 1 lub 2 ustawy o związkach zawodowych), z których każda zrzesza co najmniej 5% pracowników zatrudnionych u pracodawcy.
W świetle art. 253 ust 1 ustawy o związkach zawodowych reprezentatywną zakładową organizacją związkową jest zakładowa organizacja związkowa:
1) będąca jednostką organizacyjną albo organizacją członkowską ponadzakładowej organizacji związkowej uznanej za reprezentatywną w rozumieniu ustawy o Radzie Dialogu Społecznego, zrzeszająca co najmniej 8% osób wykonujących pracę zarobkową zatrudnionych u pracodawcy lub
2) zrzeszająca co najmniej 15% osób wykonujących pracę zarobkową zatrudnionych u pracodawcy.
2. Jeżeli żadna z zakładowych organizacji związkowych nie spełnia wymogów, o których mowa w ust. 1, reprezentatywną zakładową organizacją związkową jest organizacja zrzeszająca największą liczbę osób wykonujących pracę zarobkową zatrudnionych u pracodawcy.
Pracodawca przedstawia projekt porozumienia. Dokument powinien zawierać warunki stosowania telepracy, przede wszystkim sposób organizowania pracy, prawa i obowiązki pracownika i pracodawcy oraz zapis dotyczący niedyskryminowania telepracowników.
Regulamin warunków wykonywania telepracy
Na zawarcie porozumienia przewiduje się 30 dni. Jeżeli w terminie 30 dni od dnia przedstawienia przez pracodawcę projektu porozumienia nie dojdzie do jego zawarcia, pracodawca określi warunki stosowania telepracy w regulaminie. Uwzględnia przy tym ustalenia podjęte z organizacjami w toku uzgadniania porozumienia.
Natomiast jeżeli u danego pracodawcy nie działają żadne związki zawodowe procedura jest następująca: pracodawca uzgadnia warunki stosowania telepracy z przedstawicielami pracowników wyłonionymi w trybie przyjętym u pracodawcy.
Wniosek pracownika o telepracę
Inicjatorem wprowadzenia telepracy może być także sam zainteresowany pracownik. Od 6 czerwca 2018 r. Kodeks pracy przewiduje możliwość złożenia wniosku o telepracę. Pracodawca nie ma jednak obowiązku przychylenia się do prośby pracownika w tym przedmiocie. Jeśli np. niektóre z obowiązków pracownika wymagają jego obecności w zakładzie pracy, pracodawca może odmówić przyznania telepracy. Więcej przeczytasz o tym w artykule >>> Wniosek o telepracę - wzór.
Zmiana warunków pracy przy nawiązywaniu stosunku pracy i w trakcie
Pracodawca może wprowadzić telepracę, podpisując umowę o pracę z nowym pracownikiem bądź zawierając kolejną umowę terminową z obecnym pracownikiem. Zamiana formy zatrudnienia na telepracę może nastąpić również w trakcie zatrudnienia na mocy porozumienia z dotychczasowym pracownikiem. Jeśli pracodawca planuje zatrudnić nowego pracownika w formie telepracy, powinien taką informację zawrzeć już w ofercie pracy. Wówczas pracownik odpowiadając na ogłoszenie o pracę, godzi się z warunkami zdalnego wykonywania pracy zaproponowanymi przez pracodawcę. Na kolejnym etapie rekrutacji mogą wspólnie ustalić pozostałe aspekty umowy.
Wprowadzenie telepracy w stosunku do pracownika już zatrudnionego przez pracodawcę może nastąpić z inicjatywy każdej ze stron. Zawsze jednak musi być efektem porozumienia. Pracodawcy może zależeć na zmniejszeniu kosztów związanych z wynajmem powierzchni biurowej, a pracownik oszczędza czas i pieniądze na dojazdy do zakładu pracy. Takie porozumienie może stanowić aneks do umowy o pracę, w którym określa się przede wszystkim wykonywanie pracy w formie telepracy, sposób komunikacji i przesyłania efektów pracy, miejsce pracy i częstotliwość telepracy, np. wszystkie poniedziałki i piątki, bądź telepracę w pełnym wymiarze. Bardzo ważne jest również określenie terminu, od którego praca będzie wykonywana regularnie poza zakładem pracy.
Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dziennik Ustaw rok 2019 poz. 1040)
Ustawa z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych (Dziennik Ustaw rok 2019 poz. 263)